Miyoklonik Epilepsili Kas Atrofisi

İçindekiler

Tanım

Omuriliğe bağlı ilerleyen miyoklonik epilepsili kas atrofisi (SMA-PME) kas zayıflığı ve erimesine (atrofi) ve nöbet ile kontrolsüz kas kasılmalarının (miyoklonik epilepsi) birleşimine yol açan nörolojik bir hastalıktır.

Omuriliğe bağlı ilerleyen miyoklonik epilepsili kas atrofisine sahip bireylerde, omuriliğe bağlı kas atrofisi, motor nöron adı verilen özelleşmiş sinir hücrelerinin omurilik ve beynin omuriliğe bağlı kısmında (omurilik soğanı) kaybından dolayı meydana gelir.

Birkaç yıl süren normal gelişimden sonra, etkilenen çocuklarda alt uzuvlarda kas zayıflaması ve atrofi görülmeye başlar ve bu da yürüme bozukluklarına ve sık düşmelere neden olur. Üst uzuvlar daha sonra etkilenir ve kısa sürede kas zayıflaması ve atrofi tüm vücuda yayılır. Zayıflık, nefes almak ve yutkunmak için kullanılan kaslara ulaştığında hayati tehlikesi olan nefes problemlerine ve zatürreye karşı hassaslığa neden olur.

Kas zayıflaması başladıktan birkaç yıl sonra, hasta bireyler tekrarlayan nöbetler (epilepsi) geçirmeye başlar. Omuriliğe bağlı ilerleyen miyoklonik epilepsili kas atrofisine sahip birçok kişi farklı nöbet çeşitleri geçirir.

Miyoklonik epilepsiye ek olarak, kas kasılması, sarsıntı ve bilinç kaybına yol açan genel tonik-klonik nöbet (grand mal nöbet olarak da bilinir) de geçirebilirler. Hasta bireyler ayrıca kısa süreli bilinç kaybına yol açan, kas kasılmalarının eşlik edip etmeyebildiği absans nöbetler de geçirebilir. Omuriliğe bağlı ilerleyen miyoklonik epilepsili kas atrofisinin nöbetleri zaman içerisinde sıklaşır ve genellikle ilaçlarla iyi kontrol edilemezler.

SMA-PME hastası bireyler, genellikle ellerde gerçekleşeni ritmik sarsılma (titreme) nöbetleri de geçirebilirler; bu nöbetlerin epilepsi ile alakalı olduğu düşünülmemektedir.

Bazı SMA-PME hastaları iç kulakta meydana gelen sinir hasarları nedeniyle işitme kaybı yaşayabilirler (sensörinöral işitme kaybı).

SMA-PME hastaları kısa ömre sahiptir; genellikle son çocukluk dönemine veya ilk yetişkinlik dönemine kadar yaşarlar. Ölüm sebebi genellikle solunum yetmezliği veya zatürredir.

Sıklık

SMA-PME nadir bir hastalıktır; bilimsel literatürde yaklaşık on iki hasta aile ifade edilmiştir.

Nedenler

Omuriliğe bağlı ilerleyen miyoklonik epilepsili kas atrofisine ASAH1 geninde meydana gelen mutasyonlar neden olur. Bu gen asit seramidaz adı verilen enzimin üretim emrini verir. Bu enzim, maddeleri sindiren ve geri dönüştüren hücre bölümleri olan lizozomlarda bulunur.

Lizozomların içinde, asit seramidaz, seramid denilen yağları sfingozin denilen yağa ve yağ asidine parçalar. Bu iki parçalanma ürünü, vücudun kullanması ve yeni seramid üretimi için geri dönüştürülür. Seramidler hücre içinde birçok role sahiptir. Örneğin, sinir hücrelerini yalıtıp koruyan yağlı bir madde olan miyelinin bileşenleridir.

Omuriliğe bağlı ilerleyen miyoklonik epilepsili kas atrofisine neden olan ASAH1 gen mutasyonları asit seramidaz faaliyetinin normalin üçte birine düşmesi ile sonuçlanır. Seramidlerin yetersiz parçalanması ve parçalanma ürünlerinin bozuk üretimi büyük ihtimalle Omuriliğe bağlı ilerleyen miyoklonik epilepsili kas atrofisinin özellikleri ile sonuçlanan sinir hücresi hasarında rol oynuyor, ancak mekanizma tam olarak bilinmiyor.

Kalıtım Modeli

Bu hastalık otozomal çekinik karakter ile kalıtılır, yani genin iki kopyasının da bulunduğu hücreler mutasyonludur. Otozomal çekinik hastalığa sahip bireyin ebeveynlerinin her biri mutasyona uğramış olan genin bir kopyasını taşır, ancak normalde hastalığın işaret ve belirtilerini göstermezler.