Tanım
Çevresel DNA veya eDNA, adından anlaşılacağı üzere, canlıdan doğrudan alınan DNA içeren numuneler yerine, bir organizmadan çevreye salınmış nükleer veya mitokondriyal DNA numuneleridir. eDNA toprak, deniz suyu, kar suyu, hava veya canlının yaşadığı ortamdan toplanabilir. eDNA kaynakları canlının dışkısı, mukoza, gamet, dökülmüş deri, saçlar içerebilir. Türler birbirleri ve çevre ile ilişki etkileşime girdikçe DNA’yı çevreye saçarlar. Bu örnekler biyoçeşitliliğin izlenmesi, ölçümü ya da canlı ve çevresi hakkında bilgi sağlar.
Çevresel DNA veya eDNA Ne İşe Yarar?
Bu yöntem ile canlının toplanmasına gerek kalmaz.Bu sayede canlıyı strese sokmadan biyo-izlemeye izin verdiği için türlerin korunma çabalarına da destek olur.
Çok düşük konsantrasyonlarda dahi numuneler qPCR yöntemleri ile tespit edilebilir. Çevresel DNA sucul ortamlarda 1 ila 3 hafta arasında korunurken, tortulardaki organizmaların DNA’ları binlerce sene korunabilir.
Kaynaklar:
- https://en.wikipedia.org/wiki/Environmental_DNA
- https://freshwaterhabitats.org.uk/projects/edna/edna/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0006320714004443
Görsel Kaynak: https://sciblogs.co.nz/wild-science/2017/04/13/nessie-shows-edna-conservation-potential/
Editör: Meryem Melisa KAR