AIP Geni Nedir?

İçindekiler

AIP Geni: Aril Hidrokarbon Reseptörü Ekileşimli Protein

Normal Fonksiyonu

AIP geni, aril hidrokarbon reseptörü etkileşimli protein (AIP) olarak adlandırılan bir proteinin üretilmesi emrini verir. AIP’nin işlevi iyi anlaşılmamış olmakla birlikte, bir tanesi aril hidrokarbon reseptörü olarak adlandırılan bir çok başka protein ile etkileştiği bilinmektedir. Bu etkileşimler yoluyla, AIP, hücrelerin büyümesi ve bölünmesi (hücrelerin çoğalması), belirli işlevler (olgunlaşma) ve hücrelerin hayatta kalması için olgunlaştığı hücreler gibi belirli hücre süreçlerini düzenlemeye yardımcı olabilir. Bu proteinin, bir tümör süpresörü olarak hareket ettiği düşünülmektedir, bu normal olarak hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasını önlemeye yardımcı olduğu anlamına gelir.

Genetik Değişikliklerle İlgili Sağlık Durumları

Ailesel İzole Hipofiz Adenomu

AIP genindeki mutasyonlar, hipofiz bezinde (hipofiz adenomu olarak adlandırılan) kanserli olmayan bir tümörün gelişimi ile ayırt edilen ailesel izole hipofiz adenomu (FIPA) kalıtsal durumuna neden olur. Prevelansı ise karşılaşılan vakalarının yüzde 15 ila 25’inde görülmesidir.

Beynin tabanında bulunance hipofiz olarak adlandırılan bu küçük bez, birçok önemli vücut fonksiyonunu kontrol eden hormonlar üretir. Ürettikleri hormonla ayırt edilen birkaç tip hipofiz adenomu vardır. Aynı aile içindeki etkilenen bireyler aynı tip hipofiz adenomu veya farklı tipler geliştirebilir. AIP genindeki bir mutasyona sahip kişiler, genellikle bir somatotropinoma olarak adlandırılan bir tür hipofiz adenomu geliştirirler. AIP gen mutasyonlarının neden olduğu FIPA tümörleri genellikle daha genç yaşta ortaya çıkar ve AIP gen mutasyonları olmayanlardan daha büyüktür.

Ailesel İzole Hipofiz Adenomu görülen ailelerde AIP geninde birçok mutasyon tespit edilmiştir. Bu değişikliklerin bir kısmı anormal derecede kısa bir protein veya hiç protein içermez. Diğer mutasyonlar AIP’de tek protein yapı taşlarını (amino asitler) değiştirir. Bu mutasyonların tümör gelişimine nasıl dahil olduğu belli olmamakla birlikte, araştırmacılar, değişikliklerin AIP ile bir veya daha fazla başka protein arasındaki etkileşimi bozduğuna inanmaktadır.

AIP’nin hücre proliferasyonunu kontrol etme kabiliyeti azaltılabilir, hipofiz hücrelerinin büyümesi ve kontrol edilmemesine ve bir tümör oluşturmasına izin verir. Hipofiz bezinin neden özel olarak etkilendiği ya da bazı pituiter adenomların neden geliştiği bilinmemektedir.

FIPA bir durum olarak tanımlanmadan önce bile, doktorlar somatotropinomların bir ailenin birden fazla üyesinde meydana gelebileceğini kabul etmişlerdir. Bu tümörleri izole ailesel somatotropinoma olarak adlandırdılar. Bu tümörler, vücudun büyümesini destekleyen aşırı büyüme hormonu (somatotropin olarak da adlandırılır) üretir ve salgılar. Çünkü ellerin, ayakların ve yüzün aşırı büyümesine neden olabilir (akromegali), durum aynı zamanda ailesel izole akromegali olarak adlandırılır. Daha sonra araştırmacılar, izole ailesel somatotropinomaların AIP genindeki mutasyonlardan kaynaklanabileceğini keşfettiler ve bu tümörler artık FIPA’nın bir parçası olarak kabul edildi.

Diğer Bozukluklar

AIP genindeki mutasyonlar, sporadik makroadenomları olan bireylerin küçük bir yüzdesinde bulunur; bunlar, ailelerinde durumun öyküsü olmayan bireylerde ortaya çıkan büyük (makro-) hipofiz adenomlarıdır. AIP gen mutasyonları nedeniyle, tümörler nispeten genç yaşta, genellikle 30 yaşından önce ortaya çıkar. Diğer aile üyeleri etkilenmemekle birlikte, gen mutasyonu genellikle hiç adenom geliştirmemiş bir ebeveynden miras alınır.