in

ÇılgıncaÇılgınca ŞaşkınŞaşkın EntellektüelEntellektüel

Beckwith Wiedemann Sendromu

Beckwith Wiedemann Sendromu; Tanım, Sıklık, Nedenleri ve Kalıtım Modeli

İçindekiler

Tanım

Beckwith Wiedemann Sendromu, vücudun birçok bölümünü etkileyen bir durumdur. Aşırı büyüme sendromu olarak sınıflandırılır, bu da etkilenen bebeklerin normalden (makrosomiden) çok daha büyük olması ve çocukluk döneminde akranlarından daha uzun olma eğiliminde olmaları ile ilgilidir. Büyüme yaklaşık olarak 8 yaşına kadar yavaşlamaya başlar ve bu duruma sahip olan yetişkinlerde alışılmadık derecede uzunluk söz konusu değildir. Beckwith-wiedemann sendromlu bazı çocukların, vücutlarının  bir tarafındaki veya diğerindeki belirli kısımlar anormal derecede büyüyebilir ve bu da çocuklarda asimetrik veya düzensiz bir görünüme neden olabilir. Hemihiperplazi olarak bilinen bu olağan dışı büyüme paterni, genellikle zamanla daha az belirginleşir.

Beckwith Wiedemann Sendromunun belirtileri ve semptomları etkilenen bireyler arasında değişiklik gösterir. Bu durumu olan bazı çocuklar, karın organlarının göbek düğmesinden çıkıntı yapmasına izin veren karın duvarında (omfalosel) (Görsel 1) bir açıklık ile doğarlar. Diğer karın duvarı defektleri, örneğin göbek düğmesinin etrafında yumuşak bir çıkış torbası (göbek fıtığı) (Görsel 2) da yaygındır. Beckwith-wiedemann sendromlu bazı bebekler anormal derecede büyük bir dile (makroglossia) (Görsel 3) sahiptir ve bu da nefes alma, yutma ve konuşma gibi durumları engelleyebilir. Bu durumun diğer önemli özellikleri arasında; anormal derecede büyük karın organları (visceromegali), kulakların yakınındaki deride kırışıklık veya çukur (Görsel 4) oluşumu  bebeklik döneminde görülen düşük kan şekeri (hipoglisemi) ve böbrek anormallikleri bulunur.

 Beckwith Wiedemann Sendromu - Omfalosel/NCBI
Görsel 1: Beckwith Wiedemann Sendromu – Omfalosel/NCBI
Görsel 2: Beckwith Wiedemann Sendromu; Fıtık/NCBI
Görsel 2: Beckwith Wiedemann Sendromu; Fıtık/NCBI
Görsel 3: Beckwith wiedemann Sendrom; Büyük dil (makroglossia)/NCBI
Görsel 3: Beckwith wiedemann Sendrom; Büyük dil (makroglossia)/NCBI

Görsel 4: Beckwith wiedemann Sendrom; Kulağın arkasındaki çukurlar/NCBI
Görsel 4: Beckwith wiedemann Sendrom; Kulağın arkasındaki çukurlar/NCBI

Beckwith wiedemann Sendromlu çocuklar, özellikle wilms tümörü adı verilen bir böbrek kanseri ve hepatoblastoma adı verilen bir karaciğer kanseri formu olmak üzere çeşitli kanserli ve kanser olmayan tümörler geliştirme riski altındadır. Tümörler bu duruma sahip  olan insanların yaklaşık yüzde 10’unda gelişir ve gelişen tümörler her zaman çocukluk çağında görülür.

Beckwith wiedemann sendromlu çoğu çocuk ve yetişkin, durumla ilişkili ciddi tıbbi sorunlara sahip değildirler ve ortalama yaşam süreleri normaldir.

Sıklık

Beckwith-Wiedemann sendromu, dünya çapında yenidoğanların 13,700’ünün tahmini 1’ini etkiler . Semptomları hafif olan bireylerin teşhis edilememesinden dolayı bu hastalık tahmin edilenden daha fazla olabilir.

Nedenler

Beckwith Wiedemann sendromunun genetik nedenleri karmaşıktır. Bu hastalık genellikle 11. kromozomun belirli bir bölgesindeki genlerin anormal düzenlenmesinden kaynaklanır. İnsanlar normalde bu kromozomun birer kopyasını anne ve babadan miras olarak alırlar. 11. Kromozomda bulunan çoğu gen için, genin her iki kopyası hücrelerde ifade edilir veya açılır. Bununla birlikte, bazı genler için, yalnızca bir kişinin babasından miras alınan kopya (baba tarafından miras alınan kopya) ifade edilir. Diğer genler için, yalnızca bir kişinin annesinden miras olarak alınan kopya (maternal olarak miras alınan kopya) ifade edilir. Gen ekspresyonunda ki bu ebeveyne özgü farklılıklara genomik baskı adı verilen bir fenomen neden olur. Genomik baskıya maruz kalan 11. kromozomdaki genleri içeren anormallikler Beckwith-Wiedemann sendromunun çoğu vakasından sorumludur.

