Treacher Collins Sendromu

İçindekiler

Tanım

Treacher Collins Sendromu, kemiklerin ve yüzün diğer dokularını etkileyen bir durumdur. Bu bozukluğun belirtileri bulguları neredeyse fark edilmeyenden şiddetliye kadar oldukça değişkendir. Etkilenen bireylerin çoğu özellikle; elmacık kemikleri, çok küçük bir çene ve mikrognati (mandibulanın geride olması) gibi gelişmemiş yüz kemiklerine sahiptir. Treacher Collins Sendromu’na sahip bazı insanlar ağzın üst kısmında bir açıklık ile doğarlar.

Şiddetli vakalarda yüz kemiklerinin az gelişmiş olması, etkilenen bir bebeğin solunum yolunu sınırlayabilir ve potansiyel olarak hayatı tehdit eden solunum problemlerine neden olabilir.

Treacher Collins Sendromu olan insanlar genellikle; aşağı doğru eğik gözlere, seyrek kirpiklere ve göz kapağı kolobomu adı verilen alt göz kapaklarında bir kertiğe sahiptir. Etkilenmiş bireylerden bazıları, ek olarak görme kaybına yol açabilen göz anormalliklerine sahiptir. Bu durum aynı zamanda mevcut olmayan, küçük ya da alışılmadık şekilde biçimlendirilmiş kulaklarla karakterizedir.

Treacher Collins Sendromu’ndan etiklenmiş tüm bireylerin hemen hemen yarısında duyma kaybı görülür. Duyma kaybı orta kulakta ses ileten üç küçük kemik kusurundan ya da kulak kanalının az gelişmesinden kaynaklanır. Treacher Collins Sendromlu insanlar genellikle normal zekaya sahiptir.

Sıklık

Bu durum 50.000 kişiden yaklaşık 1’ini etkiler.

Nedenler

TCOF1, POLR1C ya da POLR1D genlerindeki mutasyonlar Treacher Collins Sendromu’na neden olabilir. TCOF1 gen mutasyonları tüm vakaların %81 ila %93’ünü oluşturan bozukluğun en yaygın nedenidir. POLR1C ve POLR1D gen mutasyonları vakaların %2’sine neden olur. Bu genlerden birinde mutasyon saptanmamış kişilerde, durumun genetik nedeni bilinmemektedir.

TCOF1, POLR1C, ve POLR1D genlerinden üretilen proteinlerin tümü, kemiklerin ve yüzün diğer dokularının erken gelişiminde önemli rol oynadığı görülmektedir. Bu proteinler, DNA’nın kimyasal bir akrabası olan ribozomal RNA adı verilen bir molekülün üretiminde rol oynar. Ribozomal RNA, protein yapı taşlarının (amino asitlerin) hücrelerin normal çalışması ve hayatta kalması için gerekli olan yeni proteinlere birleştirilmesine yardım eder.

TCOF1, POLR1C, ya da POLR1D genlerindeki mutasyonlar rRNA (ribozomal RNA) üretimini azaltır. Araştırmacılar, rRNA miktarındaki bir azalmanın, yüz kemikleri ve dokularının gelişiminde yer alan belirli hücrelerin, kendini yok etmesini (apoptoz) tetikleyebileceğini düşünmektedirler.

Anormal hücre ölümü, Treacher Collins Sendromu’nda bulunan yüz gelişimi ile ilgili spesifik sorunlara yol açabilir. Bununla birlikte, rRNA’da bir azalmanın etkilerinin neden yüz gelişimi ile sınırlı olduğu belirsizdir.

Kalıtım Modeli

Treacher Collins Sendromu TCOF1 veya POLR1D genindeki mutasyonlardan kaynaklandığında, otozomal dominant bir durum olarak kabul edilir. Bu da her hücredeki değiştirilmiş genin bir kopyasının bozukluğa neden olması için yeterli olduğu anlamına gelir. Bu vakaların yaklaşık %60’ı, gendeki yeni mutasyonlardan kaynaklanır ve ailelerinde bozukluk öyküsü olmayan kişilerde görülür.

Diğer otozomal dominant vakalarda Treacher Collins Sendromu’na sahip bir kişi mutasyonlu geni etkilenmiş bir hastadan kalıtımla alır.

POLR1C genindeki mutasyonlar Treacher Collins Sendromu’na neden olduğunda durum otozomal resesif bir kalıtım modeline sahiptir.

Otozomal resesif kalıtım, her bir hücredeki genin her iki kopyasının mutasyonlara sahip olduğu anlamına gelir. Otozomal resesif koşulu olan bir bireyin ebeveynlerinin her biri mutasyona uğramış genin bir kopyasını taşır, ancak tipik olarak durumun belirtilerini ve semptomlarını göstermezler.