Rumeysa Ekim
İçindekiler
Tanım
ELISA, Antikorlar, antijenler, proteinler, glikoproteinler ve hormonlarında dâhil olduğu maddelerin tespiti ve ölçümü için kullanılan immünolojik testtir.
ELISA, genel olarak; HIV enfeksiyon teşhisinde, gebelik testlerinde, hücre süpernatantı veya serumdaki sitokinlerin ölçümünde, kan tipinin teşhisinde kullanılmaktadır.
Testlerde, tek bir deneyde birden fazla örnek ölçülebilir ve testler genellikle 96 kuyucuklu plakalarda yapılmaktadır.
ELISA, antijen-antikor kombinasyonu ile gerçekleştirilir. Enzim tarafından modifiye edildiğinde renk değiştiren bir substrat kullanılarak enzim aktiviteleri ölçülür.
Antijen-Antikor kombinasyonuna bağlı olarak 4 ana ELISA türü vardır.
Bunlar; Doğrudan ELISA, Dolaylı ELISA, Sandviç ELISA ve Rekabetçi ELISA.
Doğrudan ELISA
Hedef protein veya hedef antikor plaka kuyucuklarının yüzeyinde sabitlenir. Hedef proteine (veya hedef antikora spesifik bir antijen) göre bir enzim etiketli antikorla inkübe edilir. Yıkama sonrası, plakada iyi bağlanmış enzimin aktivitesinin ölçümü yapılmaktadır.
Dolaylı ELISA
Hedef protein, plaka kuyucuklarının yüzeyinde hareketsizleştirilir. Hedef proteine (birincil antikor) göre bir antikorla inkübe edilir. Sonra birincil antikorun ardından ikincil antikor eklenir ve inkübe edilir. Yıkama işlemi gerçekleştirilir, plakada iyi bağlanmış enzimin aktivitelerinin ölçümü yapılır.
Doğrudan ELISA’ya göre dolaylı ELISA daha fazla bir hassasiyete sahiptir.
Sandviç ELISA
Sandviç ELISA, doğrudan ve dolaylı ELISA’dan farklı olarak, plakanın oyuklarına kaplanan bir yakalama antikoru ile başlar.
Hedef proteine özgü bir antikor, plaka kuyucuklarının yüzeyinde hareketsizleştirilir. Önce hedef protein ile sonra bir enzimle etiketlenen başka bir hedef proteine yönelik antikorla inkübe edilir. Yıkama sonrası, plakada iyi bağlanmış enzimin aktivitesinin ölçümü yapılır.
Rekabetçi ELISA
Test serumundaki antijenlere yönelik bir antikorun varlığını test etmektedir.
Hedef proteine yönelik bir antikor, plaka kuyucuklarının yüzeyinde hareketsizleştirilir. Hedef protein ve belli miktarda enzim etiketli hedef protein içeren numunelerle inkübe edilir.
Reaksiyon sonrası, plakada iyi bağlanmış enzimin aktivitesinin ölçümü yapılır.
Düşük moleküler ağırlıklı hedeflerin ölçümü için Rekabetçi ELISA kullanışlı olmaktadır.
Kaynaklar:
- https://www.healthline.com/health/elisa
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK555922/
- https://ruo.mbl.co.jp/bio/e/support/method/elisa.html
- https://www.immunology.org/public-information/bitesized-immunology/experimental-techniques/enzyme-linked-immunosorbent-assa
Görsel Kaynak: https://www.pinterest.ru/pin/255720085075237790/
Editör: İrem Ezgi USTAOĞLU