İçindekiler
Tanım
Hücre, tüm canlıların yapı taşıdır. İnsan vücudu trilyonlarca hücreden oluşur. Vücuda yapı sağlarlar, besinlerden yapıtaşlarını (karbonhidrat, yağ, protein) alırlar, aldıkları yapı taşlarını enerjiye çevirirler ve özelleşmiş fonksiyonları gerçekleştirirler. Ayrıca, canlının kalıtım materyalini içerirler ve kendilerini kopyalayabilirler.
Hücreler çok yapılıdır ve her bir yapının ayrı bir işlevi vardır. Bu parçaların bazıları “organel” olarak adlandırılır. Organaller hücre içinde belirli görevleri gerçekleştirmek için özelleşmişlerdir. İnsanlar aşağıdaki organelleri bulundururlar;
Sitoplazma
Hücrelerin içinde sitoplazma (1*), jöle benzeri bir sıvı (sitosol adı verilir) ve çekirdeği çevreleyen diğer yapılardan oluşur.
Hücre İskeleti
Hücrenin yapısal çerçevesini oluşturan uzun fiber ağlardan oluşur. Hücre iskeleti, şeklini belirleme, hücre bölünmesine katılma ve hareket etmesine izin verme gibi çeşitli kritik işlevlere sahiptir. Ayrıca hücre içindeki organellerin ve diğer maddelerin hareket etmesini koordine eden bir sistem de sağlar.
Endoplazmik Retikulum (ER)
Bu organel hücre tarafından oluşturulan moleküllerin işlenmesine yardımcı olur. Ayrıca Endoplazmik Retikulum (2*), bu molekülleri spesifik konumlarından hücre içine veya dışına hareketini gerçekleştirir.
Golgi Cisimciği
Golgi cisimciği (3*), taşınacak endoplazmik retikulum tarafından işlenen molekülleri paketler.
Lizozomlar ve Peroksizomlar
Bu organeller (4*) geri dönüşüm merkezleridir. Hücreyi istila eden, toksik maddelerin hücresinden kurtulan ve yıpranmış hücre bileşenlerini geri dönüştüren yabancı bakterileri sindirirler.
Mitokondri
Mitokondriler (5*) karmaşık organallerdir. Bu organaller besinlerden gelen enerjiyi hücrenin kullanabileceği enerjiye çevirirler. Kendilerine ait DNA’ları vardır, çekirdekteki DNA’dan ayrıdır, ve bu DNA’lar sayesinde kendilerini kopyalayabilirler.
Çekirdek
Çekirdek (6*) emir merkezidir. Hücreye büyümesi, olgunlaşması, bölünmesi ya da ölmesi emirlerini verir. Ayrıca kalıtsal materyal olan DNA’ya (deoksiribonükleik asit) sahiptir. Çekirdek, DNA‘yı koruyan ve çekirdeği hücrenin geri kalanından ayıran nükleer zarf adı verilen bir zar ile çevrilidir.
Hücre Zarı
Hücre zarı (7*),dış zardır. Hücreyi bulunduğu çevreden ayırır ve materyallerin hücre içine giriş çıkışlarını sağlar.
Ribozom
Ribozomlar (8*), genetik bilgileriyle protein sentezleyen organellerdir. Bu organeller sitoplazmada serbestçe yüzebilir veya endoplazmik retikuluma bağlanabilir.
Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/primer/basics/cell
Editör: Meryem Melisa KAR
1 Yorum