Meryem Melisa KAR
Giriş
Virüsler, genetik değişimlere en çok maruz kalan mikroorganizmalar arasındadır. Bu mikroorganizmalarda sıklıkla karşılaşılan genetik değişimler, mutasyon ve rekombinasyondur.
Nükleik asit baz diziliminde meydana gelen ve genetik şifrenin değişimiyle sonuçlanan kalıcı değişikliklere mutasyon adı verilir. Mutasyonlar sentez edilecek viral proteinin işlevini değiştirebileceği gibi, tamamen ortadan kaldırması da söz konusu olabilir. Temel olarak 2 çeşit mutasyon vardır.
- Spontan Mutasyonlar: Hiçbir dış etki olmaksızın nükleik asit baz diziliminde kendiliğinden oluşan değişikliklerdir.
- İndükte Mutasyonlar: Herhangi bir kimyasal veya fiziksel (örneğin; radyasyon) faktörün etkisiyle ortaya çıkar.
Diğer taraftan mutasyonlar nükleik asit üzerinde meydana gelen değişikliğin boyutuna göre de 2 gruba ayrılır. Sadece bir veya birkaç bazı etkileyen sınırlı değişiklikler nokta mutasyonu olarak adlandırılırken, çok daha fazla sayıda bazın etkilendiği mutasyonlar kalıp değiştirme mutasyonu olarak tanımlanır.
Mutasyon sonucunda ortaya çıkan yeni tipe mutant denir. RNA virüslerindeki mutasyon oranı DNA’dakine kıyasla yaklaşık 1 000 000 kat daha fazladır.
Farklı 2 virüsün aynı hücreyi enfekte etmesi durumunda, bu virüslerin nükleik asit baz dizinleri arasında karşılıklı olarak yer değiştirmeler meydana gelebilir. Bu tip değişimler ise rekombinasyon olarak adlandırılır.
Kaynaklar:
- http://www.mikrobiyoloji.org/TR/Genel/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EFEC887B0D3791423C
- https://www.microbiologybook.org/Turkish-virology/virolchapter5turk.htm
- https://haberler.boun.edu.tr/tr/haber/yeni-virusler-nasil-evrimlesiyor-ve-yayiliyor
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Mutasyon
Görsel Kaynak: https://www.muhalifmakale.com/poll/3140/corona-virusu/
Editör: Elif Berfin KORGAN