in

EPAS1 Geni Nedir?

EPAS1 Geni; Normal Fonksiyonu, Sağlık Durumu ve Kromozomal Konum

İçindekiler

EPAS1 Geni: Endotelyal PAS Alan Proteini-1

Normal Fonksiyonu

EPAS1 geni genellikle HIF2A adıyla bilinmektedir ve hipoksiyle indüklenebilen faktör 2-alfa (HIF-2α) isimli proteinin üretimi için gerekli talimatları sağlamaktadır. Bu protein daha büyük bir protein kompleksi olan HIF’in alt birimidir ve vücutta değişen oksijen seviyesine adapte olabilme yeteneği gibi kritik bir rolü bulunmaktadır. HIF, hücre bölünmesi, yeni kan damarları oluşumu ve kırmızı kan hücrelerinin üretimi gibi çeşitli olaylara dahil olarak genleri kontrol etmektedir. Kırmızı kan hücrelerinin üretiminden sorumlu eritropoetin hormonunun (EPO) ana düzenleyicisidir.

HIF-2α, vücutta sürekli olarak salgılanmaktadır. Oksijen miktarının yeterli olduğu durumlarda, diğer proteinler HIF-2α’ i hedef alarak onu degrede ederler (yapısını bozarlar) böylelikle HIF-2α oluşamaz. Bunun yanı sıra, oksijen seviyesinin normalde düşük olduğu zamanlarda (hipoksiya), HIF-2α degredasyonu düşük hızda gerçekleşir. Sonuç olarak, fazla HIF miktarı yeni kan damarlarının ve kırmızı kan hücrelerinin oluşumunu desteklemektedir. Bu aktiviteler, vücudun organ ve dokularına ulaşabilecek maksimum oksijen miktarının sağlanmasına yardımcı olmuş olur.

Yapılan çalışmalar, EPAS1 geninin yüksek rakımlardaki vücut adaptasyonuna dahil olduğunu göstermektedir. Dağ bölgesinde, düşük hava basıncında ya da ciğerlere giren oksijen miktarının düşüklüğünde gözlemlediğimiz adaptasyonlar, bu durumun örnekleridir. Zaman geçtikçe vücut, düşük oksijen seviyesini nefes alma düzeyini değiştirerek ve daha fazla kırmızı kan hücresi ve kan damarı oluşturarak dengeler.

Genetik Değişikliklerle İlgili Sağlık Durumları

Ailesel eritrositosis

EPAS1 genindeki en az 5 mutayon, ailesel eritrositosis ile sonuçlanmaktadır. Kalıtsal durumlar kırmızı kan hücrelerinin artışı ve yüksek anormal kan pıhtılarıyla karakterize olmuştur. EPAS1 genindeki mutasyonla oluşan ailesel eritrositosis genellikle belirlenmiş ECYT4’tür.

EPAS1 gen mutasyonlarıyla HIF-2α proteinine ait tekli protein yapı taşlarında (aminoasitler) değişimler olur. Bu değişimlerle, HIF-2α’nin degredasyon için proteinlerle normal etkileşimi sağlanmaktadır. Sonuç olarak, HIF-2α etkili bir biçimde degrede olamaz ve yeterli miktarda oksijen miktarı olduğunda hücrelerde HIF birikimi olmaktadır. Fazla HIF bulunması ise ihtiyaç duyulmayan kırmızı kan hücresi üretimiyle sonuçlanarak kan akışında bu hücrelerin yoğun miktarda bulunmasıyla sonuçlanmaktadır.

Kromozomal Lokasyon

Sitogenetik Yeri: 2p21, 2.Kromozomun kısa kolunun(p) 21. pozisyonu

Moleküler Yeri: baz çiftleri 46,297,407-46,386,697 kromozom 2 (Homo sapiens Annotation Release 109.20200522, GRCh38.p13) (NCBI)

EPAS1 Geni Kromozomal Konum; Genom Dekorasyon SayfasıNCBI
EPAS1 Geni Kromozomal Konum; Genom Dekorasyon Sayfası/NCBI

Kaynak: Genom Dekorasyon Sayfası / NCBI

Genin Diğer İsimleri

  • Basit-heliks-döngüsü-heliks-PAS-protein MOP2
  • bHLHe73
  • E sınıfı basit heliks döngüsü- heliks proteini 73
  • ECYT4
  • Endoteliyal PAS bölgesi- protein 1 içeren
  • EPAS-1
  • EPAS1_İNSAN
  • HIF-1-alfa-faktör gibi
  • HIF-1alfa-faktör gibi
  • HIF-2-alfa
  • HIF2-alfa
  • HIF2A
  • HLF
  • Hipoksiya indüklenebilen faktör 2-alfa
  • Hipoksiya-indüklenebilen 2 alfa
  • PAS protein 2 üyesi
  • MOP2
  • PAS bölgesi-protein 2 içeren
  • PASD2

Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/gene/EPAS1

Görsel Kaynak: https://www.rcsb.org/3d-view/ngl/4zph

Editör: Elif Berfin KORGAN

Ne düşünüyorsunuz?

5 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir