in

AğlamaklıAğlamaklı

Bohring-Opitz Sendromu

Bohring-Opitz Sendromu: Tanım, Sıklık, Nedenler ve Kalıtım Modeli

İçindekiler

Tanım

Bohring-Opitz sendromu, vücudun birçok kısmının gelişimini etkileyen nadir görülen bir hastalıktır.

Bohring-Opitz sendromuna sahip birçok birey; derinden şiddetliye zihinsel yetersizlik, gelişim geriliği ve nöbetlere sahiptirler. Etkilenen birçok birey beyin anormalliği olmaksızın normal kafa boyutu ve şekline sahiptir. Buna rağmen, bazı bireylerde anormal kafa gelişimi görülebilir. Anormal gelişim, mikrosefali olarak adlandırılan küçük kafa boyutuna ve trigonosefali olarak adlandırılan kafatası anormalliğine neden olabilir. Trigonosefali ise alnın sivrilmesiyle oluşan bir kafatası anormalliğidir. Yapısal beyin anormallikleri kafa anormalliği olsun ya da olmasın ortaya çıkabilir. Örneğin; beyin merkezinin yanındaki sıvı-dolu alanlar (ventrikül) genellikle geniş (ventrikülomegali) olabilirler ya da beynin sol ve sağ loblarını bağlayan doku (korpus kallosum) anormal derece ince olabilir.

Bu hastalığa sahip bireylerde açığa çıkan bir diğer problem ise görmeyi etkileyen göz problemleridir. Bu hastalığa sahip bireyler; çıkıntılı/pörtlek göze (ekzoftalmus), aynı yöne bakmayan gözlere (şaşılık), geniş aralıklı gözlere (hipertelorizm) ya da yukarı bakan gözlerin dış köşelerine (yukarı eğimli palpebral fissür) sahip olabilirler. Etkilenen bireyler, şiddetli miyopi ya da gözün arkasındaki ışığa duyarlı dokuda (retina) ya da gözden beyine bilgi taşıyan sinirlerde yani optik sinirlerde anormalliklere sahip olabilirler.

Bu hastalıkla ilişkili olan yüz farklılıklarına ek olarak; düz burun köprüsü, aşağıya değil öne açılan burun delikleri, ağız çatısında yüksek kavis ya da açıklık (damak yarığı), üst dudakta yarılma, küçük alt çene (mikrognati), geriye döndürülmüş düşük yerleşimli kulaklar, genellikle alında yer alan kırmızı doğum lekesi (nevüs simpleks), genellikle ortada beraber büyüyen kaşlar (tek kaş) ile birlikte düşük ön saç çizgisi ve yaş ile birlikte artan bol miktardaki vücut ve yüz kılı (hirsutizm) sayılabilir.

Bu hastalığa sahip bireylerde doğumdan önce zayıf büyüme gözlenir (intrauterin büyüme geriliği). Bebeklikleri boyunca büyümeleri ve kilo almaları yavaş şekilde gerçekleşir. Buna ek olarak sıkılıkla tekrarlayan kusmalar ile şiddetli besleneme zorlukları çekerler.

 Bu hastalığa sahip bireylerin genellikle Bohring-Opitz sendromu duruşu olarak bilinen karakteristik bir vücut konumları vardır. Bu duruş; kambur omuzlar, bükük dirsek ve kol bilekleri, bileklere konumlandırılmış eller ya da tüm parmaklar beşinci parmağa doğru dışa doğru açılı (ulnar deviasyon) ve bacaklar genellikle düz uzatılmış olarak oluşur. Etkilenen bireyler büyüdükçe bu duruşu sergilemeyi bırakırlar. Diğer anormallikler; doğumda dizlerde, kalçada veya diğer eklemlerde görülen eklem bozukluklarını ve anormal kas tonusunu içerir. Etkilenen bireylerde tekrarlı enfeksiyonlar ve kalp, böbrek ve genital anormallikler görülebilir. Nadir olarak da Wilms tümör olarak bilinen bir böbrek kanserinin çocukluk dönemi formunu geliştirebilirler.

Bu hastalığa sahip bireylerin bazıları ergenlik çağına ya da erken yetişkinlik dönemine kadar hayatta kalabiliyorlarken bazıları geç çocukluk dönemine kadar yaşamlarını yitiriyorlar. Yaygın ölüm sebepleri; kalp problemleri, nefes almada duraklamalara neden olan boğaz ve solumun yolu anormallikleri ve akciğer enfeksiyonlarıdır.

Sıklık

Kesin yaygınlığı bilinmemesine rağmen nadir görülen bir hastalık olduğu düşünülmektedir. Literatürde tanımlı 40’tan fazla etkilenmiş birey bulunmaktadır.

Nedenler

ASXL1 genindeki mutasyonlardan kaynaklanan bir hastalıktır. Bu gen protein yeniden modellenmesine katılan bir proteinin yapımı için talimat sağlar. Kromatin DNA ve protein kompleksidir. Kromatinin yapısı paketlenmiş DNA’nın sıkılığını değiştirmek için değişebilir. Kromatinin yeniden düzenlenmesindeki rolü aracılığıyla; ASXL1 geni, HOX genleri de dahil olmak üzere birçok genin ekspresyonunu düzenler.  HOX genleri doğumdan önceki gelişimde önemli role sahiptirler. HOX genlerinin ihtiyaç durumuna göre ASXL1 proteini HOX genlerini aktive edebilir ya da baskılayabilir.

ASXL1 gen mutasyonları mevcut fonksiyonel ASXL! Proteinin miktarını azaltır. Böylece büyüme sürecinde etkili HOX genleri ve diğer genlerin aktivitesinin düzenlenmesi bozulur. Muhtemelen bu genlerin değiştirilmiş aktivitesi, bu hastalığın bedensel ve nörolojik özelliklerine neden olur.

Kalıtım Modeli

Otozomal baskın olarak değerlendirilen bir hastalıktır. Otozomal baskın olma durumu ise hastalığın açığa çıkması için her bir hücrede değiştirilmiş genin tek bir kopyasının bulunmasıdır.

Hastalığın birçok vakası gendeki yeni mutasyonlardan kaynaklanmaktadır. Bu yeni mutasyonlar üreme hücrelerinin oluşumu sırasında ya da erken embriyonik gelişim sırasında açığa çıkar. Bu vakalar ailesel geçmişinde bu hastalığın bulunmadığı bireylerde görülür. Bohring-Opitz sendromlu hiç kimsenin çocuğu olduğu bilinmiyor.

Oldukça nadir bir şekilde, etkilenen bireylerin mutasyona uğramış geni etkilenmemiş olan annelerinden aldıkları görülür. Bu annelerde mutasyon yumurta hücrelerinin de dahil olduğu birkaç hücreler bulunur. Bu durum mozaisizm olarak bilinir.

Bu Hastalığın Diğer İsimleri

  • Bohring sendromu
  • BOPS
  • BOS
  • C-benzeri sendrom
  • Oberklaid-Danks sendromu
  • Opitz trigonosefali benzeri sendrom

Kaynak: https://medlineplus.gov/genetics/condition/bohring-opitz-syndrome/

Görsel Kaynak: https://www.rareconnect.org/uk/posts/b3aa72d7-2d5c-4c40-b653-616ff732bbff

Editör: Meryem Melisa KAR

Ne düşünüyorsunuz?

4 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir