in

ANKH Geni Nedir?

İnorganik Pirofosfat Transport Regülatörü

İçindekiler

ANKH Geni: İskelet

Normal Fonksiyonu 

ANKH geni, iskelet gelişimine dahil olan bir proteinin üretim emrini verir. ANKH proteini, kemikleri oluşturan (osteoblastlar) ve parçalayan hücrelerin (osteoklastlar) gelişiminde ve işlevinde rol oynar. Osteoklastlar, kemiklerin yeniden şekillenmesinde rol oynarlar, bu eski kemiğin çıkarıldığı ve yeni kemiğin oluştuğu normal bir süreçtir. Ek olarak, ANKH proteini, pirofosfat adı verilen bir molekülü, hücreler arasındaki boşluklarda (hücre dışı matriks) oluşan karmaşık protein ağından hücre dışına taşır. Bu hücre dışı pirofosfat, mineralleşmeyi önleyerek kemik oluşumunu düzenlemeye yardımcı olur, bu süreçte kalsiyum ve fosfor gibi mineraller dokulara bırakılır. ANKH proteini başka bilinmeyen fonksiyonlara da sahip olabilir.

Genetik Değişikliklere Bağlı Sağlık Sorunları

Kraniyometafizeal Displazi

ANKH genindeki 10’dan fazla mutasyonun otozomal dominant kraniometafizyal displaziye neden olduğu, kafatasındaki kemiklerin kalınlaşması (kafatası) ve metafiz olarak bilinen uzun kemiklerin sonunda bir bölgenin genişlemesi ile karakterize bir durum olduğu bulunmuştur. Bazı mutasyonlar ANKH proteinindeki tek bir protein yapı bloğunu (aminoasit) değiştirirken, diğerleri protein içinde bir veya daha fazla amino asit ekler veya siler. Bu değişiklikler osteoblastların ve osteoklastların çalışmasını bozar. Özellikle osteoklastların olgunlaşması (farklılaşması) bozulur ve bu da muhtemelen kemik yeniden şekillenmesini bozar. Kemik dokusunun azaltılmış bozunumu, kraniyometafiz displazi kemik kalınlaşma özelliğine katkıda bulunabilir. Değiştirilmiş ANKH proteinleri ayrıca pirofosfatın hücrelerden daha az taşınabilmesi de sağlamaktatır. Ekstraselüler pirofosfat eksikliği, kemik anormalliklerine katkıda bulunabilecek kemik mineralizasyonunu artırabilir.

Diğer Bozukluklar

ANKH genindeki en az beş mutasyonun kalsiyum pirofosfat dihidrat çökelme hastalığı (CPPDD) olarak adlandırılan kıkırdak bozukluğunun nadir kalıtsal bir formuna neden olduğu bulunmuştur. Ayrıca kondrokalsinoz veya psödogout olarak adlandırılan CPPDD, kıkırdakta kalsiyum pirofosfat dihidrat kristallerinin birikmesiyle karakterize edilir, eklemlerdeki kemiklerin uçlarını örten sert ancak esnek doku. Bu kristallerin birikmesi kıkırdağı zayıflatır ve daha kolay parçalanmasına neden olur. Kristaller eklemlerde iltihaba neden olabilir, bu ağrılı olabilir.

Çoğu CPPDD olgusu 40 yaşından büyük kişilerde görülür, kalıtlanamaz ve bilinmeyen bir sebebi vardır. Bununla birlikte, ANKH genindeki kalıtsal mutasyonların birkaç ailede CPPDD’ye neden olduğu gösterilmiştir. Bu ailelerde, ANKH geninin her bir hücrede değiştirilmiş bir kopyası, duruma neden olmak için yeterlidir. ANKH gen mutasyonlarının neden olduğu ailesel CPPDD’li bireyler tipik olarak erken yetişkinlik döneminde çoklu eklemlerde kristal birikintileri oluştururlar. Araştırmacılar, bu mutasyonların, hücre dışı matriste yüksek pirofosfat seviyelerine yol açtığına inanmaktadır. Yüksek seviyelerde pirofosfat, eklemlerde kalsiyum pirofosfat dihidrat kristallerinin aşırı oluşumuna neden olur.

Çalışmalar, ANKH genindeki belirli varyasyonların (polimorfizmlerin) bireyler arasındaki kemik boyut ve şeklindeki normal farklılıklarla ilişkili olduğunu düşündürmektedir. Bu polimorfizmler muhtemelen ANKH proteininin aktivitesinde, hücre dışı matriks içindeki pirofosfat seviyelerini etkileyen küçük değişiklikler ile sonuçlanır.

Genin Diğer İsimleri

  • ANK
  • ANKH_HUMAN
  • Ankiloz, ilerleyici homolog (fare)
  • FLJ27166
  • HANK
  • MANK
  • İlerleyici ankylosis proteini
  • SLC62A1

Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/gene/ANKH

Görsel Kaynak: https://www.rcsb.org/3d-view/6MCA/1

Editör: Berfin Sucu

Ne düşünüyorsunuz?

2 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir