in

DYNC2H1 Geni Nedir?

DYNC2H1 Geni; Normal Fonksiyonu, Sağlık Koşulları ve Kromozomal Konum

İçindekiler

DYNC2H1 Geni: Sitoplazmik Dinein-2 Ağır Zincir-1

Normal Fonksiyonu

DYNC2H1 geni, Dinein-2 olarak adlandırılan bir grup (kompleks) proteinden birisi için üretim emrini verir. Dinein-2 kompleksi, silya olarak bilinen hücre yapılarında bulunur. Silyalar, hücre yüzeyinden dışarı doğru çıkıntı yapan mikroskobik parmak benzeri tüysü yapılardır. Dinein-2, materyallerin silyalar içinde taşındığı intraflagellar taşınım (IFT) olarak adlandırılan bir sürece (process) dahil olur. Spesifik olarak Dinein-2, ATP molekülünden gelen enerjiyi bir motor gücü gibi kullanarak materyalleri silyanın üst kısmından tabana, hücre zarına doğru taşımaktadır.

IFT, silyanın montajı ve bakımı için gereklidir. Bu hücre yapıları Sonic Hedgehog yolağı olarak bilinen bir takım seri reaksiyonlar da dahil olmak üzere birçok farklı kimyasal sinyal yolağında kritik rol oynar. Bu yolaklar hücrenin büyümesi, bölünmesi (proliferasyon) ve olgunlaşması (farklılaşma) için önemlidir. Özellikle Sonic Hedgehog yolağının, çoğalarak kıkırdak ve kemiğe dönüşecek hücrelerin bölünmesinde (proliferasyon) ve farklılaşmasında önemli olduğu görülmektedir.

Genetik Değişikliklerle İlişkili Sağlık Koşulları

Asfiktik Torasik Distrofi

Asfiktik Torasik Distrofili bireyler, küçük göğüs kafesi, kısa kaburga, kol ve bacak kemikleri ile karakterize edilen kalıtsal bir kemik büyüme hastalığıdır. Bu bireylerin DYNC2H1 geninde 50’den fazla mutasyon olduğu belirlenmiştir. Bu gendeki mutasyonlar, hastalığa sahip vakaların yaklaşık yarısında gözlenmiştir. Bilinen mutasyonların çoğu DYNC2H1 proteindeki tek protein yapı bloklarını (aminoasit) değiştirir. Bozulmuş proteinlerden yapılan Dinein-2 kompleksi  fonksiyonunu yerine getiremez, böylelikle IFT işlevi bozularak materyaller silyanın üst kısmından tabana getirilemez ve silyanın üst kısmında birikmeye başlarlar. Araştırmacılar IFT’deki bu değişikliklerin Asfiktik Torasik Distrofi’nin karakteristik kemik büyüme abnormalitesinin altında yatan Sonic Hedgehog yolağı da dahil, belirli sinyal yolaklarını değişime uğrattığını tahmin etmektedirler.

Etkilenen bazı bireylerde, böbrek, karaciğer, retina ve diğer dokularda da abnormaliteye sebep olduğu görülmüştür. Bununla birlikte bu hastalık sadece DYNC2H1 genindeki bozukluktan kaynaklandığında, hastalığın özellikleri sadece kemik büyümesi problemleri ile sınırlı kalmaktadır. Bilim insanları bunun nedenini hala bilmiyorlar.

DYNC2H1 Geninin Diğer Hastalıklarla İlişkisi

DYNC2H1 genindeki mutasyonların, Majewski Sendromu olarak da bilinen Kısa Kaburga Polidaktili Sendromu tip-II (SRPS tip-2) ve Verma-Naumoff Sendromu ya da Saldino-Noonan Sendromu olarak bilinen Kısa Kaburga Polidaktili Sendromu tip-III (SRPS tip-3) olarak adlandırılan iki farklı kemik dokusu büyüme hastalığına sebep olduğu bulunmuştur. Bu bozuklular, dar göğüs kafesi ve kısa kaburga da dahil olmak üzere Asfiktik Torasik Distrofinin bazı belirti ve semptomlarına benzemektedir. Bununla birlikte SRPS tip-2 ve 3, Asfiktik Torasik Distrofiden daha şiddetlidir ve genellikle etkilenen bireyler doğum öncesi ya da doğumdan kısa bir süre sonra hayatlarını kaybederler.

SRPS tip-2’li bireylerde yaklaşık 10, tip-3’lü bireyler de ise yaklaşık 4 DYNC2H1 geni mutasyonu belirlenmiştir. Asfiktik Torasik Distrofiye sebep olan mutasyonlar gibi bu genetik değişiklikler, Dinein-2 kompleksinin fonksiyonunu etkileyerek IFT’nin işlevini bozar. Mekanizmanın benzer olduğu görünmesine rağmen, bazı DYNC2H1 mutasyonlarının diğerlerine kıyasla nasıl bu kadar şiddetli bir etkiye sebep olduğu hala bilinmemektedir. SRPS tip-2 ve 3’e sebep olan mutasyonlar, Asfiktik Torasik Distrofiye sebep olan mutasyonlara göre protein fonksiyonunda daha büyük bir etkiye sebep olması bu olayı açıklayabilir.

Genin Diğer İsimleri

  • DHC1b
  • DHC2
  • DYH1B
  • Dinein, sitoplazmik-2, ağır zincir-1
  • hdhc11

Kaynak : https://medlineplus.gov/genetics/gene/dync2h1/

Görsel Kaynak: https://www.rcsb.org/3d-view/ngl/6sc2

Editör: Elif Berfin KORGAN

Ne düşünüyorsunuz?

4 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir