in

Bilgilendirilmiş Onam Nedir?

Bilgilendirilmiş Onam; Tanım, Bilgilendirilmiş Onam Formu ve Hakkında

Tanım

Bireyin test yaptırmadan önce, test prosedürünü, testin yarar ve sınırlamalarını ve testin olası sonuçlarını bütünüyle anlaması gerekir. Bireyi test hakkında eğitme ve test yapmak için gerekli izni alma sürecine Bilgilendirilmiş Onam denir. “Bilgilendirilmiş” kişi, test hakkında yeterince eğitimli ve karar vermek için yeterli bilgiye sahip demektir, “onam” ise bireyin testi yaptırmayı uygun bulduğunu, rıza göstererek gönüllü olduğunu ifade eder.

Genel itibariyle bilgilendirilmiş onam, yalnızca kendileri için tıbbi kararlar vermeye yetkili yetişkinler tarafından verilebilir. Çocuklar ve kendileri için tıbbi kararlar veremeyecek yetişkinler (örneğin zihinsel engelli bireyler) için bilgilendirilmiş onam, ebevenyleri, koruyucuları (vasi) veya birey adına karar verme yetkisine sahip başka biri tarafından verilebilir.

Genelikle, genetik testler için bilgilendirilmiş onam, ofis ziyaretinde doktor veya sağlık danışmanı tarafından alınır. Sağlık uzmanının testi karşı taraf ile tartışması ve yöneltilen her bir soruyu cevaplaması gerekir. Kişi testi yaptırmak isterse, onam formunu okur ve imzalar.

Bilgilendirilmiş Onam Formu

Bilgilendirilmiş onam formu genel itibariyle bazı maddeler içerir. Bunlar şöyledir:

• Testin amacını ve testin yapıldığı durumu kapsayan testin genel tanımı,
• Testin nasıl yapılacağı (örneğin, kan ürünü ile),
• Testin pozitif ve negatif sonuçlarının ne anlama geldiği ve kesin bilgi vermeyen sonuçlar için potansiyel, yanlış pozitif veya yanlış negatif gibi sonuçlar,
• Test ile ilişkili olası fiziksel veya duygusal risk oluşumları,
• Sonuçların araştırma amaçlı kullanılıp kullanılmayacağı,
• Sonuçların, belirli bir riskin gelişme durumunu veya etkilenen çocuklara sahip olma olasılığını da kapsayan diğer aile bireylerini ilgilendirebilecek bilgiler sağlayıp sağlamadığı,
• Test sonuçlarının nasıl ve kime rapor edileceği ve hangi şartlar altında sonuçların paylaşılabileceği (örneğin, sağlık sigortası sağlayıcılarına),
• Test tamamlandıktan sonra test örneğinin ne yapılacağı,
• Testi kabul eden kişinin, test sonuçlarını sağlık uzmanı ile tartışabileceğinin onayı,
• Kişinin ve muhtemel tanığın imzası.

Hakkında

Bilgilendirilmiş onamın içerikleri değişkenlik gösterebilir çünkü bazı durumlarda dahil edilmesi gereken faktörler bazı yasalar tarafından belirlenir (örneğin, bazı durumlar, test tamamlandıktan sonra testin numunesinin belirli bir süre sonra imha edileceği bilgisini içerir).

Bilgilendirilmiş onam bir sözleşme örneği değildir, bu yüzden birey bir kere onayladıktan sonra istediği bir zamanda fikrini değiştirmekte özgürdür. Hatta test için örnek alınmış olmasına rağmen kişi fikrini değiştirebilir, genetik testi yaptırmamayı tercih edebilir. Eğer birey genetik testi yaptırmama kararı alırsa, ilgili sağlık uzmanını basitçe bilgilendirmesi yeterli olacaktır.

Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/primer/testing/informedconsent

Görsel Kaynak: https://www.crossroadshospice.com/hospice-palliative-care-blog/2018/may/23/keep-patients-informed-what-is-true-informed-consent/

Editör: Züleyha DEMİRCİ

Ne düşünüyorsunuz?

1 Point
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir