Elif Kübra İnal
Giriş
Gen tedavisinin, vücudun genel komut düzenini değiştirmesi bazı etik kaygılara yol açmıştır. Bu etik sorunlardan bazıları aşağıda belirtilmiştir:
- Gen tedavisinin hangi amaçla kullanıldığını nasıl ayırt edebiliriz?
- Hangi özelliklerin olağan olduğunu ve hangi özelliklerin sakatlık ve rahatsızlıklara yol açtığını belirleyen kim?
- Gen tedavisi, maliyeti sebebiyle yalnızca varlıklı bireylerin faydalanabileceği bir hizmet mi?
- Gen tedavisinin geniş kitlelerce kullanılması sonucunda insanlar, farklılıklara anlayış gösteremeyen bireylere dönüşebilir mi?
- Boy, zekâ, sportif beceri gibi temel insani özelliklerin gen tedavisi ile geliştirilmesi serbest olmalı mı?
Son zamanlarda yapılan araştırmaların hedefi, gen tedavisi ile (kan hücreleri, kemik iliği gibi) vücut hücrelerini hedef alarak hastaları iyileştirmektir. Böylelikle gen terapisi kalıtsal olmayacaktır, yalnızca tedavi gören bireyi etkileyecektir. Ancak üreme hücrelerine (yumurta hücreleri ve sperm hücrelerine) yönelik gen tedavisi kalıtsal olacaktır. Üreme hücrelerine yönelik gen tedavisine “germ hattı gen tedavisi” (kalıtımsal olarak nesilden nesle aktarılan hücre çekirdeklerinin değiştirilmesi ile gerçekleştirilen tedavi) denir.
Germ hattı gen tedavisi, üzerinde uzlaşmaya varılmamış bir çalışmadır. Germ hattı gen tedavisi sayesinde gelecek nesiller, ailede kalıtsal olan bazı rahatsızlıkları taşımak zorunda olmayacak. Ancak bu tedavi sonucunda ceninin gelişiminde beklenmedik etkiler ortaya çıkabilir, hatta kesin olarak bilinmeyen uzun süreli yan etkiler de görülebilir. Germ hattı gen tedavisinden etkilenecek bireyler henüz doğmamış oldukları için tedaviyi isteyip istemediklerine dair fikirlerini sormak mümkün değildir. Tüm bu sorunlar ve endişeler ışığında Birleşik Devletler, insanlar üzerinde germ hattı gen tedavisi çalışmaları için devlet kaynaklarından yararlanılmasına izin vermemektedir.
Görsel Kaynak: https://www.pastinfo.am/news_images/306/917520_2/f5de10177d0df9_5de10177d0e37.jpeg
Editör: Meryem GÖKOĞLU