3-Metilglutakonil-CoA Hidrataz Eksikliği

İçindekiler

Tanım

3-metilglutakonil-CoA hidrataz eksikliği nörolojik problemlere sebep olan kalıtsal bir durumdur. Bebeklikten başlayarak erken çocukluğa kadar bu duruma sahip çocuklar sıklıkla zihinsel ve motor becerileri geriliğine (psikomotor gecikme), konuşma geriliğine, istemsiz kas kasılmasına (distoni), spazmlara ve zayıf kol ve bacaklara (spastik kuadriparezi) sahiptirler. Hastalığa sahip bireyler ayrıca, görsel bilgileri gözden beyne taşıyan sinir hücrelerinin dejenarasyonu (atrofi) olan optik atrofiye sahiptirler.

Bazı durumlarda, 3-metilglutakonil-CoA hidrataz eksikliğinin belirtileri ve semptomları yetişkinlikte, sıklıkla yirmili ya da otuzlu yaşlardaki insanlarda başlar. Bu bireyler konuşma bozukluğu (dizartri), zorlayıcı koordinasyon hareketleri bozukluğu (ataksi), sertlik (spastisite), optik atrofi ve zihinsel fonksiyonlarda gerileme (bunama) gibi aşamalı sorunlara muhtemelen sebep olan, beyaz madde (lökoensefalopati) olarak adlandırılan bir tür beyin dokusu hasarına sahiptirler.

3-metilglutakonil-CoA hidrataz eksikliğinin semptomlarını çocuklukta gösteren, hastalığa yakalanmış bireyler sıklıkla lökoensefalopati ve diğer nörolojik problemlerin gelişimine yetişkinlikte devam ederler.

Bu hastalığa sahip insanların hepsi vücut sıvılarında 3-metilglutakonik asit denilen bir maddeden büyük miktarda biriktirirler. Sonuç olarak, bu insanlar kanlarında yüksek seviyede asit bulundururlar (metabolik asitoz) ve büyük miktarda asidi ürinleri (asidüri) ile dışarı atarlar. 3-metilglutakonil-CoA hidrataz eksikliği, ürinde artan seviyelerde 3-metilglutakonik asit varlığıyla teşhis edilebilen bir grup metabolik hastalıktan biridir. Bu hastalığa sahip insanlar ayrıca 3-metilglutarik asit denilen başka bir asidin yüksek ürin seviyelerine sahiptir.

Sıklık

3-metilglutakonil-CoA hidrataz eksikliği nadir bir hastalıktır ve bilimsel yayınlarda bu hastalıkla ilgili en az 20 vaka rapor edilmiştir.

Nedenler

AUH genindeki mutasyonlar 3-metilglutakonil-CoA hidrataz eksikliğine sebep olur. Bu gen, hücrelere enerji sağlamak için, lösin olarak adlandırılan bir protein yapı taşının (amino asit) yıkılmasında rol oynayan bir enzim olan 3-metilglutakonil-CoA hidratazın üretilmesi için emir verir. Bu amino asit mitokondri denen, enerjiyi besinden hücrelerin kullanabileceği bir forma dönüştüren hücre yapılarında yıkılır.

AUH geni mutasyonları bir enzim aktivitesi eksikliğine yol açar. Herhangi bir fonksiyonel 3-metilglutakonil-CoA hidrataz olmadan, lösin düzgün bir şekilde parçalanamaz ve 3-metilglutakonik asit, 3-metilglutarik asit ve 3-hidroksi izovalerik asit gibi çoklu asitlerin dahil olduğu ilişkili bileşiklerin artışına yol açar. Araştırmacılar bu asitlerin beyni ve omuriliği saran ve koruyan sıvıdaki (beyin omurilik sıvısı BOS) birikiminin bu yapılara zarar verebileceğini ve 3-metilglutakonil-CoA hidrataz eksikliğinin özelliklerine katkıda bulabileceğini tahmin etmektedir.

Şartların oluşmaya başladığı yaşın geniş ölçüde değişmesi ve belirti ve semptomların hastalığa sahip bazı çocuklarda iyileşmesi sebebi ile araştırmacılar, diğer genlerin ya da çevresel faktörlerin 3-metilglutakonil-CoA hidrataz eksikliğinin özelliklerinde bir rol oynayabileceğini düşünmektedir.

Kalıtım Modeli

Bu hastalık durumu her bir hücredeki genin her iki kopyasının da mutasyona sahip olduğu anlamına gelen otozomal çekinik şekilde kalıtılır. Otozomal çekinik durumdaki bir bireyin ebeveynlerinin her biri mutasyona uğramış genin bir kopyasını taşır ama genellikle durumun belirti ve semptomlarını göstermezler.