in

Duchenne Musküler Distrofi (DMD)

Duchenne Musküler Distrofi (DMD): Tanım, Sıklık, Nedenler ve Kalıtım Modeli

İçindekiler

Tanım

Musküler distrofiler ilerleyen kas erimesi ve zayıflığıyla (atrofi) karakterize edilen bir genetik hastalıktır. Musküler distrofinin Duchenne ve Becker tipleri öncelikle hareket için kullanılan iskelet kaslarını ve kalp kaslarını etkiler. Musküler distrofinin bu tipleri çoğunlukla erkek bireylerde yaygındır.

Duchenne ve musküler distrofiler aynı semptomlara ve belirtilere sahiptir ve bu iki hastalık aynı gendeki farklı mutasyonlar sonucu oluşur. İki hastalığın şiddet dereceleri, hastalık başlangıç yaşı ve ilerleme hızı birbirinden farklıdır. Duchenne musküler distrofili erkek çocuklarda kas güçsüzlüğü erken çocukluk döneminde ortaya çıkma eğilimindedir ve hızla kötüleşir. Etkilenen çocuklarda oturma, ayağa kalkma ve yürüme gibi motor becerilerinde gecikmeler görülebilir. Bu bireyler genellikle ergenlikte tekerlikli sandalyeye bağımlı olurlar. Becker musküler distrofinin belirti ve semptomları genellikle daha hafif seyreder. Çoğu durumda kas zayıflığı çocukluktan veya ergenlikten sonra belirginleşir ve daha yavaş bir oranda kötüleşir.

Musküler distrofinin hem Duchenne hem de Becker formları kardiyomiyopati olarak adlandırılan bir kalp hastalığı ile bağlantılıdır. Bu kalp hastalığı kalp kaslarını zayıflatır ve kalbin etkili bir şekilde kan pompalamasını önler. Hem Duchenne hemde Becker musküler distrofide, kardiyomiyopati tipik olarak ergenlikte başlar. Sonrasında, kalp kası genişlemeye başlar ve dilate kardiyomiyopati olarakta bilinen bir dizi kalp problemlerine sebep olur. Dilate kardiyomiyopatinin belirti ve semptomları arasında düzensiz kalp atışı (aritmi), nefes darlığı, aşırı yorgunluk ve bacak ve ayak şişmeleri vardır. Bu kalp problemleri hızla kötüleşir ve çoğu durumda hayatı tehdit edici hale gelir. Duchenne musküler distrofili erkekler genellikle yirmili yaşlarına kadar yaşarlarken Becker musküler distrofili erkekler kırklı yaşlarına kadar yaşayabilirler.

Kalp hastalığının bir formu olan X’e bağlı dilate kardiyomiyopati, Duchenne ve Becker musküler distrofiye sebep olan aynı gendeki farklı mutasyonlardan dolayı oluşur ve bazen bu hastalık subklinik (klinik belirtiler göstermeyen) Backer musküler distrofi olarakta sınıflandırılır.

Sıklık

Duchenne ve Becker musküler distrofiler, ikisi birlikte dünya çapında 3500 ila 5000 yenidoğan erkekten 1’inde görülür. Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl 400 ila 600 erkek çocuk, bu hastalıklarla dünyaya gelmektedir.

Nedenler

DMD genindeki mutasyonlar musküler distrofinin Duchenne ve Becker formlarına sebep olmaktadır. DMD geni distrofin proteinini üretmek için talimatlar sağlar. Bu protein öncelikle kas liflerini koruyan ve stabilize etmeye yardımcı olan iskelet ve kalp kasları içinde bulunur. Distrofin ayrıca hücre içinde kimyasal sinyal iletiminde de rol oynayabilmektedir.

DMD genindeki mutasyonlar distrofin proteinin yapısını veya fonksiyonunu değiştirir ya da herhangi bir fonksiyonel distrofin üretilmesini önler. Yeterli miktarda bu proteinin olmadığı kas hücreleride, defalarca kasılmalar ve gevşemeler bu hücrelerin zarar görmesine sebep olur. Zarar görmüş lifler zamanla zayıflar ve ölürler ve bu da Duchenne ve Becker musküler distrofinin karakteristik kalp problemlerine ve kas zayıflamalarına sebep olur. Bazı işlevlerini koruyan distrofin proteinin üretimine sebep olan mutasyonlar Becker musküler distrofiye, herhangi bir fonksiyonel distrofin proteinin üretimini önleyen mutasyonlar ise Duchenne musküler distrofiye sebep olma eğilimindedir.

Duchenne ve Becker musküler distrofisi hatalı veya eksik distrofinden kaynaklandığı için bu hastalıklar distrofinopatiler olarak sınıflandırılır.

Kalıtım Modeli

Bu hastalık X’e bağlı resesif modelden kalıtılır. Bu hastalıkla ilişkilendirilen gen iki cinsiyet kromozomlarından biri olan X üzerinde bulunur. Erkeklerde mutasyona uğramış geni barındıran X kromozomunun bulunması hastalığın görülmesi için yeterlidir. Kadınlarda ise bu hastalığın görülmesi için iki X kromozomunda da DMD geninin mutasyona uğraması gerekmektedir. Kadınlarda bu genin mutasyona uğramış iki kopyasına sahip olma ihtimalleri düşük olduğundan, Erkekler X’e bağlı resesif bozukluklardan kadınlara göre daha fazla etkilenir. X’e bağlı kalıtımın bir özelliği, babaların X’e bağlı özelliklerini oğullara geçirememeleridir.

Bu vakalarda etkilenen erkekler mutasyonlarını, DMD gen mutasyonunun bir kopyasını taşıyan anneden alır. Vakanın geri kalanı gendeki yeni mutasyonlardan kaynaklanmaktadır ve kalıtsal değildir.

X’e bağlı resesif kalıtım, her hücrede genin bir mutant kopyasını taşıyan kadınlar taşıyıcı olarak adlandırılır. Değişmiş geni sonraki nesle geçirebilir ama genellikle bu bireylerde hastalığın belirti ve semptomları gözlenmez. Zaman zaman DMD gen mutasyonunu taşıyan kadınlarda kas zayıflığı ve kramplar olabilir. Bu semptomlar tipik olarak etkilenen erkeklerde görülen şiddetli kas zayıflığı ve atrofiden daha ılımlı ve hafif seyreder. DMD gen mutasyonlarını taşıyan kadınlar ayrıca kardiyomiyopati dahil kalp abnormalitelerinin gelişme riskinde artış vardır.

Bu Hastalığın Diğer İsimleri

  • DBMD
  • Duchenne/Becker Musküler Distrofi
  • Musküler Distrofi, Duchenne ve Becker tipleri
  • Musküler Distrofi, Psödohipertrofik

Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/condition/duchenne-and-becker-muscular-dystrophy#

Editör: Meryem Melisa KAR

Ne düşünüyorsunuz?

4 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

2 Yorum