Towns-Brocks Sendromu

İçindekiler

Tanım

Towns-Brocks sendromu, vücudun birçok bölümünü etkiler ancak en sık karşılaşılan belirtileri kusurlu anüs açıklığı, anormal şekilli kulaklar, ve çoğunlukla el baş parmaklarını etkileyen el şekli bozukluklarıdır.

Towns-Brocks sendromunun diğer belirtileri arasında böbrek kusurları, hafiften ağır şiddete kadar değişebilen derecede sağırlık, göz kusurları, kalp kusurları, ayaklarda şekil bozukluğu, ve jenital şekil bozuklukları bulunur. Towns-Brocks sendromundan etkilenen bireylerin yaklaşık %10’unda hafif bilişsel gerilik ve öğrenme sorunları da görülmüştür. Bu belirtiler, aynı aile içerisinde bile, hastalıktan etkilenen bireyler arasında değişiklik gösterir.

Sıklık

Bu hastalığın sıklığı kesin olarak bilinmemektedir. Townes-Brocks sendromunun ne sıklıkla görüldüğünü tahmin etmek zordur çünkü hastalığın belirtileri hem bireyler arasında değişmektedir, hem de çeşitli diğer hastalıkların belirtileri ile çakışmaktadır.

Nedenler

Towns-Brocks sendromuna SALL1 genindeki mutasyonlar neden olur. Bu gen, doğum öncesi gelişimde görev alan bir proteinin üretimi için emir verir. Bu protein, doğum öncesinde birçok farklı doku ve organın gelişmesine yardımcı olan genleri etkileyecek şekilde DNA’ya bağlanarak, bu genlerin ifade edilme düzeylerini etkileyen kopyalama etmeni olarak işlev görür. Yani bir transkripsiyon faktörüdür.

SALL1 genindeki mutasyonların nasıl Towns-Brocks sendromunun belirtilerine yol açtığı net değildir. Mutasyonların çoğu, SALL1 proteinin, hücre içerisinde arızalanan, kısa bir çeşidinin üretimine neden oluyor. Kısa olan proteinlerin, genin normal olan kopyasından üretilen düzgün proteinlerin işlevine engel olduğu düşünülüyor, bu da normal proteinlerin de genin ifadesini kontrol edememesine yol açıyor. Buna ek olarak, yapısı bozuk olan proteinler, başka proteinlerle de etkileşime geçerek onların da işleyişini bozabiliyor. Bazı araştırmalarda görülen, yapısı bozuk olan SALL1 proteinlerinin sil (kirpikler) denilen yapıların oluşumunu bozuşu buna örnektir. Siller, birçok farklı hücre türünün işlev ve yapısı ile pek çok dokunun normal oluşumu için elzemdir. Sillerde oluşan bozukluklar Towns-Brocks sendromunun belirtilerine yol açabilir.

Yukarıda belirtilenin aksine genden protein üretimini tamamen durduran nadir mutasyonlar da bulunur ki bu bünyede normalde bulunan SALL1 proteini seviyesini yarıya indirir. Bu mutasyon türlerinden herhangi birinden kaynaklanan SALL1 proteini eksikliği, doğum öncesinde çeşitli doku ve organların gelişiminde rol oynayan genlerin düzenlenmesini engeller. Kısa yapıda olan SALL1 proteinleri bulunuyorsa, bu proteinler başka gelişimsel yolakları da bozabilir ve Towns-Brocks sendromu ile ilişkilendirilen doğum kusurlarının oluşumunda rol oynayabilir.

Kalıtım Modeli

Bu hastalık otozomal baskın olarak kalıtılır ki bu her hücrede mutasyonlu genin bir kopyasının bulunmasının hastalığa yol açmak için yeterli olduğu durumdur (Figür 1).