APRT Geni Nedir?

İçindekiler

APRT Geni: Adenin Fosforibosil Transferaz (APRT)

Normal Fonksiyon

APRT geni, adenin fosforibosil transferaz (APRT) enziminin yapımından sorumludur. Bu enzim tüm hücrelerde üretilir ve diğer moleküllerin yapımı için purin adı verilen bir grup DNA yapı taşını (nükleotit) geri dönüştüren pürin kurtarma yolunun bir parçasıdır. APRT enzimi, Adenozin Monofosfat (AMP) olarak adlandırılan molekülün yapımı için pürin adeninin geri dönüşümününe yardım eder. Bu dönüşüm, hücreler için bir enerji kaynağı olarak AMP’ye ihtiyaç duyulduğunda meydana gelir.

Genetik Değişikliklerle Bağlantılı Sağlık Sorunları

Adenin Fosforibozil Transferaz Eksikliği

APRT genindeki en az 40 mutasyonun, böbrekleri ve idrar yolunu etkileyen bir vaka olan adenin fosforibozil transferaz (APRT) eksikliğine sebep olduğu bulunmuştur. Bu mutasyonların çoğu APRT enzimindeki tekli protein yapıtaşlarını (aminoasitler) değiştirir. APRT eksikliğine neden olan mutasyonlar, APRT*J aleli ve APRT*Q0 aleli olarak bilinen iki grup içerisinde kategorize edilir. APRT*J aleli, APRT enziminin (Met136Thr veya M136T) 136. pozisyondaki treonin aminoasiti ile metiyonin aminoasidinin yer değiştirdiği bir mutasyonu içerir. Bu mutasyon enzimin işlevini azaltır. M136T mutasyonu neredeyse tüm Japon bireylerde şu durumla ortaya çıkar: Bu mutasyona sahip olup en çok etkilenen bireylerin her bir hücrelerindeki APRT geninin her iki kopyasında bu mutasyon vardır.

APRT*Q0 aleli diğer tüm APRT gen mutasyonlarını içerir. Bu mutasyonların en yaygını (IVS4+2insT olarak yazılır) enzimi yapmak için kullanılan genetik materyali değiştirerek anormal derecede kısa, fonksiyonel olmayan bir enzim oluşturur. Bu mutasyonun, etkilenen Avrupalıların %40 ında oluştuğu tahmin edilmektedir.

APRT gen mutasyonları, adeninin AMP’ye dönüşümünü engelleyen fonksiyonel bir enzimin eksikliğine yol açar. Sonuç olarak, AMP yerine 2,8-dihidroksi adenin (2,8-DHA) adında başka bir moleküle dönüşür. 2,8-DHA idrarda kristalleşir, idrar yolu ve böbreklerde taş oluşturur. Sonucunda böbrek fonksiyonu; son evre böbrek hastalığına (ESRD) yol açabilir ve böbrek fonksiyonunun yaşamı tehdit edebilecek şekilde azalmasına sebep olabilir.