in

EntellektüelEntellektüel HavalıHavalı ŞaşkınŞaşkın AğlamaklıAğlamaklı Sevgi DoluSevgi Dolu ÇılgıncaÇılgınca ÇalışkanÇalışkan

APP Geni Nedir?

APP Geni: Fonksiyon, Sağlık Durumları ve Kromozomal Konum

İçindekiler

APP Geni: Amiloid  Beta Öncü Proteini

Normal Fonksiyonu

APP geni, amiloid öncü proteini olarak adlandırılan bir proteinin üretilmesi emrini verir. Bu protein, beyin ve omurilik (merkezi sinir sistemi) dahil olmak üzere birçok doku ve organda bulunur. Amiloid öncü proteininin işlevi hakkında çok az şey bilinmektedir.

Araştırmacılar, hücrelerin yüzeyindeki diğer proteinlere bağlanabileceğini veya hücrelerin birbirlerine bağlanmasına yardımcı olabileceğini düşünüyor. Araştırmalar beyinde, erken gelişim sırasında sinir hücrelerinin (nöronların) hareketini (göçünü) yönlendirmeye yardımcı olduğunu ileri sürmektedir.

Amiloid öncü proteini daha küçük parçalar (peptidler) oluşturmak için enzimler tarafından kesilmekte, bunların bazıları hücre dışında bırakılmaktadır. Bu parçalardan ikisine, çözünür amiloidöncü proteini (sAPP) ve amiloid beta (P) peptidi adı verilir. Son kanıtlar, sAPP’nin büyüme destekleyici özelliklere sahip olduğunu ve doğum öncesi-sonrası beyinde sinir hücrelerinin (nöronların) oluşumunda rol oynayabileceğini düşündürmektedir.

sAPP peptidi, aktivitelerini kapatarak (inhibe ederek) diğer bazı proteinlerin işlevini de kontrol edebilir. Amiloid β peptid, nöronların zamanla değişme ve adapte olma (plastisite) yeteneğinde yer alır. sAPP ve amiloid β peptidinin diğer işlevleri araştırılmaktadır.

Genetik Değişikliklerle İlgili Sağlık Durumları

Alzheimer Hastalığı

APP genindeki 50’den fazla farklı mutasyon 65 yaşından önce başlayan erken başlangıçlı Alzheimer hastalığına neden olabilir. Bu mutasyonlar, bozukluğun erken başlangıçlı vakalarının yüzde 10’undan daha azından sorumludur.

En yaygın APP mutasyonu, amiloid öncü proteininde ki protein yapı bloklarından (amino asitler) birini değiştirir. Bu mutasyon 717 protein pozisyonunda amino asit valini amino asit izolösin ile değiştirir (Val717Ile veya V717I olarak yazılır). APP genindeki mutasyonlar, amiloid p peptidin artan bir miktarına veya peptidin biraz daha uzun ve yapışkan bir formunun üretilmesine yol açabilir. Bu protein fragmanları hücreden salınırken beyinde birikebilir ve amiloid plakları olarak adlandırılan kümeler oluşturabilirler. Bu plaklar Alzheimer hastalığının karakteristiğidir. Toksik amiloyit p peptid ve amiloid plaklarının birikmesi, nöronların ölümüne ve bu bozukluğun ilerleyici bulgu ve semptomlarına yol açabilir.

Kalıtsal Serebral Amiloid Anjiyopati

APP genindeki en az altı mutasyonun, kalıtsal serebral amiloyit anjiyopatiye, inme ve entellektüel fonksiyonda (demans) azalma ile karakterize edilen, orta yetişkinlikte başlayan bir durum olduğu bulunmuştur. Bu mutasyonlar amiloyit öncü proteinindeki tek amino asitleri değiştirir. Kalıtsal serebral amiloyit anjiyopatisine neden olan APP gen mutasyonlarının tümü, protein dizisinin başlangıcına yakın değişikliklere yol açar. Bu mutasyonların her biri, farklı bir rahatsızlığa neden olur.

Her türden en yaygın olanı olan Hollanda tipi, amino asit glutamik asidin amino asit glutamin ile protein sekansındaki pozisyon 22’de yer değiştirmesinden kaynaklanır (Glu22Gln veya E22Q olarak yazılır). İtalyan tipi ve Arctic tipi de 22 konumunda glutamik aside yapılan değişikliklerden kaynaklanmaktadır. İtalyan tipinde glutamik asit amino asit lisin ile değiştirilir (Glu22Lys veya E22K olarak yazılır) ve arctic tipinde glutamik asit amino asit glisin ile değiştirilir (Glu22Gly veya E22G olarak yazılır).

Flaman tipine, amino asit alaninin 21 pozisyonunda glisin ile değiştirilmesi (Ala21Gly veya A21G olarak yazılır) neden olur, Iowa tipinde, amino asit aspartik asit, 23 pozisyonunda (Asp23Asn veya D23N olarak yazılmış) amino asit asparajini ile değiştirilir. Herediter serebral amiloid anjiyopatinin Piedmont tipi, amino asit lösinin 34 pozisyonunda amino asit valin (Leu34Val veya L34V olarak yazılır) ile yer değiştirmesinden kaynaklanır.

Bu mutasyonların tümünün sonucu, normal peptide göre kümelenmeye (agregate) daha eğilimli olan bir amiloyit P peptidinin üretilmesidir. Toplanmış protein, beynin kan damarlarında biriken plaklar olarak bilinen amiloid birikintilerini oluşturur.

Amiloid plaklar, kas damarlarının ve kan damarlarının esnekliğini sağlayan elastik elyafların yerine geçerek kan damarlarının zayıflamasına ve kırılmaya eğilimli olmasına neden olur. Beyinde, bu tür bir kırılma, beyin hasarına ve bunamaya yol açabilen kanamaya (hemorajik inme) neden olur. Beynin belirli bölgelerindeki amiloid plaklar, beyin fonksiyonlarına müdahale ederek, herediter serebral amiloid anjiyopatisi olan bazı kişilerde nöbetlere, hareket problemlerine ve diğer nörolojik özelliklere yol açabilir.

Bu Genin Diğer İsimleri

  • A4_İNSAN
  • AAA
  • ABETA
  • ABPP
  • AD1
  • amiloid beta (A4) öncü protein
  • amiloid beta-peptid
  • amiloid beta-protein öncüsü
  • amiloid öncü proteini
  • APPI
  • serebral vasküler amiloid peptid
  • CVAP
  • PN-II
  • PN2
  • proteaz nexin 2
  • proteaz nexin-II

Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/gene/APP

Görsel Kaynak: https://www.rcsb.org/3d-view/ngl/3suz

Editör: Meryem Melisa KAR

Ne düşünüyorsunuz?

2 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

1 Yorum