Sibel Öncel
Giriş
Fillerin ölüleri ile eşsiz duygusal etkileşimlerinin hikayesi, türe ait bilgilerin tanınmış bir kısmıdır, ancak şimdiye kadar bu etkileşimlere dair anlaşılabilir bir araştırma bulunmuyordu. Fillerin ölülerinin yanında saha gözlemlemesi yapılarak oluşturulan belgelerin güncel bir inceleme yazısı, geçmiş ilişkileri ne kadar zayıf olursa olsun, ölülerine karşı sergiledikleri davranışları açığa çıkarıyor.
Primates dergisinde yayımlanan buluşlar, fillerin, ölüler çürüyüp gitmiş olsa bile ve gözlemlenen fillerin ölü ile yakın ilişkileri olmasa bile, ölü bireye karşı genel bir ilgi duyduklarını gösteriyor. Gözlemlenen en yaygın davranışlar ölüye yaklaşma, dokunma ve cesedi incelemekti. Fillerin ayrıca gelişmiş koku duyularını ölünün kim olduğunu anlamak için kullandıkları ve daha yani ölmüş olan bireyleri ayağa kaldırmak için çekme, ses çıkarma gibi davranışlarda bulundukları görüldü.
Araştırma
Araştırma, San Diego Hayvanat Bahçesi Koruma Bilimleri Enstitüsü ve Smithsonian Koruma Biyolojisi Enstitüsünden Doktor Shifra Goldenberg ve Save The Elephants ve Kolorado Eyalet Üniversitesi Vahşi Yaşam ve Koruma Biyolojisi Fakültesi, Balık Departmanından Doktor George Wittemyer tarafından yürütüldü. Projenin bütçesi Save The Elephants, ABD Ulusal Bilim Vakfı ve Kolorado Eyalet Üniversitesi tarafından sağlandı.
Araştırma, Afrika’nın etrafından, 12 kaynağa dair 32 orijinal fil ölüleri gözleminin yazılı incelemesinden oluşuyordu. Kaynaklar içerisinde metodolojik çeşitliliğe rağmen, gidişatları barizdi.
Goldenberg, “Fillerin ölülerine karşı kayıt altına alınan en yaygın davranışları dokunma, ölü hayvana yaklaşma ve cesedi incelemekti. Gözlemlenen davranışların ardındaki niyeti bilmek zor, ama koşullar ve bireyler arasında değişiklik gösterdiği ortada. Örneğin, bazı fillerin ölüleri yanına sık ziyaretlerde bulundu, ve annesinin cesedinin bulunduğu bölgede genç bir dişinin temporal bez aktivitesinin, artan duygularla ilişkilendirilmesi mümkün.” dedi.
Filler, on yıllarca süren ilişkiler kurarlar, ve bireyler popülasyonlar arasında ilişkilerini farklı tarzlarda yürütürler. Sosyal olarak karmaşık, sosyal grupların zaman içinde dağıldığı veya birleştiği, fizyon-füzyon topluluklarda yaşarlar. Bu karmaşık ilişkiler tür içerisinde, geniş çapta birey tanıma ve hatırlamayı gerektirir. Normal olarak, filler kayda değer kavrama becerileri, geniş hafıza ve son derece gelişmiş koku duyuları sergilediler.
Sonuç
Wittemyer, “Fillerin ölüleri ile etkileşimini izlemek insanın tüylerini ürpertiyor, çünkü davranış açıkça, duyuların gelişmiş olduğunu gösteriyor. Bu, fillerin gözlemlediğimiz ancak henüz tam anlayamadığımız pek çok muhteşem özelliklerinden biri.” dedi. Filler, uzun süren ayrılıktan sonra birbirlerini selamlarken uzun süren koklama ve dokunma incelemesine girişirler. Bu onların sürekli olarak sosyal ve alansal bilgilerini güncellediklerini öneriyor. Cesetlere karşı olan fil davranışlarının, fillerin kimlerle etkileşime girdiğiyle aynı amaca hizmet etmesi ve bir bireyin hayatta kalmasında önemli yönlendirmelerde bulunması mümkün.
Araştırmacılar, gelecek çalışmaların fil hafızasını daha iyi anlama ve yas tutma olasılığı ile fillerin ölüme karşı tepkisini ölçmeyi daha ileri götürme üzerinde geliştirilmesini umduklarını söylediler.
Kaynak: https://phys.org/news/2020-02-elephants-unique-interactions-dead.html
Editör: Meryem Melisa KAR