Hantavirüs ve Enfeksiyonları

Tanım

Hantavirüs, Bunyaviridae ailesinin bir cinsidir. İsmini prototip üyesi ilk izole edildiği Güney Kore’deki Hantaan Nehri’nden almaktadır. Ayrıca Hantavirüs tek sarmallı, zarflı bir RNA virüsüdür.

Asya ve Avrupa kıtasında virüsten dolayı Kanamalı Ateşe yani Renal Sendrom (HFRS)’a sebep olurken, Amerika kıtasında Pulmoner Sendrom (HPS)’a sebep olur. Ülkemizde geçmiş yıllarda kenelerden bulaşan Kırım Kongo Kanamalı Ateş’i de bu virüsle aynı aileden gelmektedir.

Hantavirüs Nasıl Bulaşır?

• İnsanlar kemirgen idrarı, tükürük veya dışkı ile temas yoluyla Hantavirüslerle enfekte olabilir.
• Kemirgenlerde kendini belli etmeyen kronik enfeksiyon oluşturur. Virüsler bu kemirgen hayvanların en çok dalak, akciğer ve böbreklerine yerleşebilir.
• Virüsü taşıyan hayvan eğer insanı ısırsa bu virüs insana çok nadir geçebilir.
• Bu virüs genel olarak insanların birbiri ile teması sonucu bulaşmaz.
• Kan transfüzyonuyla bu virüsün geçmediği belirlenmiştir.
• Bu virüs ev hayvanlarından bulaşmaz ama ev hayvanı eğer bir kemirgen ile temas halinde bulunduysa taşıyıcı olabilir ve bulaştırabilir.

Kuluçka Dönemi

Bu virüs aslında kemiricileri etkilemez de onların yaşamsal fonksiyonlarına zarar da vermez. Kemiriciler sadece taşıyıcıdır. Bu virüs eğer bir kemiriciye bulaşırsa yaklaşık 1 yıl boyunca o virüsü etrafa yayar. Bu virüs eğer ki birine bulaşmış ise yaklaşık 12-21 gün arasında kuluçka süresi vardır. Fakat bazı faktörlerden dolayı örnek olarak nem, sıcaklık gibi etmenler bu süreyi uzatabilir ve 5-60 gün arasında etki gösterebilir. Yaklaşık olarak 1-5 hafta arasında belirli semptomlar gösterir.

Belirtiler

Bu virüs damar çeperlerini zayıflatır. Bu sebebten dolayı damar geçirgenliği artar ve trombositopeni sonucu hemorajik (kanamalı) belirtiler görülebilir. Hipertansiyon,akciğer ödemi,böbrek yetmezliği ve şoka kadar gidebilen ölümcül bir sonuca dönüşebilir.

Yorgunluk, ateş, kalça, sırt, omuz gibi büyük kas kütlelerinin ağrıması. Ayrıca baş ağrısı, baş dönmesi, karın ağrısı, ishal, kuma, bulantı gibi nonspesifik semptomlar da görülebilir.

Hantavirus Pulmoner Sendromu’na Bağlı Belirtiler

Prodromal semptomlar ateş, öksürük, kas ağrısı , baş ağrısı ve uyuşukluk gibi grip benzeri semptomları içerir. Mekanik ventilasyon ve güçlü müdahaleye rağmen genellikle ölümcül olan hızla gelişen pulmoner sendrom ile ani bir nefes darlığı başlangıcı ile karakterizedir. Ölüm oranı %36 dır. Laboratuvar testinde Lökositoz, Trombositopeni, Hemokonsantrasyon ve LDH yüksekliği görülebilir.

Hemorajik Ateşli Renal Sendroma Bağlı Belirtiler

1-2 haftaya ortadan kalkan ani yüksek ateş, ayrıca bulantı, kusma, iştahsızlık, halsizlik, konjunktivitis, proteinüri, hipertansiyon veya hipotansiyon semptomları da görülebilir. İlk 3-7 gün başlayan bu genel semptomlar oligüri, anüri veya diürezle devam edip böbrek yetmezliği ile sonuçlanan çeşitli hemorajiler ve hematüriler izleyebilir. Ölüm oranı % 7’dir.
Labaratvuar bulgusu olarak Lökositoz, Trombositopeni,Proteinüri, Üre yüksekliği, Kreatinin yüksekliği gibi nonspesifik bulgular karşımıza çıkar.

Nasıl Tedavi Edilir?

Bu virüsün aşısı veya virüse özel bir tedavi yöntemi yoktur. Hasta normal yaşamsal fonksiyonlar ile desteklenmelidir.

Eğer Hantavirüs Pulmoner Sendrom gelişmişse; erken dönemde entübasyon ve yoğun bakım altında Oksijen inhalasyon tedavisi ile solunum, sıvı replasmanı ile de kan basıncı desteklenmelidir.

Eğer Hantavirüs Ateşli Renal Sendrom gelişmişse de; Hemodiyaliz hayat kurtarıcı olabilir. Her ne kadar henüz ispatlanmamış olsada bazı çalışmalar Ribavirin gibi bazı antiviral ilaçların hayati tehlikeyi azaltmak üzerinde etkisi olduğunu düşündürmektedir.

Nasıl Korunmalıyız?

• Hantavirüs bulaşmasına karşı en iyi önlem, evde, işyerinde veya kamp alanındaki kemirgenlerle teması ortadan kaldırmak veya en aza indirmektir.
• Genel önleme, kemirgen yuvalarının kapatılması, farelerin veya sıçanların girebileceği evlerde çatlak ve deliklerin kapatılması, tuzakların oluşturulması veya zehirlerin yerleştirilmesi veya evde kediler gibi doğal yırtıcıların kullanılmasıyla gerçekleştirilebilir.
• Fare veya herhangi bir kemirgenin leşlerinin bulunduğu bir alanda bulunmak zorundaysanız eldiven ve maske kullanarak alan karıştırılmadan çamaşır suyu ile dezenfekte edilmelidir.
• Evde kedi besleyenler için eğer kedi enfekte olmuş bir kemirgeni, fareyi yemişse konut içerisinde hastalık etkenini taşıyabilir ve çeşitli sekresyon ve çıkartıları ile enfeksiyonu insanlara bulaştırabilir olduğu akılda tutulmalıdır.

Kaynak: http://bilheal.bilkent.edu.tr/aykonu/ay2009/haziran09/hantavirus.htm

Görsel Kaynak: https://otcdigest.id/ulasan/sejarah-panjang-influenza

Editör: Meryem Melisa KAR