Sultan SÜCÜ
Giriş
Paratiroid hormonu, tiroid hormonuna kıyasla daha13 az önemli sayılsa bile, vücut sağlığı açısından önemli bir yere sahiptir. Bu hormon kanda bulunan kalsiyum düzeyine bağlıdır.
Paratiroid denilen bu hormon tiroid bezinin hemen arkasında bulunan dört paratiroid bezinden salgılanır. Tiroid ve paratiroid bezleri, kanda bulunan kalsiyum düzeyinden geri besleme bildirimi alarak ne zaman salgılanmaları gerektiğine karar verirler. Bu hormon, kanda bulunan kalsiyum düzeylerinin düzenlenmesinde rol alır. Aynı zamanda kandaki kalsiyum depolarının korunmasına (vücuttaki kemiklerin sağlığını koruma amaçlı) yardımcı olur.
Paratiroid Hormonu Ne için Çalışır?
Bu hormon, bağırsaklar, böbrekler ve kemikler üstünde ilerleyerek normalden az kalsiyum düzeylerinin oluşmasına engel olmaya çalışır. Kemiklerimizde, paratiroid hormonu kalsiyum birikimlerinin kemiklerin içerisinden kan içerisine geçmesini tetikler. Bu olay kemiklerin yıkılmasına neden olabilir. Bağırsaklarda bulunan bu hormon D vitamini metabolizmasına yardımcı olur. Bu olay da vücudun yiyeceklerden elde ettiği kalsiyumun normalden daha çoğunu emmesinin yolunu açar. Böbreklerde ise, paratiroid hormonu, idrar yoluyla kalsiyum geçişini durdurur ve ayrıca D vitamini üretimini arttırır.
Paratiroid Hormonunun Çalışma Mekanizmasında Gelişebilecek Sorunlar
Bu hormon direkt olarak kanda bulunan kalsiyum düzeyini ayarladığı için, bu hormonda oluşabilecek herhangi bir dengesizlik kanda bulunan kalsiyum dengesini de etkileyecektir.
Normalden fazla paratiroid hormonuna sahip olmak hiperkalsemi olarak adlandırılan bir duruma neden olabilir. Bu durum ise kandaki kalsiyum düzeyini arttırır. Eğer kalsiyum düzeyi normalin çok üstüne çıkarsa kabızlık, uyuşukluk, depresyon, zayıflık, aşırı susuzluk ve sindirim problemleri gibi semptomlar görülü. Ancak hafif vakalarda genellikle semptom görülmez. Bu durum genel olarak yapılan kan testinde ortaya çıkar.
Diğer yandan, normalden az paratiroid hormonuna sahip olmak hipoparatiroidizm olarak bilinen ve kandaki kalsiyum düzeyini düşüren bir duruma yol açar. Ayrıca bu durum çok nadir görülür. Bu durum teşhis edildikten sonra, ağız yoluyla alınan kalsiyum tedavisi ve D vitamini tedavisi ile, kolayca iyileştirilir.
Görsel Kaynak: https://www.rheumatologyadvisor.com/home/topics/vasculitis/
Editör: Meryem GÖKOĞLU