Biyotinidaz eksikliği

İçindekiler

Tanım

Biyotinidaz eksikliği, vücudun biyotin vitamininin geri dönüşümünü (1*) sağlayamadığı kalıtsal bir bozukluktur. Bu durum teşhis ve tedavi edilmezse her ne kadar çocukluğun sonraki dönemlerinde görülebilse de, hastalığın belirtileri ve bulguları tipik olarak yaşamın ilk birkaç ayı içinde ortaya çıkar.

Hastalığın daha şiddetli bir şekli olan Ağır Biyotinidaz eksikliği; nöbetlere, zayıf kas tonusuna (hipotoni), solunum sorunlarına, duyma ve görme kaybına, harekette ve dengede sorunlara (ataksi), ciltte döküntülere, saç kaybına (alopesi) ve kandidiyaz adı verilen bir mantar enfeksiyonuna sebep olabilmektedir. Hastalıktan etkilenen çocuklarda, gelişim geriliği de görülür. Yaşam boyu tedavi, bu komplikasyonların ortaya çıkmasını önleyebilir veya zaten geliştiyse onları iyileştirebilir.

Kısmi Biyotinidaz eksikliği, bu durumun daha hafif bir şeklidir. Tedavi olmadan etkilenen çocuklar hipotoni, deri döküntüleri ve saç dökülmesi yaşayabilir. Ancak bu sorunlar sadece hastalık, enfeksiyon veya diğer stres zamanlarında ortaya çıkar.

Sıklık

Ağır ya da kısmi Biyotinidaz eksikliği, yaklaşık olarak 60.000 yenidoğandan birinde ortaya çıkar.

Nedenler

BTD genindeki mutasyonlar, Biyotinidaz eksikliğine sebep olur. BTD geni, biyotinidaz adındaki bir enzimin üretim emrini verir. Bu enzim, karaciğer, yumurta sarısı ve süt gibi gıdalarda bulunan bir B vitamini olan biyotini geri dönüştürür. Biyotinidaz, vitaminleri serbest (bağlanmamış) halde bırakarak gıdalardaki proteinlere bağlı biyotini çıkarır. Yağları, proteinleri ve karbonhidratları parçalamak için biyotine bağımlı karboksilaz adı verilen enzimler tarafından serbest biyotine ihtiyaç vardır. Bu enzimlerin birçoğu biyotinidaz eksikliğinde bozulmuş olduğundan, durum bir çoklu karboksilaz eksikliği formu olarak kabul edilir.

BTD genindeki mutasyonlar, biyotinidazın etkinliğini azaltır ya da saf dışı bırakır. Biyotinidaz etkinliği, normalin yüzde 10’undan daha az seviyeye düştüğünde, Ağır Biyotinidaz Eksikliği meydana gelir. Kısmi Biyotinidaz Eksikliği ise, biyotinidaz etkinliği normalin yüzde 10’u ile yüzde 30’u arasına düşerse oluşur. Bu enzimden yeteri kadar olmazsa, biyotin geri dönüştürülemez. Ortaya çıkan biyotin noksanlığı, biyotin bağlı karboksilazların etkinliğini bozar ve vücutta zehirli olma potansiyeline sahip bileşiklerin artmasına neden olur. Hastalık vaktinde tedavi edilmezse, bu artış, çeşitli hücrelere ve dokulara zarar verir ve yukarıda tanımlanan belirtilere ve semptomlara sebep olur.

Kalıtım Modeli

Bu durum, otozomal çekinik bir modelde (2*) kalıtsaldır, yani her bir hücredeki BTD geninin her iki kopyasında mutasyonlar mevcuttur. Biyotinidaz Eksikliği olan bir bireyin her bir ebeveyni, mutasyona uğramış genin birer kopyasını taşır, fakat tipik olarak, hastalık ile ilişkili sağlık sorunlarını yaşamazlar.