Asetaminofen Seviye Testi

Tanım

Asetaminofen seviye testi, kanda bulunan asetaminofen düzeyini tespit eder. Asetaminofen , yaygın olarak ağrı kesiciler ve ateş düşürücülerde bulunur ve bu ilaçlar reçetesiz olarak bulunabilir. Ağızdan alındığında gastrointestinal sistemde hızla emilir. Asetaminofen 200’ den fazla marka ilaçta yer alır ve aynı zamanda ABD dışında bulunan Tylenol, Excedrin, Nyquil ve Paracetamol‘ü de içermektedir. Asetaminofen, gereken ve yeterli dozda alınmalıdır. Fazla doz hayati ve daha da ilerisi ölümcül karaciğer hastalığına götürebilmektedir.

Ancak gerekli dozu ayarlayamama ve aşırıya kaçma sık karşılaşılan hatalardandır. Bu hatalardan bazılarına aşağıda yer verilmiştir.

Asetaminofen içeren birden fazla ilacı aynı anda almak , güvenli dozun üstüne çıktığı için tehlikeli bir hal almaya başlayabilir. Asetaminofen soğuk algınlığı ve grip ilaçlarında bulunduğu için kullanımlarına dikkat edilmelidir.

Yetişkin ve çocuklar için güvenli doz miktarları farklılık göstermektedir. Yetişkinlerde 24 saatte alınabilecek en yüksek doz 4000 mg’dir ve bazen bu doz aşımı maalesef yaşanmaktadır. Bu miktarın altında kalmak birçok ciddi tehlikeyi ortadan kaldırabilir.

Çocukların yaş, boy, kilo ve fiziksel gelişimlerine dikkat edilerek doz miktarları ayarlanmalıdır. Yetişkinler için olan ilaç çeşitleri çocuklar tarafından kesinlikle kullanılmamalıdır.

Çok fazla asetaminofene maruz kaldığınızı düşünüyorsanız, en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.

Niçin Kullanılır?

Test, vücuttaki asetaminofen miktarını ölçer ve güvenli dozun aşılıp aşılmadığını test eder.

Asetaminofen Seviye Testine Neden İhtiyaç Duyulur?

Eğer kişinin vücudunda olması gerekenden daha fazla miktarda Asetaminofen miktarı varsa ve belirtileri gösteriyorsa, başvurulan sağlık kuruluşu bu testi isteyebilir. İlacın belirti gösterme süresi 2-3 saat içerisinde olabileceği gibi 12 saati de bulabilmektedir.

Yetişkinler ve çocuklar için ortaya çıkan belirtiler hemen hemen benzerdir ve bazılarına aşağıda yer verilmiştir.

• İshal.
• Mide bulantısı ve Kusma.
• Halsizlik.
• Terleme.
• Sinirli ve agresif olma hali.
• Sarılık.

Asetaminofen Seviye Testi Nasıl Yapılır?

Küçük bir iğne yardımıyla koldan kan örneği alınır. İğnenin takılmasının ardından bir tüp  kan alınır. İğne takma-çıkarma esnasında batma hissedilebilir ancak 5 dakikadan az sürecektir.

Asetaminofen Seviye Testine Hazırlanmak İçin Herhangi Bir Şey Yapmak Gerekir Mi?

Bu test için önceden yapılması gereken herhangi bir hazırlığa ihtiyaç yoktur.

Asetaminofen Seviye Testi Herhangi Bir Risk Barındırır mı?

Kan testinin yapılması esnasında iğnenin giriş bölgesinde küçük bir morluk ve ağrı oluşabilir. Ancak bu semptomlar herhangi bir risk içermez.

Sonuçlar Ne Anlam İfade Eder?

Sonuçlarda asetaminofen miktarı yüksek olarak tespit edilirse, test yaptıran kişinin karaciğer hasarına sahip olma ihtimali yüksektir ve tedaviye alınması gerekmektedir. Alınacak tedavinin çeşidi, asetaminofen miktarına göre değişiklik göstermektedir. Sonuçlar çıktıktan sonra, hastanın herhangi bir risk altında olmadığına kanaat getirebilmek için bu test dört ile altı saatte bir sağlık kuruluşu tarafından tekrar istenebilir. Hastanın sonuçlarla ilgili merak ettiği noktalar veya sorusu var ise sağlık kuruluşuna danışabilir.

Asetaminofen Seviye Testi Hakkında Daha Fazlası

Herhangi bir ilaç kullanmadan önce, prospektüsün dikkatlice okunması gerekir. Güvenli ve önerilen dozun alındığından emin olunması gerekir. Bunun için, ilaçların içerik listeleri okunmalı ve asetaminofen miktarlarına dikkat edilmelidir. Asetaminofen’in bulunduğu bazı ilaçlara aşağıda yer verilmiştir.

• Sudafed.
• Aktif.
• Mucinex.
• Dayquil.
• Dristan.

Ek olarak, üç veya daha fazla miktarda alkollü içecek tüketiliyor ise, asetaminofen almanın risk olup olmayacağı bir sağlık kuruluşuna danışılmalıdır. Asetaminofen ve alkolün birlikte tüketilmesi karaciğerde hasar oluşturma tehlikesini arttırabilir.

Kaynaklar:

1. https://medlineplus.gov/lab-tests/acetaminophen-level/
2. CHOC Children’s [Internet]. Orange (CA): CHOC Children’s; c2020. The Dangers of Acetaminophen for Children; [cited 2020 Mar 18]; [about 3 screens]. Available from: https://www.choc.org/articles/the-dangers-of-acetaminophen-for-children.
3. ClinLab Navigator [Internet]. ClinLabNavigator; c2020. Acetaminophen; [cited 2020 Mar 18]; [about 2 screens]. Available from: http://www.clinlabnavigator.com/acetaminophen-tylenol-paracetamol.html.
4. Hinkle J, Cheever K. Brunner & Suddarth’s Handbook of Laboratory and Diagnostic Tests. 2nd Ed, Kindle. Philadelphia: Wolters Kluwer Health, Lippincott Williams & Wilkins; c2014. Acetaminophen Level; p. 29.
5. Know Your Dose.org: Acetaminophen Awareness Coalition [Internet]. Acetaminophen Awareness Coalition; c2019. Common Medicines Containing Acetaminophen; [cited 2020 Apr 7]; [about 3 screens]. Available from: https://www.knowyourdose.org/common-medicines.

Görsel Kaynak: http://www.sertomacenter.org/news/2016/8/15/association-of-acetaminophen-use-during-pregnancy-with-behav.html

Editör: Mehdi Koşaca