İçindekiler
FH Geni: Fumarat Hidrataz
Normal Fonksiyon
FH geni, fumaraz/ fumarat hidrataz enziminin yapımını sağlamak için gerekli emirleri veren bir gendir. Fumaraz, Krebs Çemberi veya Sitrik Asit Döngüsü olarak da bilinen, hücrelerin oksijen kullanarak enerji oluşturmasını sağlayan önemli tepkime serilerine katılır. Özellikle, fumaraz, fumarat molekülünü malat molekülüne (elma asidi tuzu) çevirmede görevlidir.
Genetik Değişimlere Bağlı Sağlık Koşulları
Fumarat Eksikliği
Fumaraz geninde yirmiden fazla mutasyon meydana gelmesi durumu fumaraz eksikliği olarak tanımlanmıştır. Bu durum bebeklik döneminde ölümcüldür ve öncelikle beyni etkiler. Fumaraz eksikliği, her hücrede, kalıtsal olarak alınmış genin iki kopyasının da mutasyonlu şekilde bulunduğu kişilerde ortaya çıkar. Bu tip mutasyonların çoğunda fumaraz enziminde bulunan bir amino asit, başka bir amino asitle yer değiştirir. Bu değişimler, sitrik asit döngüsü tepkimelerinin işlevine karışarak enzimin fumaratı malata dönüştürme yetisini zedeler. Hücreler için enerji sağlayan bu sürecin gecikmesi başta beyin gelişiminde görevli hücreler için zararlıdır, bu gecikme fumaraz eksikliğinin semptom ve belirtilerine kapı açar.
Kalıtsal Leyomiyomatoz ve Böbrek Hücresi Kanseri
Kalıtsal leyomiyomatoz ve böbrek hücresi kanserine (HLRCC) sebep gösterilen yetmişten fazla FH geni mutasyonu vardır. Bu mutasyonların çoğu fumaraz enzimindeki amino asitlerin yerlerinin değişimi ile ilişkilidir.
HLRCC, derideki düz kas dokularında (leiomyoma/ düz kas tümörü) ve rahim bölgesinde tümör gelişimine eğilimi olan bireylerde görülen bir hastalıktır. Bu durum ayrıca böbrek kanseri riskini de arttırır. HLRCC hastaları, her hücrelerinde bir mutasyonlu FH geni kopyası ile doğarlar. Belirli hücrelerdeki FH genine ait ikinci mutasyon kopyası ayrıca güneşten gelen UV radyasyonu veya hücre bölünmesi sırasında DNA kopyalarında oluşan hatalar gibi çevresel faktörlere bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Bu değişimler vücut hücresel/somatik mutasyonlar olarak bilinir ve kalıtsal değildirler.
FH geni mutasyonları, sitrik asit döngüsündeki enzim aktivitesine de karışabilir, sonuç olarak fumarat oluşur. Araştırmacılar inanıyor ki bu fazla fumarat, hücredeki oksijen seciyesinin düzenlenmesine müdahale etmekte. FH geninin iki mutasyonlu kopyasına sahip hücrelerdeki kronik oksijen eksikliği (hipoksi/ hipoksiya), tümör oluşumunu arttırabilir ve düz kas tümörü ile böbrek hücresi kanserinin gelişimine eğilim yaratabilir.
Bu Genin Diğer İsimleri
- Fumaraz
- Fumaraz hidrataz
- FUMH_HUMAN
- HLRCC
- LRCC
- MCL
- MCUL1
Kaynak: https://medlineplus.gov/genetics/gene/fh/
Görsel Kaynak: https://www.rcsb.org/3d-view/5F91
Editör: Züleyha Demirci