Tietz Sendromu

İçindekiler

Tanım

Tietz sendromu, doğuştan gelen duyma kaybı, normalden daha açık bir ten ve yine normalden açık renk saç rengi ile karakterize edilir. Sendromdan etkilenen kişilerdeki duyma kaybı iç kulaktaki anormalliklerden (sinirsel duyma kaybı) kaynaklanır ve doğuştan gelir. Tietz sendromlu kişilerde saçlar doğuştan beyaz ve cilt çok solgundur. Bu sendromun görüldüğü kişiler çok az güneşe maruz kalsalar bile çabucak güneş yanığı oluşur ve bununla birlikte hafif bronzluk ya da kızıl çil oluşumu gözlemlenir.

Tiezt sendromu aynı zamanda gözleri de etkilemektedir. Gözün renkli kısmı olarak bilinen iris sendromdan etkilenen kişilerde mavidir ve gözlerde retinal pigment epitel hücreleri olarak adlandırılan özelleşmiş hücreler normal renk pigmentinden yoksundur. Gözde ışığı algılayan ve renkli görünen kısım olan retinal pigment epiteli, retinayı büyütür. Retinal pigment epitelindeki değişiklikler genellikle tek bir gözdeki inceleme ile saptanabilir. Bu değişiklerin görmede etkili olup olmadığı ise henüz bilinmemektedir.

Sıklık

Tietz sendromu, görülme sıklığı tam olarak bilinmeyen nadir görülen bir hastalıktır. Yalnızca bu sendromdan etkilenen bir kaç aile tıp literatüründe tanımlıdır.

Nedenler

Tietz sendromu MITF genindeki mutasyon sebebiyle meydana gelir. Bu gen; gelişme, hayatta kalma ve belirli hücrelerin fonksiyonlarını yerine getirmede rol oynayan bir proteinin yapımı için gerekli bilgiyi barındırır. MITF protein molekülleri birbirlerine ya da kendisiyle benzer yapısal özellikler gösteren başka proteinlere tutunarak dimer adı verilen ikili protein birimlerini oluşturur. Bu dimerler DNA’nın spesifik bölgelerine bağlanır ve belirli genlerin aktivitelerini kontrol etmeye yardımcı olur. Bu etkinliğine bağlı olarak MITF proteinleri ‘transkripsiyon faktörü’ diye adlandırılır.

MITF proteinleri melanosit olarak adlandırılan ve pigment üreten hücrelerin işlev ve gelişimini kontrol eder. Saç, göz ve ten rengi hücrelerinin içindeki melanin pigmenti üretimi bu protein kontrolünde gerçekleşir. İç kulak içerisinde de bulunan melanosit hücreleri işitmede önemli görev alır. Tüm bunlara ek olarak, MITF proteinleri retinal pigment epitelinin gelişimini de düzenler.

MITF geninde meydana gelen mutasyonlar, MITF proteininin temel motif bölgesinde proteinin bir tek yapıtaşının yani bir aminoasitin değişmesi ya da silinmesinden dolayı Tietz sendromuna sebep olur. Anormal MITF proteinlerini içeren protein dimerleri DNA’ya bağlanmak üzere hücre içinde çekirdeğe taşınamazlar. Bunun sonucu olarak çoğu dimer DNA’ya bağlanamaz haldedir. Melanosit gelişimi ve melanin üretimi bu durumdan etkilenir. Melanosit yoksunluğunda ya da eksikliğinde iç kulakta duyma kaybı yaşanır. Azalan melanin üretimi (hipo-pigmentasyon) Tietz sendromunda karakterize olan, açık ten ve saç rengi ile retinal pigment epitelindeki değişikliği açıklar.

Araştırmacılar Tietz sendorumunun yine MITF genlerindeki mutasyondan kaynaklanan ve pek çok bozukluğa yol açan Waardenburg sendromunu temsil edeceğini ileri sürdüler.

Kalıtım Modeli

Tietz sendromu otozomal baskın kalıtılan bir durumdur. Bunun anlamı sendromun meydana gelebilmesi için değişen mutasyonlu genin bir kopyasının her bir hücrede bulunmasının yeterli olmasıdır.

Çoğu vakada, sendroma sahip kişilerin ebeveynlerinden birinde bu durum görülür.