BCKDHB Geni Nedir?

BCKDHB Geni: Dallı Zincirli Keto Asit Dehidrojenaz E1 Alt Birimi Beta

Normal Fonksiyon

BCKDHB geni, dallı zincirli alfa-keto asit dehidrojenaz (BCKD) enzim kompleksi olarak adlandırılan enzim grubunun bir kısmını, beta alt birimi yapmak için talimatlar sağlar. İki beta alt birimi, E1 bileşeni olarak adlandırılan enzim kompleksinin kritik bir parçasını oluşturmak için BCKDHA geninden üretilen iki alfa alt birimi ile bağlanır.

BCKD enzim kompleksi, üç protein yapı bloğunun (amino asitler) normal parçalanmasındaki bir adımdan sorumludur. Bu amino asitler (lösin, izolösin ve valin) gıdalardan elde edilir. Birçok çeşit gıdada, özellikle süt, et ve yumurta gibi protein yönünden zengin yiyeceklerde bulunurlar. BCKD enzim kompleksi, enerji üreten merkezler olarak hizmet veren hücrelerin içinde uzmanlaşmış yapılar olan mitokondride aktiftir. Lösin, izolösin ve valinin parçalanması, enerji için kullanılabilecek moleküller üretir.

Genetik Değişikliklerle İlgili Sağlık Durumları

Akçaağaç Şurubu İdrar Hastalığı

BCKDHB genindeki 90’dan fazla mutasyon, akçaağaç şurubu idrar hastalığı olan kişilerde tanımlanmıştır. Bu mutasyonlar çoğunlukla doğumdan kısa bir süre sonra ortaya çıkan, ağır, klasik biçime neden olur. Akçaağaç şurubu idrar hastalığı, adını etkilenen bebeklerin idrarının kendine özgü tatlı kokusundan alır. Aynı zamanda zayıf beslenme, kusma, enerji eksikliği (uyuşukluk), anormal hareketler ve gecikmiş gelişme ile de karakterizedir.

Çoğu BCKDHB gen mutasyonları, BCKD enzim kompleksinin beta alt ünitesinde tek amino asitleri değiştirir. Diğer mutasyonlar, genin içine az miktarda DNA ekler veya siler. Belli bir mutasyon en çok Aşkenazi (doğu ve orta Avrupa) Yahudi kökenli insanlarda görülür; bu mutasyon amino asit arjininin beta alt ünitesindeki 183. pozisyondaki amino asit prolin ile değiştirilir (Arg183Pro veya R183P olarak yazılır).

BCKDHB genindeki mutasyonlar, BCKD enzim kompleksinin normal fonksiyonunu bozar, lösin, izolösin ve valinin etkili bir şekilde parçalanmasını önler. Sonuç olarak, bu amino asitler ve yan ürünleri vücutta birikmektedir. Bu birikim, özellikle sinir sistemindeki hücreler ve dokular için toksiktir. Bu maddelerin birikmesi nöbetlere, gelişimsel gecikmeye ve akçaağaç şurubu idrar hastalığına bağlı diğer sağlık sorunlarına yol açabilir.

Bu Genin Diğer İsimleri

• 2-oksoisovalerat dehidrojenaz beta alt birimi
• BCKDH E1-beta
• dallı zincirli keto asit dehidrojenaz El, beta polipeptidi
• dallı zincirli keto asit dehidrojenaz El, beta polipeptidi (akçaağaç şurubu idrar hastalığı)
• ODBB_HUMAN

Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/gene/BCKDHB

Görsel Kaynak: https://www.rcsb.org/3d-view/ngl/2j9f

Editör: Meryem GÖKOĞLU