Ahmet Alperen CANBOLAT
İki Kalabalık
Mikroplar dahi birlikte yaşamak zorundadır. Birçok mikrop bile örneğin, laboratuvar ortamında ekildiğinde kendi türlerinin milyonlarcasıyla birlikte yaşamaktadır. Gözle görülemeyen küçük boyuttaki mikroplar, milyonlarca bireyin bir arada bulunduğu bir koloni olarak çıplak gözle görülebilir hale gelmektedir.
Farklı Türde Koloniler
Koloni kelimesi, hem biyolojinin içinde hem de dışında birçok anlama gelmektedir ancak bu yazıda mikrobiyoloji alanındaki yeri belirtilmektedir. Tek bir bireyden yayılan bir grup mikrop veya bir arada yaşayan aynı türden bir grup mikrop olarak tanımlanmaktadır.
Bir bakteri kolonisi, bir ilk tür kolonidir. Eğer tek bir bakteri, besince zengin bir kültür kabına yerleştirilirse, bölünmeye başlayabilmektedir. Bakteriler, ikiye bölünerek çoğalma yoluyla oldukça hızlı bir şekilde bölünebildiğinden 20 dakika içerisinde sayılarını iki katına çıkarabilmektedir. Bu, kısa bir zaman aralığı içinde milyonlarca bakterinin mevcut olabileceği anlamına gelmektedir, hatta o kadar çok ki koloni çıplak gözle sümüksü bir tepe olarak gözlemlenebilmektedir. Eğer koloniler tek başına bir tabaka oluşturursa, bu tabaka biyofilm olarak adlandırılır.
Koenobyum (Ortak Hayat)
Koloniler içinde yaşayabilmek sadece bakterilere has bir durum değildir. Algler de bazen ikinci türden kolonilerin bir örneği olan koloniler oluşturabilmektedir. Bu kolonilerde, aynı türden birçok birey birbirleriyle yakın bir şekilde yaşamaktadır. Böyle bir alg hücresi kolonisi koenobyum olarak adlandırılır ve genellikle koenobya sosyal alglerini meydana getiren türler olarak nitelendirilir.
Mikropia’da (Hollanda’da bir bilim müzesi), Scenedesmus quadricauda (kare gruplar içinde), Pediastrum boryanyum (sivri uçlu toplar içinde) ve Volvoks (büyük çemberlerde) gibi çoklu sosyal algler ekilmektedir. Volvoks algleri, su boyunca kendilerini ileriye doğru itebilen belki de en sıra dışı koenobyayı oluşturmaktadır.
Gerçek hayatta farklı kolonilerin nasıl gözüktüğünü merak edenler için, bu koloniler Mikropia’daki bilim müzesinde sergilenmektedir.
Kaynak: https://www.micropia.nl/en/discover/microbiology/colony/?__cat=i-p
Görsel Kaynak: http://www.microscopy-uk.org.uk/mag/indexmag.html?http://www.microscopy-uk.org.uk/mag/artdec03/volvox.html
Editör: Selin Su GÜNDÜZ