in

CDC73 Geni Nedir?

CDC73 Geni; Normal Fonksiyonu, Sağlık Koşulları ve Diğer İsimleri…

İçindekiler

CDC73 Geni: Hücre Bölünmesi Döngüsü 73

Normal Fonksiyon

CDC73 geni (ayrıca HRPT2 olarak da bilinir), parafibromin adlı bir proteini yapmak için talimatlar sağlar. Bu protein, esas olarak hücre çekirdeğinde bulunur ve protein üretimindeki ilk adım olan gen transkripsiyonunun düzenlenmesiyle ilgilidir. Parafibromin, bir tümör baskılayıcı olarak işlev görür; bu, hücrelerin, çok hızlı veya kontrolsüz bir şekilde büyümesini ve bölünmesini (çoğalmasını) önlediği anlamına gelir. Parafibromin çekirdeğin dışında bulunduğunda, hücrenin yapısal çerçevesinin (hücre iskeleti) organizasyonunda yer alıyor gibi görünmektedir.

Genetik Değişikliklerle İlgili Sağlık Koşulları

Ailesel İzole Hiperparatiroidizm

CDC73 genindeki kalıtsal mutasyonlar, paratiroid bezlerinin aşırı aktivitesi (primer hiperparatiroidizm) ile karakterize bir durum olan ailesel izole hiperparatiroidizm olan bazı ailelerde bulunmuştur. Bu bezler, kandaki normal kalsiyum dengesini kontrol etmeye yardımcı olan bir hormon salgılar. Birincil hiperparatiroidizm bu dengeyi bozar, bu da yüksek kan kalsiyum seviyelerine (hiperkalsemi), böbrek taşlarına, kemiklerin incelmesine (osteoporoz), bulantı, kusmaya, yüksek tansiyona (hipertansiyon), zayıflığa ve halsizliğe neden olabilir.

Primer hiperparatiroidizm, hiperparatiroidizm-çene tümör sendromunun karakteristik bir özelliğidir (aşağıda tanımlanmıştır); ancak ailesel izole hiperparatiroidizm hiperparatiroidizmi olan kişilerde teşhis edilir ama hiperparatiroidizm-çene tümör sendromunun diğer özellikleri değildir.

 Ailesel izole hiperparatiroidizme neden olan CDC73 gen mutasyonları muhtemelen parafibromin proteininin aktivitesinde azalma ile sonuçlanır. Azalmış parafibromin aktivitesi, artan hücre çoğalmasına neden olabilir, paratiroid bezlerini içeren tümörlerin oluşumuna yol açar. Ailesel izole hiperparatiroidizm olan kişilerde paratiroid tümörleri genellikle kanserli değildir (iyi huylu).

Tümörler, bezlerin aşırı aktif olmasına neden olur ve bu aşırı aktiflik, durumun belirtilerine ve semptomlarına yol açar. Ailesel izole hiperparatiroidizm ile ilişkili mutasyonların protein fonksiyonu üzerinde hiperparatiroidizm-çene tümör sendromuna neden olanlardan daha az şiddetli etkiye sahip olduğunu düşünülmektedir. B

azen ailesel izole edilmiş hiperparatiroidizm olan kişiler daha sonra, bazıları hiç yapmamasına rağmen, hiperparatiroidizm-çene tümör sendromu özelliklerini geliştirir. CDC73 gen mutasyonlarının neden olduğu ailesel izole hiperparatiroidizm, hiperparatiroidizm-çene tümör sendromunun erken veya hafif bir şekli olabilir.

Hiperparatiroidizm-Çene Tümör Sendromu

CDC73 genindeki 45’ten fazla kalıtsal mutasyonun, hiperparatiroidizme neden olan çene ve paratiroid tümörlerinde, fibroma denilen, iyi huylu bir tümör şekli ile karakterize edilmiş bir durum olan, hiperparatiroidizm-çene tümör sendromuna yol açtığı bulunmuştur. Hiperparatiroidizm kandaki normal kalsiyum dengesini bozar ve bu da hiperparatiroidizm çene tümör sendromu olan kişilerde böbrek taşları, osteoporoz, bulantı, kusma, hipertansiyon, halsizlik ve yorgunluğa neden olabilir.

Bu duruma neden olan CDC73 gen mutasyonlarının çoğu, anormal derecede kısa ve işlevsel olmayan bir parafibromin proteini ile sonuçlanır. İşvelsel parafibromin olmadan, hücre çoğalması uygun şekilde düzenlenmez. Parafibromin fonksiyonunun kaybından kaynaklanan kontrolsüz hücre bölünmesi, hiperparatiroidizm-çene tümör sendromu olan kişilerde paratiroid bezlerinde, çene ve diğer dokularda tümörlerin oluşumuna yol açabilir. Kanserli veya kanserli olmayan paratiroid tümörleri, bezin normal işlevine müdahale eder ve hiperparatiroidizm-çene tümör sendromu olan kişilerde birincil hiperparatiroidizme yol açar.

Paratiroid Kanseri

CDC73 genindeki mutasyonlar, paratiroid kanser vakalarının yüzde 70’ine kadar bulunur. Bu gende değişiklik olan etkilenen bireylerin yaklaşık üçte birinde, mutasyon bir ebeveynden kalıtsaldır ve vücudun tüm hücrelerinde bulunur (germline mutasyonu). Ancak, CDC73 geninde bir mutasyon devralan herkes sonuçta paratiroid kanseri geliştirmez. Diğer genetik ve genetik olmayan faktörler de bir kişinin kanser riskine katkıda bulunur.

CDC73 gen mutasyonlarına sahip kişilerin kalan üçte ikisinde, durum, yaşamları boyunca paratiroid hücrelerinde meydana gelen bir mutasyon ile ilişkilidir (somatik mutasyon). Germline veya somatik CDC73 gen mutasyonuna sahip kişilerde, paratiroid kanserinin gelişmesi için CDC73 geninin diğer kopyasında ikinci bir mutasyon olması gerekir. CDC73 geninin iki değiştirilmiş kopyası olan paratiroid hücreleri, işlevsel parafibromin üretmez. Sonuç olarak, hücreler büyür ve bölünmez, bu da paratiroid kanserine yol açabilir.

Paratiroid kanserinin önemli ölçüde artmış bir riski, hiperparatiroidizm-çene tümör sendromu ve ailesel izole hiperparatiroidizmin bir özelliğidir (her ikisi de yukarıda açıklanmıştır). Paratiroid kanseri, hiperparatiroidizm çene tümör sendromu olan bireylerin yüzde 15’inde ve ailesel izole hiperparatiroidizm olan kişilerin yüzde 1’inde oluşur. Bazı CDC73 gen mutasyonlarının neden izole paratiroid kanserine neden olduğu, diğerlerinin paratiroid bezlerinde ve çenede kanserli olmayan tümörlere neden olduğu ve diğerlerinin ise sadece hiperparatiroidizme neden olduğu belirgin değildir.

Bu Genin Diğer İsimleri

  • C1orf28
  • CDC73_insan
  • Hücre bölünmesi döngüsü 73, Paf1/RNA polimeraz II kompleks bileşeni, homolog (S.cerevisiae)
  • Hücre bölünmesi dögüsü protein 73 homoloğu
  • HRPT2
  • hiperparatiroidizm 2 proteini
  • yaban faresi
  • HYX
  • parafibromin

Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/gene/CDC73#

Görsel Kaynak: https://www.rcsb.org/3d-view/ngl/5yde

Editör: Meryem GÖKOĞLU

Ne düşünüyorsunuz?

2 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir