Bartter Sendromu

İçindekiler

Tanım

Bartter Sendromu, vücutta potasyum, sodyum, klorür ve ilgili moleküllerin dengesizliğine neden olan böbrek hastalıkları grubudur.

Bazı durumlarda, bu sendrom doğumdan önce belirginleşir. Bozukluk, fetüsü çevreleyen sıvı (amniyotik sıvı) hacminin artması olan polihidramniyoza neden olabilir. Polihidramniyoz, erken doğum riskini arttırır.

Bebeklik döneminden başlayarak, etkilenen bireyler genellikle beklenen oranda büyümez ve kilo alamazlar (büyüme-gelişme geriliği). İdrarlarında fazla miktarda tuz (sodyum klorür) kaybederek susuz kalmaya, kabızlığa ve artan idrar üretimine (poliüri) yol açar. Ek olarak, idrardan, kemiklerin zayıflamasına (osteopeni) neden olabilen çok miktarda kalsiyum kaybedilir (hiperkalsiüri). Kalsiyumun bir kısmı böbreklerde birikerek idrarı düzeltir, böbrek dokusunun sertleşmesine neden olur (nefrokalsinoz). Bartter sendromu ayrıca kandaki düşük potasyum (hipokalemi) ile karakterizedir, bu da kas güçsüzlüğü, kramp ve yorgunluk ile sonuçlanabilir. Nadiren, etkilenen çocuklarda, iç kulaktaki anormalliklerin neden olduğu işitme kaybı gelişir (duyusal sağırlık).

Bartter Sendromunun iki ana formu, başlangıç yaşı ve şiddeti ile ayırt edilir. Bir form doğumdan önce başlar (antenatal=doğum öncesi) ve genellikle hayatı tehdit eder. Genellikle klasik form olarak adlandırılan diğer form erken çocuklukta başlar ve şiddetli olma eğilimindedir. Bartter sendromunun genetik nedenleri tespit edildikten sonra, araştırmacılar aynı zamanda hastalığı, ilgili genlere dayalı olarak farklı tiplere ayırmışlardır. Tip I, II ve IV doğum öncesi (antenatal) Bartter sendromunun özelliklerine sahiptir. Tip IV aynı zamanda işitme kaybı ile ilişkili olduğundan, bazen sensorinöral sağırlığı olan antenatal Bartter sendromu olarak adlandırılır. Tip III genellikle klasik Bartter Sendromunun özelliklerine sahiptir.

Sıklık

Bu bozukluğun tam prevalansı bilinmemektedir, ancak dünya çapında milyonda 1 kişiyi etkilemektedir. Kosta Rika ve Kuveyt’te durum diğer popülasyonlardan daha yaygın görünüyor.

Nedenler

Bartter Sendromu, en az beş gendeki mutasyonlardan kaynaklanabilir. SLC12A1 genindeki mutasyonlar tip I’e neden olur. Tip II, KCNJ1 genindeki mutasyonlardan kaynaklanır. CLCNKB genindeki mutasyonlar tip III’ten sorumludur. Tip IV, BSND genindeki mutasyonlardan veya CLCNKA ve CLCNKB genlerindeki mutasyonların bir kombinasyonundan kaynaklanabilir.

Bu sendrom ile ilişkili genler normal böbrek fonksiyonlarında önemli roller oynar. Bu genlerden üretilen proteinler böbreklerdeki tuzun yeniden emiliminde rol oynar. Beş genin herhangi birindeki mutasyonlar böbreklerin tuzu yeniden emme yeteneğini bozar ve idrarda aşırı tuz kaybına neden olur (tuz kaybı). Tuz taşıma anormallikleri, potasyum ve kalsiyum dahil diğer yüklü atomların (iyonların) yeniden emilimini de etkiler. Ortaya çıkan iyonların dengesizliği Bartter Sendromunun önemli özelliklerine yol açar.

Bu sendroma sahip olan bazı kişilerde, hastalığın genetik nedeni bilinmemektedir. Araştırmacılar bu durumla ilişkili olabilecek ek genleri arıyor.

Kalıtım Modeli

Bu durum otozomal resesif bir kalıtımla ifade edilir, yani her bir hücredeki genin her iki kopyası da mutasyonlara sahiptir. Otozomal resesif hastalığı olan bir bireyin ebeveynlerinin her biri mutasyona uğramış genin bir kopyasını taşır, ancak bunlar genellikle durumun belirtilerini ve semptomlarını göstermezler.