in

Sevgi DoluSevgi Dolu ÇılgıncaÇılgınca ÇalışkanÇalışkan

Smith-Magenis Sendromu

Smith-Magenis Sendromu: Tanım, Sıklık, Nedenler ve Kalıtım Modeli

İçindekiler

Tanım

Smith-Magenis sendromu, vücudun birçok bölümünü etkileyen gelişimsel bir hastalıktır. Bu durumun ana özellikleri arasında hafif ila orta dereceli zihinsel engellilik, gecikmiş konuşma ve dil becerileri, belirgin yüz özellikleri, uyku bozuklukları ve davranış sorunları bulunur.

Smith-Magenis sendromu olan çoğu insanda çukur gözler, dolu yanaklar ve belirgin bir alt çene ile geniş, kare şekilli bir yüz vardır. Yüzün ortası ve burun köprüsü genellikle düzleşmiş görünür. Ağız; geniş, dışa kıvrımlı bir üst dudağı ile aşağı doğru dönme eğilimindedir. Bu yüz farklılıkları erken çocuklukta (Görsel 1) hafif olabilir, ancak genellikle daha sonraki çocuklukta ve yetişkinlikte daha belirgin hale gelir. Etkilenen bireylerde diş anormallikleri de yaygındır.

Görsel 1: Smith-Magenis sendromlu çocuklar
Görsel 1: Smith-Magenis sendromlu çocuklar

Bozulmuş uyku düzenleri, tipik olarak yaşamın erken döneminde başlayan Smith-Magenis sendromunun karakteristiğidir. Etkilenen insanlar gündüzleri çok uykulu olabilirler, ancak gece uyumakta zorluk çekerler ve gece birkaç kez ve sabahları erken uyanırlar.

Smith-Magenis sendromu olan insanlar tipik olarak şefkatlidirler, kişilikleri çekicidir, ama aynı zamanda çoğu davranışsal problemleri de vardır. Bunlar arasında sık sık öfke nöbetleri ve patlamaları, saldırganlık, kaygı, düşünmeden hareket etme ve dikkat etmekte zorluk vardır. Isırma, vurma, kafa çarpma ve deri yolma da dâhil olmak üzere kendine zarar verme, çok yaygındır. Tekrarlayan kendi kendine sarılma, Smith-Magenis sendromuna özgü olabilecek davranışsal bir özelliktir. Bu durumu olan bazı insanlar dürtü etkisiyle parmaklarını yalar ve kitap/dergi sayfalarını çevirir (“yala ve çevir” olarak bilinen bir davranış).

Smith-Magenis sendromunun diğer belirti ve semptomları kısa boy, omurgada anormal eğrilik (skolyoz (Görsel 2)), ağrıya ve sıcaklığa duyarlılığın azalması ve kısık bir sestir. Bu bozukluğu olan bazı kişilerin işitme kaybına neden olan kulak anormallikleri vardır. Etkilenen bireyler, uzağı görememe (miyopi (Görsel 3)) ve diğer görme sorunlarına neden olan göz bozukluklarına sahip olabilirler. Daha az yaygın olmasına rağmen, Smith-Magenis sendromu olan kişilerde kalp ve böbrek defektleri de bildirilmiştir.

Görsel 2: Skolyozlu normal omurga ve omurga
Görsel 2: Skolyozlu normal omurga ve omurga
Görsel 3: Miyopi (miyop)
Görsel 3: Miyopi (miyop)

Sıklık

Smith-Magenis sendromu dünya çapında 25.000 kişiden en az birini etkiler. Bununla birlikte, araştırmacılar bu hastalığı olan birçok kişinin teşhis edilmediğine inanmaktadır, bu nedenle gerçek prevalans 15.000 kişide 1’e yakın olabilir.

Nedenler

Smith-Magenis sendromu olan çoğu kişide durum, her hücrede kromozom 17‘nin küçük bir parçasının silinmesinden (Görsel 4) kaynaklanır. Bu silinme, kromozomun kısa (p) kolunda p11.2 olarak belirtilen pozisyonda gerçekleşir. Silinen bölüm, genellikle 3.7 megabaz (Mb) olarak da yazılan yaklaşık 3.7 milyon DNA yapı taşı (baz çifti) içerir. (Bu parçanın ek bir kopyası (Görsel 5) Potocki-Lupski sendromu adı verilen ilişkili bir duruma neden olur.) Bazen silme daha büyük veya daha küçüktür. Silme işlemlerinin tümü, her hücrede bulunan kromozom 17’nin iki kopyasından birini etkiler.

Görsel 4: Kromozom silinmesi
Görsel 4: Kromozom silinmesi
Görsel 5: Kromozom kopyalanması
Görsel 5: Kromozom kopyalanması

Silinen bölge birden fazla gen içermesine rağmen, araştırmacılar belirli bir genin, yani RAI1‘in kaybının, Smith-Magenis sendromunun karakteristik özelliklerinin çoğunun altındaki sebep olduğuna inanmaktadır. Koşullara neden olduğu bilinen tüm silinmeler bu geni içerir. RAI1 geni, diğer genlerin aktivitesini (ekspresyonunu) düzenlemeye yardımcı olan bir protein yapmak için talimatlar sağlar. Her ne kadar RAI1 proteini tarafından düzenlenen genlerin çoğunun tanımlanmamasına rağmen, bu protein uyku-uyanıklık döngüsü gibi günlük (sirkadiyen) ritimlere dahil olan birkaç genin ekspresyonunu kontrol ediyor gibi görünmektedir. Araştırmalar, silme işleminin, sirkadiyen ritimleri etkileyen genlerin ekspresyonunu bozan hücrelerde düşük miktarda RAI1 proteinine yol açtığını göstermektedir. Bu değişiklikler Smith-Magenis sendromunda meydana gelen uyku bozukluklarını açıklayabilir. RAI1 geninin bir kopyasının kaybolmasının, bu durumla ilişkili diğer fiziksel, zihinsel ve davranışsal sorunlara nasıl yol açtığı açık değildir.

Smith-Magenis sendromu olan kişilerin küçük bir yüzdesi, kromozomal silinme yerine RAI1 geninde bir mutasyona sahiptir. Her ne kadar bu bireyler durumun ana özelliklerinin çoğuna sahip olsalar da, kısa boyları, işitme kaybı ve kalp veya böbrek anormallikleri olan kişilerden daha az olasıdırlar. Delesyon (Silinme mutasyonu) olan kişilerde, silinmiş bölgedeki diğer genlerin kaybının bu ek belirti ve semptomları oluşturması muhtemeldir; bu genlerin rolü araştırılmaktadır.

Kalıtım Modeli

Smith-Magenis sendromu genellikle kalıtsal değildir. Bu durum tipik olarak, bir kromozomal silinme veya üreme hücrelerinin (yumurta veya sperm) oluşumu sırasında veya erken fetal gelişiminde meydana gelen bir RAI1 gen mutasyonundan kaynaklanır. Smith-Magenis sendromu olan çoğu kişinin ailesindeki durumun hiçbir geçmişi yoktur.

Az sayıdaki vakada, Smith-Magenis sendromu olan insanlar, sadece yumurta hücrelerinde genetik değişimi olan etkilenmemiş bir anneden silinme ya da mutasyonu miras almışlardır. Bu fenomene germline mozaikliği denir.

Bu Hastalığın Diğer İsimleri

  • 17p-sendromu
  • 17p11.2 monozomi
  • Kromozom 17p delesyon sendromu
  • Delesyon 17p sendromu
  • Kısmi monozomi 17p
  • SMS

Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/condition/smith-magenis-syndrome

Görsel Kaynak: https://doktordanhaberler.com/smith-magenis-sendromu/#comment-9586

Editör: Meryem Melisa KAR

Ne düşünüyorsunuz?

3 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

2 Yorum