Alfa-1 Antitripsin Testi Nedir?

Tanım

Alfa-1 antitripsin testi, kanda bulunan alfa-1 antitripsin (AAT) seviyesini ölçmek için yapılır. AAT, karaciğerde sentezlenen bir proteindir. Akciğerlerimizi, amfizem ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ve benzeri hastalıklardan korumaya yardımcı olur.

AAT, sentez mekanizması vücudumuzdaki belli genler tarafından yürütülmektedir. Genler, anne ve babamızdan aktarılan, kalıtımın en temel birimidir. Boy, göz rengi bizi birbirimizi ayırt etmemize yardımcı olan birçok özelliği belirleyen bilgileri taşırlar. Alfa-1 antitripsinin sentezinden sorumlu genin iki kopyasını alırız. Bu kopyaların biri babadan bir diğeri anneden gelmektedir. Bu genin bir veya iki kopyasında bir mutasyon var ise, vücudumuz olması gerektiği kadar iyi olmayan AAT’ler veya daha az AAT üretecektir.

Eğer ki;

• Genin iki mutasyona uğraşmış olan kopyasına sahipseniz, AAT eksikliği denen bir rahatsızlığınız olduğu anlamına gelmektedir. Bu rahatsızlığa sahip bireylerin, 45 yaşından önce akciğer hastalığın veya karaciğer rahatsızlıklarına yakalanma riskleri daha yüksektir.
• Mutasyona uğramış bir AAT geniniz varsa, normal miktardan daha düşük AAT’ye sahip olabilirsiniz ancak hafif veya hiç hastalık semptomu olmayabilir. Mutasyona uğramış gene sahip bireyler, AAT eksikliğinin taşıyıcıları olurlar. Bu durumda hastalığa sahip olmazsınız, ancak mutasyona uğramış bu geni gelecek nesillere aktarabilirsiniz.

İşte AAT testi size hastalık ile ilişkili genetik mutasyonlarınız ile alakalı yardımcı olmaktadır.

AAT Testi Ne İçin Yapılır?

AAT testi, genellikle erken yaşlarda (45 yaş ve altı) akciğer hastalığı olan ve sigara içmek gibi başka risk faktörlerine sahip olmayan bireylerde AAT eksikliğinin teşhisi için yapılmaktadır.

Test aynı zamanda yenidoğan döneminde görülen nadir karaciğer hastalıklarını teşhis içinde kullanılır.

Neden AAT Testi Yaptırmalıyım?

45 yaş altı bir bireyseniz ve sigara içmiyorsanız ve aşağıdaki semptomlar ile akciğer hastalığınız varsa AAT testi yaptırmalısınız.

• Hırıltı
• Nefes darlığı
• Kronik öksürükler
• Ayağa kalkıldığında normalden daha hızlı nabız
• Görme sorunları
• Tedaviye yanıt vermeyen astım

Bebeklerde AAT eksikliği karaciğeri doğrudan etkiler. Eğer ki bebekte karaciğer sorunları görülürse, bebeğe AAT testi yapılabilir. Bu belirtiler şunlardır:

• Sarılık
• Büyümüş dalak
• Sık sık kaşıntı belirtisi

AAT Testi Nasıl Yapılır?

AAT testi genellikle alınan kan örneklerinden yapılır.

AAT Testi İçin Ön Hazırlık Gerekli Midir?

AAT testi için herhangi özel bir hazırlık gerekmemektedir.

AAT Testinin Riskleri Var Mıdır?

Kan alınırken kanın alındığı yerde hafif ağrı veya morarma olabilir. Ancak bu semptomlar meydana gelse de çok hızlı bir şekilde geçmektedir.

Peki Test Sonuçları Nasıl Yorumlanmaktadır?

AAT sonuçlarınız normalden daha düşük bir AAT miktarı gösteriyorsa, kuvvetle muhtemel bir veya iki mutasyona uğramış AAT geniniz olduğu anlamına gelmektedir. Seviye ne kadar düşük ise iki mutasyona uğramış geniniz ve AAT eksikliğinizin olması kuvvetle muhtemeldir.

Eğer ki AAT eksikliği teşhisi konulursa, hastalık riskinizi azaltmak için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz;

• Sigara içmemek. Eğer ki sigara içiyorsanız lütfen bırakın. Sigara içmek, AAT eksikliğine sahip bireylerde ciddi yaşam tehlikesi oluşturan akciğer hastalığı için önemli bir risk faktörüdür.
• Sağlıklı bir diyet
• Düzenli egzersiz
• Düzenli doktor kontrolü
• Doktor tarafından yazılı reçeteli ilaçlar kullanmak.

Kaynak: https://medlineplus.gov/lab-tests/alpha-1-antitrypsin-test/

Görsek Kaynak: https://www.probiyotix.com/alfa-1-antitripsin-testi-hakkinda-bilinmesi-gerekenler/

 Editör: Seray YETKİN