Dilara Yerli
Giriş
Doğrudan tüketiciye yönelik genetik test üreten bazı şirketler, genetiğinize dayalı çeşitli raporlar ve analizler sağlamanın yanında, ham verilerinizin indirilebilir hale getirilmesini sağlar. Ham veriler (DNA’nızın belirli A’ları, C’leri, T’leri ve G’leri), verdiğiniz örnekten çıkartılan genotipinizdir. Bu veriler yalnızca size özeldir. Şirketlerin büyük bir kısmı, ham verilerin yalnızca araştırma ve eğitim için kullanılabileceği, bir hastalığın teşhisi gibi tıbbi amaçlara uygun olmadığı konusunda uyarıda bulunuyor.
Ham genotip verilerinizi kendi başınıza incelemeniz ve değerlendirmeniz zordur. Bu zorluğun önüne geçmek için birkaç çevrimiçi “üçüncü taraf yorumlama” hizmeti sağlayan oluşumlar vardır. Bu oluşumlar başka şirketler tarafından toplana ham verilerinizin analizini ve yorumunu sizlere sunar. Üçüncü taraf yorumlama hizmeti sunan oluşumlar, potansiyel hastalık riskiniz, özellikleriniz ve atalarınız hakkında size daha fazla bilgi sunabilmek için verilerinizi kullanırlar. Fakat bu hizmetlerin yararlarının yanı sıra bazı riskleri ve sınırlamaları vardır:
- Çok sık olmamakla birlikte, bazı sonuçlar yanlış pozitifler içerir; bu durum hastalık riskiniz popülasyon ortalamasından yüksek olmamasına rağmen hastalık riskinizin olduğuna işaret edebilir. Yanlış pozitifler ve diğer hatalar kişileri strese ve endişeye sürükleyebilir.
- Bu sonuçlar, herhangi bir bağlam, rehberlik olmadan ya da bir dayanağı olmadan hastalık riskiniz veya aile ilişkileriniz hakkında beklenmedik veya üzülmenize sebep olacak bilgiler içerebilir.
- Ham veriler, bir kez indirildikten ve e-posta ile gönderildikten sonra veya bilgisayarınızda depoladığınızda, artık orijinal hizmetin koruması altında değildir, gizlilik önlemleriyle korunmaz.
- Üçüncü taraf yorumlama hizmetlerinde çok az düzenleme vardır.
Her tür genetik teste olması gerektiği gibi, genetik bilgilerinizi paylaşmadan önce, düşündüğünüz herhangi bir şirketin güvenilirliğini değerlendirmeli ve mahremiyetinizi nasıl koruyacağını öğrenmelisiniz, bu konular önemlidir. Sağlık uzmanınız, sonuçlarınızı anlamanıza, sonuçların değerlendirilmesine ve sonrasında herhangi bir takip testinin gerekli olup olmadığına karar verme konusunda yardımcı olabilir.
Kaynak: https://medlineplus.gov/genetics/understanding/dtcgenetictesting/dtcrawdata/
Görsel Kaynak: https://www.eyeboston.com/?ref=xranks
Editör: İrem Ezgi Ustaoğlu