Meryem Melisa KAR
Giriş
Tek yumurta ikizleri hariç tüm insanların DNA baz dizilimleri birbirinden farklıdır. Bu yüzden genetik yapıları da farklıdır. İnsan DNA’sında anlamlı ve anlamsız baz dizileri vardır. Anlamlı diziler protein kodlarken, anlamsız diziler herhangi bir protein kodlamaz ve çoğunluğu tekrar eden DNA dizilerinden oluşur. Bir canlının DNA’sındaki tekrar eden anlamsız baz dizilerinin jel üzerinde oluşturdukları bantlı yapıya DNA Parmak İzi denir.
DNA Parmak İzi Nasıl Elde Edilir?
DNA parmak izi elde etmek için DNA, uygun restriksiyon enzimi ile kesilir. Tekrar eden anlamsız baz dizileri PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu) adı verilen yöntem ile çoğaltılır. Elde edilen DNA parçaları özel bir jelde elektroforez adı verilen bir yöntemle uzunluklarına göre birbirinden ayrılır. DNA parçaları büyüklüklerine göre jel üzerinde belirli uzaklıklarda bantlar oluşturur. Bu bantlı yapılar DNA parmak izi olarak adlandırılır.
DNA Parmak İzi Hangi Alanlarda Kullanılır?
DNA parmak izi tek yumurta ikizleri hariç tüm bireylerde farklı olduğu için suçluların tespitinde sıkça kullanır. Olay yerinde bulunan kan, sindirim atığı, tükürük, kıl, tırnak, doku kalıntıları gibi örnekler toplanır. Bu örneklerin DNA baz dizilimleri çıkarılarak şüphelilerinki ile karşılaştırılır. Böylece suçlunun bulunması sağlanır.
DNA parmak izi yöntemi sadece suçlu tespitinde değil safkan hayvan ırklarının tespitinde, babalık davalarında, bitki ve hayvan türlerinin korunması çalışmalarında da kullanılan bir yöntemdir.
Kaynaklar:
- https://www.yourgenome.org/facts/what-is-a-dna-fingerprint
- https://biologydictionary.net/dna-fingerprinting/
- https://www.allcriminaljusticeschools.com/forensics/dna-fingerprinting/
- https://www.britannica.com/science/DNA-fingerprinting
- https://www.webmd.com/a-to-z-guides/dna-fingerprinting-overview#1
- https://geneticeducation.co.in/dna-fingerprinting-definition-steps-methods-and-applications/
Görsel Kaynak: https://bitcoinist.com/airbitz-blockchain-identity-management/
Editör: İrem Ezgi Ustaoğlu