AEC Sendromu

İçindekiler

Tanım

Ankiloblefaron-ektodermal defektler-yarık dudak / damak (AEC) sendromu cilt, saç, tırnak, diş ve ter bezleri gibi ektodermal dokuların anormal gelişimi ile karakterize edilen 150 durumdan biri olan ektodermal displazi çeşitlerinden biridir.

AEC sendromunun en yaygın özellikleri arasında eksik cilt lekeleri (erozyonlar) vardır. Bu hastalıktan etkilenmiş bebeklerde cilt erozyonları genellikle kafatası derisinde oluşur. Bu durum çocuklukta ve yetişkinlikte çoğunlukla kafatası derisini, boynu, elleri ve ayakları etkileyecek şekilde yinelenmeye meyillidir. Cilt erozyonları hafif ve şiddetli dereceler arasında değişebilir ve enfeksiyona, yara izlerine ve saç dökülmesine neden olabilir. AEC sendromundaki diğer ektodermal anormaliteler cilt rengindeki değişiklikleri; kırılgan, seyrek, ya da eksik saçları; şekilsiz veya eksik el ve ayak tırnaklarını; ayrıca kusurlu veya eksik dişleri içerir. Bunlara ek olarak etkilenmiş bireyler tarafından ısıya karşı hassasiyet artışı ve terleme kabiliyetinde azalma bildirilmiştir.

AEC sendromuna sahip bebeklerin çoğu ankiloblefaron filiforme adnatum olarak bilinen bir göz kapağı hastalığı ile doğarlar. Bu hastalıkta doku kenarları kısmen ya da tamamen üst ve alt göz kapağına yapışıktır. Ayrıca, AEC sendromuna sahip insanların çoğu, ağzın çatı kısmında açıklık (yarık damak), dudakta yarık (yarık dudak) ya da her ikisi ile birlikte doğarlar. Yarık dudak ve yarık damak hasta bebeklerde emme zorluğu oluşturacağı için bu bebekler beslenmede sıkıntı yaşarlar ve beklenen oranda kilo alıp büyüyemezler (büyüme-gelişme geriliği).

AEC sendromunun ek özelliklerinin arasında uzuv anormallikleri olabilir. Bunlar genellikle yapışık el ve ayak parmaklarıdır (perdeli el ve ayak). Daha az sıklıkla, etkilenmiş bireyler kalıcı olarak eğik el ve ayak parmaklarına (kamptodaktili) ya da eksik el veya ayak parmakları ve bununla birlikte kalan parmaklarda yapışıklık ile derin el ve ayak yarıklarına (elektrodaktili) sahip olabilirler. Ayrıca, AEC sendromuna sahip çocukların %90’ından fazlasında duyma kaybı görülür. Bazı hastalar, tam açılmayan küçük ağız ve üst dudak ile burun arasında dar bir mesafe (filtrum) olması gibi ayırıcı yüz özelliklerine sahiptir. Bu hastalığın diğer belirti ve semptomları, etkilenmiş erkeklerde penisin arka kısmında açılan üretra (hipospadias), sindirim problemleri, kapalı göz yaşı kanalı, kronik sinüs ya da kulak enfeksiyonlarıdır.

Rapp-Hodgkin sendromu olarak bilinen bir hastalığın belirti ve semptomları, AEC sendromunun belirti ve semptomları ile büyük ölçüde örtüşmektedir. Bu iki sendroma da aynı gende ve aynı yerlerde oluşan mutasyonların sebep olduğu keşfedilene kadar ayrı iki hastalık olarak sınıflandırılıyorlardı. Artık çoğu araştırmacı, iki sendromunda aynı hastalık spektrumunun parçaları olduğunu düşünmektedir.

Sıklık

AEC sendromu nadir bir hastalıktır ve yaygınlığı bilinmemektedir. Bununla birlikte bütün ektodermal displazi çeşitleri, Amerika Birleşik Devletleri’nde yaklaşık olarak 100.000 yeni doğanda 1 görülmektedir.

Nedenler

AEC sendromu TP63 genindeki mutasyonlardan kaynaklanır. Bu gen, erken gelişim için hayati bir rolü olan p63 adlı proteinin üretilmesi için gereken emirleri verir. P63 proteini bir trankripsiyon faktörüdür yani DNA’ya bağlanarak belirli genlerin aktivitesini kontrol eder. Bu protein, gelişim sırasında birçok geni aktive edip kapatır. Bu durum özellikle ektodermal yapılar olan cilt, saç, diş ve tırnak gibi yapıların gelişimi için önemlidir. Çalışmalar ayrıca bu proteinin uzuvların, yüz şekli özelliklerinin, boşaltım sisteminin ve diğer organ ve dokuların gelişimi içinde çok önemli bir rol oynadığını ileri sürmektedir.

AEC sendromundan sorumlu TP63 geni mutasyonları, p63 proteininin hedef genleri doğru zamanda aktive edip kapatma özelliğini engeller. Bu değişikliklerin nasıl anormal ektodermal gelişime ve AEC sendromunun spesifik özelliklerine neden olduğu kesin değildir.

Kalıtım Modeli

Bu hastalık, her hücrede değişmiş genin bir kopyasının bulunmasının hastalığın oluşması için yeterli olduğu anlamına gelen otozomal baskın şekilde kalıtılır.