GP1BA Geni Nedir?

İçindekiler

GP1BA Geni: Glikoprotein lb Trombosit Alt Birimi Alfa

Normal Fonksiyon

GP1BA geni, glikoprotein lb-alfa (GPlbα) adlı proteinin yapımı için talimatlar vermektedir. Bu protein, GPlb-IX-V adlı kanın pıhtılaşmasında görev alan bir protein kompleksinin alt birimidir. Kanda dolaşan ve kan pıhtılarının ana bileşeni olan GPlb-IX-V, trombosit denen küçük hücrelerin yüzeyinde bulunur. Bu karmaşık yapı, von Willebrand faktörü adlı proteine bir anahtar kilit uyumuymuş gibi bağlanabilir. Von Willebrand faktörü, özellikle bir yaralanma olduğu zaman, kan damarlarının iç yüzeyinde bulunur. GPlb-IX-V kompleksi von Willebrand faktörüne bağlandığında trombositler yaralanma bölgesindeki kan damarı duvarına yapışabilmektedir. Bu trombositler, kan damarlarında delikler açarak pıhtı oluşumuna ve böylece kanamanın durmasına yardımcı olurlar.

GPlbα, GPlb-IX-V kompleksinin oluşması için her biri farklı genden üretilen GPlb-beta, GPIX ve GPV protein alt birimleriyle etkileşime girer. GPlbα, kompleksin trombosit yüzeyine montajı için temel etmendir. Kan pıhtılaşmasını tetiklemek için von Willebrand faktörü ile etkileşen kompleksin parçasıdır. Ayrıca GPlbα, pıhtılaşma sürecinin diğer basamaklarına yardım etmek için diğer kan pıhtılaştırma proteinleriyle etkileşime girmektedir.

Genetik Değişiklerle İlgili Sağlık Şartları

Bernard-Soulier Sendromu

GP1BA genindeki mutasyonların en az 54 tanesi normalden daha büyük trombositlerin sayısının azalmasına (makrotrombositopeni) ve aşırı kanama ile tanımlanan bir durum olan Bernard-Soulier sendromuna sebep olduğu bulunmuştur. Bu mutasyonların bazıları büyük ihtimal çok erken parçalanan ya da trombosit yüzeyine ulaşamayacak olan değiştirilmiş GPlbα alt birimlerinin üretimine yol açmaktadır. Bu alt birimin trombosit yüzeyinde olmaması GPlb-IX-V kompleksinin oluşmasını önlemektedir. GPlb-IV olmadan, trombositler yaralanın etrafında pıhtı oluşturmak için bir araya gelememektedirler ve bu durum Bernard-Soulier sendromuyla ilişkili kanama problemlerine yol açmaktadır. Diğer mutasyonlar, GPlb-IX-V kompleksleri oluşturabilen ama von Willebrand faktörüyle etkileşmeyen bir alt birimin oluşumuna yol açmaktadırlar bu durum ise pıhtılaşma için gerekli trombositlerin birikimini bozmaktadır.

Diğer Bozukluklar

GP1BA genindeki en az 6 mutasyon diğer bir kanama hastalığı olan trombosit tipi von Willebrand hastalığına (sözde von Willebrand hastalığı olarak da bilinmektedir.) sebep olmaktadır. Bu bozukluk, kandaki trombosit sayısısın azalmasına (trombositopeni) ve hafif kanama anormallikleriyle tanımlanmaktadır. Bernard-Souiler sendromununa sebep olan mutasyonların aksine, trombosit tipi von Willebrand hastalığına sebep olan mutasyonlar, GPlb-IX-V kompleksinin von Willebrand faktörüne aşırı bağlanmasına yol açmaktadır. Çünkü değiştirilmiş kompleksi içeren trombositler, kan damarlarına zarar vermeden von Willebrand faktörüne bağlandığından, bir yaralanma olduğunda pıhtı oluşumu için daha az trombosit mevcuttur ve bu durum trombosit tipi von Willebrand hastalığı olan kişilerde aşırı kanamaya yol açmaktadır.