Ailevi Silindromatoz

Tanım

Ailesel  silindromatozis, saç folikülleri ve ter bezleri gibi ciltle ilişkili yapılardan gelişen birden fazla cilt tümörünü içeren bir rahatsızlıktır. Ailesel silindirmatozisli kişiler tipik olarak silindromlar adı verilen çok sayıda tümör geliştirilmiştir. Ter bezlerinden kaynaklandığı düşünülse de, artık genel olarak silindiromların saç köklerinde başladığına iddia ediliyor.

Ailesel silindirromatozisli bireyler ara sıra spiradenomlar ve trikoepitelyomalar adı verilen büyümeler de dahil olmak üzere diğer tümör türlerini geliştirir. Spiradenomlar ter bezlerinde başlar. Trikoepitelyomalar saç köklerinden kaynaklanır. Ailesel silindirromatozla ilişkili tümörler genellikle iyi huyludur. Ancak bazen kötü huylu hale gelebilir. Etkilenen kişiler ayrıca deri uzantıları dışındaki dokularda, özellikle tükürük bezlerinde iyi huylu veya kötü huylu tümörler geliştirme riski altındadır.

Ailesel silindiromatozisli kişiler tipik olarak ergenlik dönemde veya erken yetişkinlikte tümörler geliştirmeye başlar. Tümörler en çok vücudun kıllı bölgelerinde bulunur. Yaklaşık %90’ ı baş ve boyunda meydana gelir, zamanla büyürler ve sayıları artar.

Ciddi şekilde etkilenen bireylerde kafa derisindeki birden fazla tümör birleşerek büyük, türban benzeri bir büyüme oluşturabilir. Büyük büyümeler sıklıkla açık yaralar (ülserler) geliştirir ve enfeksiyonlara eğilimlidir. Tümörler ayrıca göz, kulak, burun ve ağız yoluna girebilir ve görme, işitme veya diğer işlevleri etkileyebilir. Büyüme şekilsiz olabilir ve depresyona veya diğer psikolojik sorunlara neden olabilir. Belirsiz nedenlerden dolayı ailesel silindromatozlu kadınlar genellikle erkeklerden daha şiddetli etkilenir.

Sıklık

Ailevi silindromatozis nadir görülen bir hastalıktır; yaygınlığı bilinmemektedir.

Nedenler

Ailevi silindromatoz, CYLD genindeki mutasyonlardan kaynaklanır. Bu gen; nükleer faktör-kappa-B’yi düzenlemeye yardımcı olan bir protein yapmak için talimatlar sağlar. Nükleer faktör-kappa-B, belirli sinyallere yanıt olarak hücreleri kendi kendini yok etmekten korumaya yardımcı olan bir grup ilgili proteindir. CYLD proteini, nükleer faktör-kappa- B’nin etkisini düzenlerken, hücrelerin anormal hâle gelmesi gibi, uygun zamanlarda kendi kendini yok etme sinyallerine uygun şekilde yanıt vermesine izin verir. Bu mekanizma ile CYLD proteini bir tür tümör baskılayıcı görevi görür, bu da hücrelerin çok hızlı veya kontrolsüz bir şekilde büyümesini ve bölünmesinin önlemeye yardımcı olduğu anlamına gelir.

Ailesel silindromatozlu bireyler, her hücrede CYLD geninin 2 kopyasından birinde bir mutasyonla doğarlar. Bu mutasyon, hücrenin genin değiştirilmiş kopyasından fonksiyonel CYLD proteini yapmasını engeller. Bununla birlikte, hücre büyümesini etkili bir şekilde düzenlemek için genellikle genin diğer normal kopyasından yeterli protein üretilir. Tümörlerin gelişmesi için, kişinin yaşamı boyunca belirli hücrelerde CYLD geninin diğer kopyasını içeren gende ikinci bir mutasyon veya genetik materyalin silinmesi meydana gelmelidir.

CYLD geninin her iki kopyası da belirli bir hücrede mutasyona uğradığında, bu hücre herhangi bir işlevsel CYLD proteini üretemez. Bu protein kaybı, hücrenin bir ur oluşturmak için kontrolsüz bir şekilde büyümesine ve bölünmesine izin verir. Ailesel silindromatozlu kişilerde, ikinci bir CYLD mutasyonu tipik olarak etkilenen bir kişinin yaşamı boyunca birden fazla hücrede meydana gelir. Bu hücrelerdeki CYLD proteini kaybı, deri eki tümörlerinin büyümesine yol açar.

Bazı araştırmacılar, ailesel silindromatozis ve aynı zamanda CYLD gen mutasyonlarının neden olduğu çoklu ailesel trikoepitelioma ve Brooke-Spiegler sendromu adı verilen iki ilişkili durumun aynı bozukluğun farklı formları olduğunu düşünmektedir. CYLD genindeki mutasyonların, bu koşulların her birinde neden farklı deri ek tümör türlerine neden olduğu veya bu bozukluklarda tümörlerin neden genellikle ciltle sınırlı olduğu açık değildir.

Kalıtım Modeli

Ailesel silindromatozise duyarlılık, otozomal dominant bir kalıtım modeline sahiptir; bu, her hücrede değiştirilmiş genin tek bir kopyasının geliştirme riskini arttırdığı anlamına gelir. Bununla birlikte, bu bozuklukta deri ek urlarının gelişimi için ikinci bir kalıtımsal olmayan mutasyon gereklidir.

Hastalık İçin Diğer İsimler

• Ancel-Spiegler silindiri
• Ailesel silindirmatozis
• Dermal ektim slindrom
• Türban tümör sendromu

Kaynak: https://medlineplus.gov/genetics/condition/familial-cylindromatosis/#inheritance

Görsel Kaynak: https://www.mhealth.org/patient-education/articles/english/s/k/i/n/_/skin_cancer_treatment_cdr0000258035

Editör: İrem Ezgi Ustaoğlu