GALC Geni Nedir?

İçindekiler

GALC Geni: Galaktosilseramidaz

Normal İşlevi

GALC geni, hücrenin galaktosilseramidaz adı verilen enzimin üretilmesinden sorumludur. Galaktosilseramidaz enzimi; öncelikli olarak sinir sistemi ve böbreklerde bulunan ve galaktolipid denilen bazı yağları hidroliz süreci boyunca su kullanarak parçalamada kullanılır.

Hücre içinde; galaktosilseramidaz, galaktosilseramid ve psikosin ile birlikte spesifik galaktolipidlerin hidroliz edildiği enzim dolu keseciklerde yani lizozomlarda bulunur. Galaktosilseramid, miyelinin önemli bir bileşenidir. Koruyucu kaplama özelliği sayesinde sinirsel uyarıların hızlı iletilmesini sağlar. Galaktoseramidaz ile parçalama, yaşam süresi boyunca miyelinin normal döngüsü olarak meydana gelir. Hücre için zararlı olan psikosin, miyelin üretimi sırasında oluşur ve galaktosilseramidaz tarafından hızla parçalanır. Normal şartlar altında dokular çok az miktarda psikosin içerir.

Genetik Değişikliklerle İlgili Sağlık Koşulları

Krabbe Hastalığı

Krabbe hastalığına neden olan 200’den fazla mutasyonlu GALC geni tanımlanmıştır. Krabbe hastalığı, genellikle bebeklerde görülür (çocuk Krabbe hastalığı) ve bir çeşit beyin fonksiyon bozukluğudur. Hareket ve yeme problemlerine, engelli gelişime ve nöbetlere yol açar. Hastalıktan etkilenen Avrupa kökenli bireylerde en yaygın görülen mutasyon (sıklıkla 30-kb del olarak adlandırılır), GALC geninin büyük bir kısmının silinmesine neden olur. Diğer mutasyonlar GALC genine ek olarak DNA yapı taşları (nükleotid) ekleyebilir, genden az sayıda nükleotid silebilir ya da tek kalan nükleotidlerin yerini yanlış nükleotidlerle değiştirebilir.

Yukarıda bahsedilen GALC geni mutasyonları, galaktosilseramidaz enziminin faaliyetlerini ya ciddi bir şekilde azalır ya da ortadan kaldırır. Bunun sonucunda galaktoseramid ve psikosin parçalanamaz. Biriken galaktolipidler miyelin oluşturan hücrelere zarar verdiği için miyelin oluşumunu aksatır ve sinir sisteminde miyelin kaybına (demiyelinizasyon) yol açar. Miyelin olmadan beyindeki ve vücudun diğer bölümlerindeki sinirler sinyallerini düzgün bir şekilde iletemez. Bu da Krabbe hastalığının belirtilerine ve semptomlarına işaret eder.

Bazı bireyler Krabbe hastalığının semptomlarını çocukluk, ergenlik ya da yetişkinlik dönemlerinde geliştirir (geç başlangıçlı Krabbe hastalığı). Bu bireylerin galaktosilseramidaz enziminin bazı aktivitelerine izin veren bir mutasyona sahip olduğu düşünülür ki bu durum sadece hastalığın başlangıcını geciktirir. Durumun ciddiyeti, GALC geninde meydana gelebilecek ve galaktosilseramidaz enziminin işlevini etkileyebilecek ek ortak varyasyonların (polimorfizm) varlığına göre değişebilir.