Görülen vakaların en az yarısı metilasyon adı verilen bir süreçteki değişikliklerden kaynaklanır. Metilasyon, adı metil grupları olan küçük molekülleri DNA’nın belirli bölümlerine bağlayan kimyasal bir reaksiyondur. Metilasyon, genomik baskıya maruz kalan genlerde, ebeveyn kökenli bir genin yumurta ve sperm hücrelerinin oluşumu sırasında işaretlenmesinin bir yoludur. Beckwith-Wiedemann sendromu genellikle baskı merkezleri (ICs) olarak adlandırılan kromozom 11’de bulunan DNA bölgelerindeki değişikliklerle ilişkilidir. Baskı merkezleri, CDKN1C, H19, IGF2 ve KCNQ1OT1 genleri de dahil olmak üzere normal büyümede yer alan birkaç genin metilasyonunu kontrol eder. Anormal metilasyon, bu genlerin regülasyonunu bozar, bu da aşırı büyümeye ve bu  sendromun diğer karakteristik özelliklerine yol açar.

Beckwith Wiedemann sendromu vakalarının yaklaşık yüzde yirmisi, baba uniparental disomi (UPD) (Görsel 5) olarak bilinen genetik bir değişiklikten kaynaklanır. Paternal UPD, kişilerin babadan bir aktif anneden ise bir inaktif kopya almasının yerine babadan kalıtsal genlerin iki aktif kopyasına da sahip olmalarına neden olur. Baba UPD’Sİ olan insanların, yalnızca kromozomun maternal olarak kalıtsal kopyasında aktif olan genleri eksiktir. Beckwith-Wiedemann sendromunda, baba uniparental disomi genellikle embriyonik gelişimin erken dönemlerinde ortaya çıkar ve vücut hücrelerinin sadece bir kısmını etkiler. Bu fenomene mozaiklik (Görsel 6) denir. Mozaik baba uniparental disomi, bozukluğunun belirti ve semptomlarının altında yatan kromozom 11’de inaktif baba ve maternal genlerin dengesizliğine yol açar.

Görsel 5: Uniparental disomi/NCBI
Görsel 5: Uniparental disomi/NCBI

Görsel 6: Kromozomal mozaikçilik/NCBI
Görsel 6: Kromozomal mozaikçilik/NCBI

Az yaygın olsa da, CDKN1C genindeki mutasyonlar Beckwith Wiedemann sendromuna neden olur. Bu gen, doğumdan önce büyümeyi kontrol etmeye yardımcı olan bir protein yapmak için talimatlar sağlar. CDKN1C geninde meydana gelen mutasyonlar, bu proteinin büyümeyi kısıtlamasını önler, bu da Beckwith Wiedemann sendromunun karakteristik anormalliklerine yol açar.

Beckwith Wiedemann sendromlu tüm insanların yaklaşık yüzde 1’i, 11. Kromozomdan genetik materyalin yeniden düzenlenmesi (translokasyon) (Görse 7), anormal kopyalanması (çoğaltılması) (Görsel 8) veya kromozomun kaybı (silinmesi) (Görsel 9) gibi bir kromozomal anormalliğe sahiptir. Beckwith Wiedemann sendromundan sorumlu diğer olan genetik değişiklikler gibi, bu tarz anormallikler de kromozom 11 üzerindeki bazı genlerin normal düzenlenmesini bozar.

Görsel 7: Dengesiz translokasyon/NCBI
Görsel 7: Dengesiz translokasyon/NCBI

Görsel 8: Kromozomal Çoğalma/NCBI
Görsel 8: Kromozomal Çoğalma/NCBI

Görsel 9: Kromozomal silme/NCBI
Görsel 9: Kromozomal silme/NCBI

Kalıtım Modeli

Beckwith Wiedemann sendromu görülen vakaların yaklaşık yüzde 85’inde, bir ailede sadece tek kişiye bu durum teşhisi konmuştur. Bununla birlikte, Beckwith Wiedemann sendromlu bir çocuğun ebeveynlerinin, bu hastalığı olan diğer çocuklara sahip olma riski olabilir. Bu risk, durumun genetik nedenine bağlıdır.

Beckwith Wiedemann sendromlu kişilerin yüzde 10 ila 15’i, aile içinde birden fazla kişinin hastalığa sahip olduğu ailelerin bir parçasıdır. Bu ailelerin çoğunda, durumun otozomal dominant bir kalıtım modeli (Görsel 10) olduğu görülmektedir. Otozomal dominant kalıtım, her hücrede değişmiş bir genin bir kopyasının tipik olarak bozukluğa neden olmak için yeterli olduğu anlamına gelir. Bu vakaların çoğunda, Beckwith Wiedemann sendromlu bireyler genetik değişimi miras olarak annelerinden alırlar. Bazen, değiştirilmiş geni miras alan bir kişi, durumun karakteristik belirti ve semptomlarından hiçbirine sahip olmayacaktır.

Görsel 10: Otozomal Dominant Kalıtım/NCBI
Görsel 10: Otozomal Dominant Kalıtım/NCBI

Beckwith Wiedemann sendromu, nadiren 11. Kromozomun yapısındaki değişikliklerden (Görsel 11) kaynaklanır. Bu kromozomal anormalliklerin bazıları bir ebeveynden miras olarak alınırken, diğerleri üreme hücrelerinin (yumurta ve sperm) oluşumu sırasında veya doğumdan önce ki gelişimin en erken aşamalarında rastgele olaylar olarak ortaya çıkar.

Görsel 11: Kromozom anormallikleri/NCBI
Görsel 11: Kromozom anormallikleri/NCBI

Bu Hastalığın Diğer İsimleri

  • BWS
  •  Wiedemann-Beckwith Sendromu (WBS)

Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/condition/beckwith-wiedemann-syndrome#

Görsel Kaynak: https://www.doktorz.org/beckwith-wiedemann-syndrome/

Editör: Meryem Melisa KAR

Ne düşünüyorsunuz?

4 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

1 Yorum