Biyogüvenlik

Tanım

Genetiği değiştirilmiş organizmalar GDO olarak ifade edilir. GDO’lu ürünlerin gıda olarak kullanılması tartışma konusudur. Bu konudaki en yoğun tartışmalardan biri, insan sağlığına olan etkileridir. GDO’lu ürünlerin bazı insanlarda alerjik reaksiyonlara neden olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca GDO’lu ürünlerin kanser gibi daha ciddi hastalıklara neden olduğu da tartışılmaktadır. GDO’ların insan sağlığı dışında ekolojik zararlara da yol açabileceği düşünülmektedir. Genetik yapısı değiştirilmiş organizmaların ve bunlara ait ürünlerin kısa ve uzun vadede insan sağlığına ve çevreye ne gibi etkilerinin olacağı tam olarak bilinememektedir.

Bu kapsamda, 24 Mayıs 2000 tarihinde Türkiye’nin de dâhil olduğu 130 ülke Biyogüvenlik Protokolü üzerinde anlaşmıştır. Bu protokole göre, GDO’lu ürünler riskli kabul edilmiştir. Biyogüvenlik; biyoteknolojik uygulamalardan elde edilen ürünlerin insan ve hayvan sağlığı ile çevre üzerinde oluşturabileceği olumsuz etkilerin belirlenmesi, belirlenen risklerin ortadan kaldırılması ya da risklerin ortaya çıkması durumunda oluşacak zararların kontrol altında tutulması için alınacak önlemleri kapsar. Örneğin; alerjik özelliği olan Brezilya fındığından alınan bir gen, besin içeriğini zenginleştirmek için soya fasulyesine aktarılarak soya fasulyeleri üretilmiştir. Zamanla bu soya fasulyelerinin alerjiye neden olduğu anlaşılmıştır. Bunun üzerine biyogüvenlik gereği bu geni taşıyan soya fasulyelerinin üretilmesine son verilmiştir.

Sonuç

Ülkemizde 18 Mart 2010 tarihinde, 5977 Sayılı Biyogüvenlik Yasası çıkarılmıştır. Bu yasaya göre; insan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevre ve biyolojik çeşitliliği korumak için GDO ve ürünleri ile ilgili faaliyetlerin güvenli bir şekilde yapılması olarak açıklanmıştır.

Kaynaklar: 

1. https://biotek.ankara.edu.tr/biyoguvenlik
2. https://www.das.org.tr/kitaplar/kitap2007/sunu/ismail.ceyhan-das-2007-sunu.pdf
3. http://research.sabanciuniv.edu/18136/1/Biyog%C3%BCvenlik_Nedir_Ne_de%C4%9Fildir.pdf
4. https://core.ac.uk/download/pdf/11742053.pdf

Görsel Kaynak: https://www.haber.run/gdo-genetigi-degistirilmis-organizma-nedir-zararlari-nelerdir/

Editör: Elif Berfin KORGAN