BScs. Habibe GÖREN Tanım
Genetik bir yatkınlık (bazen genetik duyarlılık olarak da adlandırılır), bir kişinin genetik yapısına bağlı olarak belirli bir hastalığı geliştirme olasılığının artmasıdır. Genetik bir yatkınlık genel anlamda anneden ve babadan kalıtılmış belirli genetik varyasyonlardan kaynaklanır. Bu genetik değişimler bir hastalığın gelişimine katkı sağlarken, doğrudan doğruya buna sebebiyet vermez. Genetik yatkınlığı olan bazı insanlar hiçbir zaman hastalığa yakalanmayacakken, diğerleri aynı aile içinde bile olacaktır.
Genetik varyasyonların belirli bir hastalığın gelişme olasılığı üzerinde büyük veya küçük etkileri olabilir. BRCA1 ve BRCA2 genlerinde meydana gelen belirli mutasyonların bir kişide meme kanseri ve yumurtalık kanseri riskini geniş ölçüde artırıyor olması bu duruma örnek olarak verilebilir. BARD1 ve BRIP1 gibi diğer genlerdeki varyasyonlar da meme kanseri riskini arttırır, ancak bu genetik değişikliklerin bir kişinin genel riskine katkısı çok daha küçük görünmektedir.
Mevcut araştırmalar, hastalık riski üzerinde küçük etkisi olan ama genel popülasyonda yaygın olan genetik değişikliklerin tanımlanmasına odaklanmıştır. Bu varyasyonların her biri bir kişinin riskini sadece biraz arttırsa da, birkaç farklı gende değişiklik olması hastalık riskini önemli ölçüde arttırmak için birleşebilir. Her biri küçük etkiye sahip olan birçok gendeki değişiklik kanser, obezite, diyabet, kalp hastalıkları ve zihinsel hastalıklar gibi birçok yaygın hastalıkların yatkınlığına temel oluşturabilirler.
Genetik yatkınlığı olan kişilerde, tanımlanmış genetik değişikliğe ek olarak, hastalık riski birden fazla faktöre bağlı olabilir. Bunlar diğer genetik faktörleri (bazen değiştiriciler olarak da isimlendirilirler) yanı sıra, hayat sitili ve çevresel faktörleri de kapsar. Faktörlerin kombinasyonlarından meydana gelen hastalıklar çok faktörlü hastalıklar olarak tanımlanır. Bir kişinin genetik yapısı değiştirilemese de, bazı yaşam tarzı ve çevresel değişiklikler (daha sık hastalık taraması yapmak ve sağlıklı bir kiloyu korumak gibi) genetik yatkınlığı olan kişilerde hastalık riskini azaltabilir.
Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/primer/mutationsanddisorders/predisposition
Görsel Kaynak: https://wallpapercave.com/cell-biology-wallpapers
Editör: Meryem Melisa KAR
