in

ATP7B Geni Nedir?

ATP7B Geni: Fonksiyon, Sağlık Durumları ve Kromozomal Konum

İçindekiler

ATP7B Geni: ATPase Bakır Taşıma Beta

Normal Fonksiyon

ATP7B Geni, bakır taşıyan ATPase 2 olarak adlandırılan bir proteinin üretim emrini verir. Bu protein, adenozin trifosfat (ATP) molekülünde depolanan enerjiyi kullanarak metalleri hücreler içine ve dışına taşıyan bir protein grubu olan P-tipi ATPase ailesinin bir parçasıdır. Bakır taşıyan ATPase 2 öncelikle karaciğerde bulunur, böbreklerde ve beyinde daha küçük miktarlarda bulunur. Bakırın karaciğerden vücudun diğer kısımlarına taşınmasında rol oynar. Bakır, normal hücre fonksiyonlarını koruyan bazı enzimlerin önemli bir parçasıdır. Bakır taşıyan ATPase 2, fazla bakırın vücuttan uzaklaştırılması için de önemlidir.

Karaciğer hücrelerinde, bakır taşıyan ATPase 2, yeni üretilen enzimleri ve diğer proteinleri değiştiren Golgi aygıtı adı verilen bir yapıda bulunur. Burada bakır taşıma ATPase 2, bakırın vücudun diğer bölgelerine kan yoluyla taşınan seruloplazmin adı verilen bir proteine, bakır bağlanmasını sağlar. Karaciğerdeki bakır seviyeleri çok yükselirse, bakır taşıyan ATPase 2 Golgi’den ayrılır ve safra yoluyla eliminasyon için bakırı küçük keselere (veziküllere) aktarır. Safra, karaciğer tarafından üretilen ve sindirim ve atık ürünlerin uzaklaştırılması için önemli bir maddedir.

Genetik Değişiklikler ile İlgili Sağlık Durumları

Wilson Hastalığı

Araştırmacılar, Wilson hastalığına neden olan 250’den fazla ATP7B Gen mutasyonunu tespit ettiler. Mutasyonların yaklaşık yarısı, bakır taşıyan ATPase 2’yi yapmak için kullanılan protein yapıtaşlarından (amino asitler) birini değiştirir. Bu mutasyon tipi, ATPase 2’nin bakır taşınmasını ve düzgün çalışmasını engelleyerek, proteinin 3 boyutlu yapısını veya stabilitesini değiştirir. Yaygın bir amino asit ikamesi, protein içinde (His1069Gln veya H1069Q olarak yazılır) amino asit histidinin 1069 pozisyonunda amino asit glutamin ile yer değiştirir. Bu özel mutasyon, Kuzey veya Doğu Avrupa kökenli etkilenen bireylerin yaklaşık yüzde 40’ında meydana gelir. Wilson Hastalığı olan Asyalıların yaklaşık üçte birinde, amino asit arginininin, 778 pozisyonundaki (Arg778Leu veya R778L olarak yazılmıştır) amino asit lösin ile yer değiştiren mutasyonu vardır. Kosta Rika nüfusunda, etkilenen bireylerin yüzde 60’ından fazlası, amino asit aspartik asidinin, 1270 pozisyonundaki amino asit serin ile değiştirilen bir mutasyona sahiptir (Asp1270Ser veya D1270S olarak yazılmıştır).

Diğer mutasyon tipleri ATP7B geni içerisindeki küçük DNA parçalarını siler veya ekler veya genin talimatlarında ATPase 2’nin birlikte taşınmasını sağlamak için bir durdurma sinyali verir. Sonuç olarak, hiçbir protein üretilmez veya anormal derecede küçük bir protein üretilir. Bu tür mutasyonlar, genellikle tek bir amino asidi değiştiren mutasyonların neden olduğu semptomlardan daha şiddetli semptomlarla sonuçlanır.

Fonksiyonel protein yetersizliği ile fazla bakırın vücuttan uzaklaştırılmasında sorun çıkar. Sonuç olarak, bakır doku ve organlara, özellikle karaciğere ve beyne zarar verebilecek toksik seviyelerde birikir.

Kromozomal Konum

  • Sitogenetik Konum: 13q14.3, 13.3 konumundaki kromozom 13’ün uzun (q) kolu
  • Moleküler Konum: kromozom 13 üzerindeki 51,932,669 – 52,012,130 baz çiftleri
Görsel: ATP7B Geni; Genom Dekorasyon Sayfası/NCBI
Görsel: ATP7B Geni Kromozomal Konum; Genom Dekorasyon Sayfası/NCBI

Bu Gen İçin Diğer İsimler

  • ATP7B_İNSAN
  • ATPase, Cu ++ Taşıma, Beta Polipeptit
  • ATPase, Cu ++ Taşıma, Beta Polipeptit (Wilson Hastalığı)
  • Bakır Pompa 2
  • PWD
  • WC1
  • Wilson Hastalığı ile İlişkili Protein
  • WND

Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/gene/ATP7B

Görsel Kaynak: https://www.rcsb.org/3d-view/ngl/3rfu

Editör: Meryem Melisa KAR

Ne düşünüyorsunuz?

1 Point
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir