Merve TELTIK
İnflamasyon Bağlantısı
Yeni keşfedilen biyolojik süreçler arasındaki bağlantı, inflamasyonu kontrol etmenin yeni yolunu ortaya koymaktadır.
Yeni biyolojik bulgular, anti-inflamatuvar ilaçların gelişimi için yeni bir yola işaret ediyor. Araştırma, oto-immün, nörodejeneratif ve kardiyovasküler hastalıklarda rol oynayan bir moleküle odaklanmaktadır.
Barselona Bilim ve Teknoloji Enstitüsü bölümlerinden olan Genomik Regulasyon Merkezi (CRG) araştımacıları, hücrelerin inflamasyon ile ilgili çok önemli bir molekülü nasıl ürettiğinin biyolojik detaylarını ortaya çıkarttı. Bu detaylar anti-inflamatuvar ilaçların gelişiminde yeni bir yola işaret ediyor.
ICREA Araştırma Profesörü olan Vivek Malhotra’nın liderliğindeki araştırma ekibi ve CRG’de Hücre İçi Kompartmantasyon grubunun başı, bağışıklık hücreleri tarafından bakteriyel enfeksiyon veya doku hasarı gibi “tehlike” sinyallerine cevap olarak salgılanan, enfeksiyonla mücadeleye ve iyileşmeye yardımcı olan, inflamasyonu tetikleyen IL-1β proteinine odaklandı.
Yüksek miktarda IL-1β üretimi oto-immün, nörodejeneratif ve kardiyovasküler hastalıklar dahil olmak üzere çok çeşitli hastalıklara neden olur ve istenmeyen inflasmasyonlara yol açar.
Şuna emin olunmuştur ki doğru yerde ve doğru zamanda IL-1β üretimi sağlık için hayati önem taşımaktadır.
İnflamasyonda önemli rol oynamasına rağmen, ne kadar IL-1β üretildiği ve bağışıklık hücresinden nasıl salındığı hakkında hala çok fazla gizem var. Örneğin, IL-1β, hücrelerden ihraç edilen birçok protein üzerinde bulunan normal moleküler ‘kimlik etiketi’nden yoksundur ve bu da onları normal işlem yoluna yönlendirir.
Son raporlar, IL-1β üretiminin, düşük besin seviyeleri gibi stresli koşullarda, hücre içinde biriken anormal proteinleri önleyen, katlanamayan protein tepkisi (unfolded protein responce) (UPR) – “tedbirli” olarak bilinen bir şeye bağlı olabileceğini öne sürdü. Ancak artan kanıtlar, UPR’nin normal şartlar altında da protein üretmedeki rolüne işaret ediyor.
Araştırmanın ilk yazarları olan Malhotra and Marioara Chiritoiu, katlanmayan protein tepkisi ve IL-1β üretimi arasındaki ilişkiyi araştırırken, cıvık mantar kalıplarından ve stres altındayken protein salgılamak için benzer yollar kullanan mayadan bir ipucu aldılar. Bu süreçteki önemli oyunculardan biri, GrpA olarak bilinen, insanlarda ve farelerde GRASP55 adlı proteine çok benzeyen yapıdır.
Genetik mühendisliği yöntemleri kullanılarak, CRG ekibi, GRASP55 geninden yoksun fareler yarattı ve bağışıklık hücrelerine yakından baktı. IL-1β’nin doğrudan hücrelerin içinde salgılanmak yerine kümeler halinde toplandığını fark ettiler, bu da artık inflamasyonu tetikleyemeyeceği anlamına gelmektedir. Bu kümeler kötü haberlerdir, çünkü ne IL-1β’nın ne de üretildiği bağışıklık hücrelerinin, inflamasyon tetikleyicilerine doğru tepki vereceği anlamına gelmemektedir.
Araştırmacılar ayrıca, IRE1a olarak bilinen stres zamanlarında UPR’nin aktifleştirilmesinde önemli bir rol oynayan başka bir proteinin bu hücrelerde artık düzgün çalışmadığını buldular. UPR, GRASP55 ve IL-1β arasındaki bu önemli bağlantının keşfedilmesi, bu yollara müdahale etmenin bu inflamatuar molekülün üretimini ve salımını kontrol etmenin potansiyel bir yolu olabileceğini düşündürmektedir.
UPR’yi bloke eden ilaçlar şu anda Alzheimer, Parkinson ve Huntington dahil olmak üzere anormal proteinleri içeren nörodejeneratif hastalıkların tedavisi olarak geliştirilmektedir, bu nedenle bu yaklaşımın yeni anti-inflamatuvar tedaviler bulmak için de uygulanıp uygulanamayacağını görmek ilginç olacaktır.
Malhotra, “Bu bulgular, standart yol kullanılarak salgılanmayan IL-1β gibi proteinlerin hücrelerden nasıl salındığını anlamak için çok önemlidir” diyor.
Chiritoiu, “GRASP55 ve UPR’nin, salgılanan diğer moleküllerin hücrelerin içinde birikmesini engellemediğini ve ihraç edilecek olan protein miktarlarını kontrol etmede daha genel bir rol oynayıp oynamadıklarını bulmak çok ilginç olacak” diye açıklıyor.
Editör: Berfin Sucu