Robinow Sendromu

İçindekiler

Tanım

Robinow sendromu özellikle iskelet gibi vücudun birçok bölümünün gelişimini etkileyen nadir bir hastalıktır. Robinow sendromunun tipleri, belirti ve semptomlarının şiddeti ve otozomal çekinik ya da otozomal baskın gibi kalıtım modelleri ile birbirinden ayırt edilebilir.

Otozomal çekinik Robinow sendromu, özellikle ön kollarda, kol ve bacaklardaki uzun kemiklerin kısalmasını; anormal kısa el ve ayak parmaklarını (brakidaktili), anormal omurga eğriliğine (kifoskolyoz) neden olan kama şekilli omurga kemiklerini (hemivertebra), kaynaşmış veya eksik kaburgaları ve kısa boyluluğu içeren iskelet anormallikleri ile karakterizedir. Etkilenmiş bireyler ayrıca geniş alın, belirgin ve geniş aralıklı gözler, kısa ve kalkık uçlu burun, geniş burun kökü ve geniş üçgen şekilli ağız gibi kendine özgü yüz özelliklerine sahiptirler. Bununla birlikte, gelişen fetüsün yüz yapısına benzemelerinden dolayı bu yüz özellikleri bazen ‘‘fetal yüz’’ olarak tanımlanır.

Otozomal çekinik Robinow sendromunun diğer yaygın özellikleri, hem erkeklerde hem de dişilerde az gelişmiş üreme organı ve sıkışık dişler ve aşırı büyümüş diş etleri gibi dental problemleri içerir. Ayrıca böbrek ve kalp kusurları da mümkündür. Bu durumdaki insanlarda genellikle zeka normal olmasına rağmen bu insanların yüzde 10 ila 15’inde gelişme gecikmektedir.

Otozomal baskın Robinow sendromu benzer belirti ve sendromlara sahiptir ama otozomal çekinik formun özelliklerinden daha hafif olma eğilimindedir. Omurga ve kaburga anormallikleri otozomal baskın formda nadiren görülür ve kısa boyluluk daha az göze çarpar. Robinow sendromu, yukarıda sıralanan işaret ve semptomların yanı sıra kafatasının kemiklerini etkileyen kemik mineral yoğunluğunu (osteoskleroz) arttırır. Bu varyant Robinow sendromunun osteosklerotik formu olarak adlandırılır.

Sıklık

Robinow sendromunun otozomal çekinik ve otozomal baskın formlarının her ikisi de nadirdir.

Tıbbi literatürde, 200’den daha az kişi otozomal çekinik Robinow sendromu ile tanımlanmıştır. Bu form Türkiye, Umman, Pakistan ve Brezilya gibi birçok ülkedeki ailelerde belirlenmiştir.

Otozomal baskın Robinow sendromu 50’den daha az sayıda ailede teşhis edilmiştir; bu ailelerin yaklaşık 10 tanesi osteosklerotik forma sahiptir.

Nedenler

Otozomal çekinik Robinow sendromu ROR2 genindeki mutasyonlardandan kaynaklanmaktadır. Bu gen doğumdan önceki normal gelişim için hayati olan kimyasal sinyal yoluna dahil olmasına rağmen işlevi tam anlaşılmayan bir proteinin üretilmesi için emir verir. Özellikle, ROR2 proteininin iskelet, kalp ve üreme organlarının oluşumunda kritik bir rol oynadığı görülmektedir. ROR2 genindeki mutasyonlar, hücrelerin doğumdan önce gelişmeyi aksatan ve Robinow sendromunun karakteristik özelliklerine yol açan fonksiyonel ROR2 proteinlerini üretmesini önler.

Otozomal baskın Robinow sendromu FZD2, WNT5A, DVL1 ve DVL3 genlerini içeren birçok gendeki mutasyonlardan kaynaklanabilir. Bu hastalığın Osteosklerotik formu DVL1 genindeki mutasyonların sonucudur. Otozomal dominant Robinow sendromuyla ilişkili genlerden üretilen proteinlerin, ROR2 proteini ile aynı kimyasal sinyal yolaklarının bir parçası olduğu görülmektedir. Bu genlerin herhangi birindeki mutasyonlar, erken gelişim için önemli olan kimyasal sinyallemeyi bozan ilgili proteinlerinin üretimini veya işlevini değiştirir.

Bu sendromunun karakteristik belirti ve semptomlarına sahip bazı insanlar, bilinen genlerin hiç birinde tespit edilmiş mutasyona sahip değildir. Bu durumun sebebi bilinmemektedir.

Kalıtım Modeli

Yukarıda söz edildiği gibi, bu sendrom otozomal çekinik ya da otozomal baskın kalıtım şekline sahip olabilir.

Otozomal çekinik kalıtım, her hücrede genin iki kopyasının da mutasyona sahip olduğu anlamına gelir. Otozomal çekinik durumlu bir bireyin ebeveynlerinin her biri mutasyona uğramış genin bir kopyasını taşır ama genellikle durumun belirti ve semptomlarını göstermezler.

Otozomal baskın kalıtım, her hücredeki değiştirilmiş bir genin bir kopyasının rahatsızlığa neden olmak için yeterli olduğu anlamına gelir. Bu sendromun bazı durumlarında, etkilenen bir birey mutasyonu etkilenen bir ebeveynden alır. Diğer durumlar gendeki yeni mutasyonların sonucudur ve ailesinde bu rahatsızlığın görülmediği kişilerde ortaya çıkar.