Bartter Sendromu

İçindekiler

Tanım

Bartter Sendromu; potasyum, sodyum, klor ve vücuttaki ilgili moleküllerin dengesizliğine neden olan, böbrek hastalıklarına çok benzeyen bir hastalıktır.

Bazı vakalarda, Bartter Sendromu doğumdan önce belirgin hale gelir. Hastalık, fetusu (amniyotik sıvı) çevreleyen sıvı hacminin artması olan “polihidramniosa” neden olabilir. Polihidramniyoz erken doğum riskini arttırır.

Bebeklik döneminin başlangıcında etkilenen bireyler genellikle beklenen hızda kilo alamaz ve büyüyemezler (gelişememe). Bireyler, idrarlarında yüksek miktarda tuz (sodyum klorür) kaybederler, bu da; dehidrasyona, kabızlığa ve idrar üretiminde artışa (poliüre) neden olur. Ek olarak, idrarda (hiperkalsiüri) büyük miktarda kalsiyum kaybolur, bu da kemiklerin zayıflamasına neden olabilir (osteopeni). Kalsiyumun bir kısmı, idrar konsantrasyonu nedeniyle böbreklerde birikerek böbrek dokusunun sertleşmesine (nefrokalsinoz) yol açar. Bartter Sendromu ayrıca kas zayıflığı, kramp, yorgunluk ile sonuçlanabilen kandaki düşük potasyum seviyesi (hipokalemi) ile karakterize edilir. Nadiren, etkilenen çocuklar iç kulaktaki (1*) anormalliklerden (sensörinöral sağırlık) kaynaklanan işitme kaybı geliştirir.

Bartter Sendromu’nun iki ana formu, başlangıç yaşı ve şiddeti ile ayırt edilmiştir. Bir form doğumdan önce (doğum öncesi) başlar ve genellikle hayatı tehdit eder. Genellikle klasik form olarak adlandırılan diğer form, çocukluğun ilk döneminde başlar ve daha az şiddetlidir. Bartter Sendromu’nun genetik nedenleri belirlendikten sonra, araştırmacılar ayrıca ilgili genlere bağlı olarak hastalığı farklı türlere ayırdılar. Tip I,II ve IV doğum öncesi Bartter Sendromu’nun özelliklerine sahiptirler. Çünkü tip IV, ayrıca işitme kaybı ile ilişkilidir, bu da bazen sensörinöral sağırlıklı doğum öncesi Bartter Sendromu olarak adlandırılır. Tip III, genellikle klasik Bartter Sendromu’nun özelliklerine sahiptir.

Sıklık

Dünya çapında milyonda 1 kişiyi etkilemesine rağmen, bu hastalığın kesin yaygınlığı bilinmemektedir. Bu durum Kosta Rika ve Kuveyt’te diğer popülasyonlara göre daha yaygın görülmektedir.

Nedenler

Bartter Sendromu, en az beş gendeki mutasyondan kaynaklanabilir. SLC12A1 genindeki mutasyonlar tip I’ e neden olurlar. Tip II, KCNJ1 genindeki mutasyonlardan kaynaklanmaktadır. CLCNKB genindeki mutasyonlar, tip III’ den sorumludur. Tip IV, BSND genindeki mutasyonlardan ya da CLCNKA ve CLCNKB genlerindeki mutasyonların bir kombinasyonundan kaynaklanabilir.

Bu hastalık ile ilişkili genler normal böbrek fonksiyonunda (2*) önemli rol oynar. Bu genlerden üretilen proteinler, böbreklerde tuzun geri emiliminde rol oynar. Beş genin herhangi birindeki mutasyon, böbreklerin tuz geri emilim yeteneğini azaltır, bu da idrarda yüksek miktarda tuz kaybına (tuz kaybı) yol açar. Tuz taşınmasındaki anormallikler ayrıca, potasyum ve kalsiyum dahil olmak üzere diğer yüklü atomların (iyon) emilimini etkiler. Vücutta oluşan iyon dengesizliği, Bartter Sendromu’nun ana özelliklerine yol açar.

Hastalıktan etkilenen bazı insanlarda, hastalığın genetik nedeni bilinmemektedir. Araştırmacılar bu durumla ilgili olabilecek ek genleri araştırmaktadırlar.

Kalıtım Modeli

Bu durum otozomal resesif bir modelde (3*) kalıtsaldır, yani her hücredeki genin iki kopyası mutasyona sahiptir. Otozomal resesif durumdaki bir bireyin anne ve babasının her ikisi de mutasyona uğramış genin bir kopyasını taşır ama genellikle onlar bu durumun belirtilerini ve semptomlarını göstermezler.