in

Kollajen Bozukluğu (Kollajenopati)

Kollajen Tanımı ve Kollajen Bozuklukları

Kollajen Nedir?

Kollajen, hayvanların et, deri, kemik gibi kısımlarından elde edilen bir proteindir ve hücreler arası bölge doku tipine göre farklılık gösterir. Bağ dokusu, kıkırdak ve kemik gibi mezenkimal dokularda bulunan hücreler arası temel madde ile deri ve mukoza epitellerini altlarındaki destek dokulara bağlayan bazal membranlar bu proteine örnek olarak verilebilir.

Kollajenler, görünüş bakımından şekilli ve şekilsiz olmak üzere ikiye ayrılır. Ayrıca su ve diğer maddeleri de bünyesinde barındırabilir. Kollajenlerde şekilli kısmın çoğunu farklı tiplerdeki kollajenler oluşturur. Bu çeşitli proteinler, elastik, iplikler, retikulum iplikleri ile fibronektin, laminin ve diğerleri de dokunun yapısına göre farklı hacim ve yoğunluklarda bulunabilir.

Kollajen Bozuklukları

Hücreler arası bozukluklar; doğuştan veya sonradan olan kollajen bozukluklarına dayanır. Doğuştan olanlar genetik bozukluklara ve aile geçmişiyle ilişkilidir.

1. Fibrinoid Bozulması; Fibrinoid denilen madde kollajenin bozulmasıyla şekillenir. Fibrinoid, organ ve dokulardaki kan damarlarının duvarlarında ve bağ dokuda gelişmektedir. Fibrinoidin içerisinde bozulmuş, parçalanmış kollajen, proteoglikan veya kalıntıları, kandan gelen serum proteinleri (örneğin globulin gibi), antijen antikor kompleksleri, bir miktar da fibrin ve fibrin ara ürünleri gibi maddeler bulunmaktadır.

Fibrinoidler, hematoksilen-eozin boyamalarında parlak kırmızı renk göstermektedir. Fibrinoidin içerisinde bulunan kollajen boyama sonrası ilk önce şişer ve ışık mikroskobunda iplik şeklinde görülmektedir. Daha sonra aralarına damarlardan çıkan ve kollajen, proteoglikan veya kalıntıları, kandan gelen serum proteinleri, antijen antikor kompleksleri, bir miktar da fibrin ve fibrin ara ürünleri gibi maddeler çöker. Bu maddeler çöktükten sonra ise kollajen parçalanır ve bu maddeler ile dokunun diğer yıkım ürünlerinden oluşan bir yumru halini alır. Bu yumru haline “fibrinoid nekroz” denilmektedir.

2. Mukoid Bozulması; Mukus denilen yapı sudan daha kıvamlı, yapışkan, şeffaf görünümlü bir maddedir. Yapısında mukopolisakkarit ve nükleoproteinler bulunmaktadır. Nükleoproteinlerden oluşturduğu yapılardan dolayı hematoksilen eozin ile boyanmış kısımlar doku kesitlerinde mavimsi renklerde görürünür. Yapıdaki protein miktarı arttıkça renk git gide kırmızılaşır.

Mukoid dejenerasyon, bağ dokuda oluşan bir bozukluktur. Mukoid dejenerasyon yerleştiği yer bakımından çeşitlilik gösterebilir. Bağlayıcı dokudaki aralıklarda bulunan sümüğe benzer bir maddenin toplanmasından ve bölgedeki doku kısımlarının erimesinden dolayı oluşmaktadır.

Kaynaklar:

  1. https://www.vitaminler.com/bilgi-bankasi/kolajen-nedir-ne-ise-yarar
  2. https://www.medicalpark.com.tr/kolajen/hg-2367
  3. https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/kolajen-tedavisi-ile-vucut-yaslanmasini-ertelebilirsiniz
  4. https://www.renevalife.com/blog/icerik/kolajen-eksikligi-belirtileri
  5. https://www.turkiyeklinikleri.com/article/tr-kollajen-doku-hastaliklari-ve-bobrek-66684.html

Görsel Kaynak: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Scar_collagen.jpg

Editör: Seray YETKİN

Ne düşünüyorsunuz?

6 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir