Otozomal Çekinik Hiper-IgE Sendromu

İçindekiler

Tanım

Hiperimmünglobulin Sendromu (HİS), otozomal çekinik olarak aktarılan bir immün sistem (bağışıklık sistemi) hastalığıdır. Hastalığın ayırt edici belirtileri, hayati tehlikesi olan ve tekrarlayan enfeksiyonlardır. Bakteri, virüs ya da mantarları deri enfeksiyonlarına sebep olabilirler. Bu enfeksiyonlar, döküntü, kabarma, iltihaplanma (apse), açık yaralara ve pullanmaya sebep olur. Hiperimmünglobulin Sendromu olan kişiler sıklıkla meydana gelen zatürre nöbetlerine ve diğer solunum yolu enfeksiyonlarına meyillidirler.

Hiperimmünglobulin Sendromu olan kişilerde egzema olarak bilinen inflamatuar cilt hastalığı, gıda ya da çevresel alerjiler ve astım gibi diğer immün sistem problemleri de görülür. HİS’den etkilenen bazı bireylerde, bağışıklık sisteminde işlev bozuklukları ve vücudun kendi doku ve organlarına saldırması olarak meydana gelen otoimmün hastalıklar görülür. Örneğin, hiperimmünglobulin Sendromu olan kişilerde otoimmün hastalıklar kırmızı kan hücrelerinin yıkımına (hemolitik anemi) yol açar. Otozomal Çekinik Hiperimmünglobulin Sendromu, normal bir bireye göre, bir bağışıklık sistemi proteini olan IgE (immünoglobin E)’nin kanda on katı daha fazla çıkması olarak karakterize edilir. IgE, vücuttaki yabancı işgalcilere, bazı parazit kurtlara ve alerjilere karşı immün cevap oluşumunu tetikler. Hiperimmünglobulin Sendromu olan kişilerin IgE proteinlerinin kanda neden yüksek seviyelerde bulunduğu henüz belli değildir.

Aynı zamanda Hiperimmünglobulin Sendromu olan bireylerin kanında, eozinofil olarak adlandırılan beyaz kan hücreleri de yüksek miktarda bulunur (hipereosinofili). Eozinofiller immnün sistemin cevap vermesinde yardımcı olur ve alerjik reaksiyonlarda yer alır. Hiperimmünglobulin Sendromu olan bazı kişilerde, yüzü ya da vücudun bir tarafını etkileyen kısmi felç (hemipleji) gibi nörolojik problemler görülebilir. Beyindeki kan akışının engellenmesi ya da beyinde meydana gelen anormal kanama durumlarında Hiperimmünglobulin Sendromu olan bireylerde felç meydana gelebilir. Yine Hiperimmünglobulin Sendromu olan bireylerde, özellikle kan ya da cilt kanserlerinin görülme riski ortalamanın çok üstündedir.

Sıklık

Otozomal Çekinik Hiperimmünglobulin Sendromu nadir görülen bir hastalıktır. Görülme sıklığı henüz bilinmemektedir.

Nedenler

Otozomal Çekinik Hiperimmünglobulin Sendromu, DOCK8 geninde meydana gelen mutasyon sonucu ortaya çıkar. Bu protein tarafından üretilen protein, pek çok bağışıklık sistemi hücresinde yaşamsal ve fonksiyonel olarak kritik rol oynar.

Proteinin fonksiyonlarından biri, bağışıklık sisteminde yabancı istilacılara saldıran ve enfeksiyon bölgelerine seyahat eden T ve doğal katil hücrelerinin bütünlüğünü ve yapısal devamlılığının korunmasına yardım eder. Buna ek olarak DOCK8 geni proteinleri, mikrop ve yabancı parçacıklara yapışıp, onları işaretleyip, yok eden ve B hücreleri olarak adlandırılan diğer bağışıklık hücrelerini kimyasal sinyal yolaklarıyla uyarır ve antikor üretir.

DOCK8 genindeki mutasyon sonucunda, DOCK8 proteini çok az üretilir ya da üretilen DOCK8 proteini ise fonksiyonel değildir. Bu proteinin kısalığı bağışıklık sistemi hücrelerinin gelişimini ve fonksiyonunu bozar.

DOCK8 proteinini içermeyen T hücreleri ve doğal katil hücreler, ciltte bulunanlar gibi yoğun alanlara doğru hareket ederek şekillerini koruyamazlar. Anormal hücreler ölür ve sonuç olarak bu hücrelerinde sayısı azalır. Bu bağışıklık hücrelerinin eksikliği yabancı istilacılara karşı verilen tepkiyi azaltır. Bu durum Otozomal Çekinik Hiperimmünglobulin Sendromu’nda görülen viral deri enfeksiyonlarını açıklar. DOCK8 proteinin eksikliği B hücrelerinin olgunlaşmasını ve antikor üretimini azaltır. Bu tip bağışıklık sistemi tepkilerinin olmaması hastalığa sahip kişilerde tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonlarının görülmesini tetikler.

DOCK8 genindeki mutasyonun, Otozomal Çekinik Hiperimmünglobulin Sendromu’nun tıpkı IgE seviyesindeki yükselme, otoimmünite ve diğer nörolojik problemler gibi diğer özelliklerini nasıl etkilediği de henüz net değildir. Otozomal Çekinik Hiperimmünglobulin Sendromu’na sahip bazı kişilerde ise DOCK8 geninde mutasyon görülmez. Bu vakalarda, başka genlerdeki tanımlanmamış mutasyonlar etkilidir.

Kalıtım Modeli

Bu durum, bir gen için iki allel kopyasının da bulunduğu zamanlarda görülen, otozomal çekinik bir modelde kalıtsaldır. Hasta bireyin ebeveynlerinden her birinin mutant geni, otozomal çekinir bir kopyasını taşır, fakat ebeveynler tipik olarak bu durumun belirtilerini ve semptomlarını göstermezler.